ریسک تمام‌عیار چین در فرود بر سمت دور ماه/ نمونه‌برداری در دو روز تکمیل می‌شود

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از رویترز، دانشمندان پس از پرتاب کاوشگر «چانگ ای‌۶» به ماه می‌گویند، امیدواریم این کاوشگر با پاسخ‌هایی که به اصل وجودی منظومه شمسی مرتبط است، به زمین بازگردد. این کاوشگر قرار است نمونه‌هایی از خاک سطح ماه را جمع‌آوری کرده و به زمین بازگرداند. این نمونه‌ها می‌توانند اطلاعات مهمی درباره تاریخچه شکل‌گیری منظومه شمسی، ایجاد حیات در زمین و دیگر موارد مرتبط ارائه دهند.

درک تاریخچه ماه با تحلیل نمونه‌ها

با تجزیه و تحلیل این نمونه‌ها، محققان می‌توانند به درک بهتری از تاریخچه ماه و مشکلات مربوط به مغناطیس منظومه شمسی به دست آورند. همچنین، با بررسی شیوه شکل‌گیری حوضه‌های آب در سطح ماه، می‌توان بهتر فهمید که چگونه حوادث طبیعی گذشته در تنها قمر زمین اتفاق افتاده‌اند. به همین دلیل، بازگشت کاوشگر "چانگ ای‌۶" با نمونه‌های خاک ماه می‌تواند به دانشمندان در دستیابی به پاسخ‌های مهم و برجسته درباره اصل وجودی منظومه شمسی کمک کند. این پژوهش همچنین می‌تواند پیشرفت‌های عمده‌ای در زمینه درک کلیت منظومه شمسی و جزئیات شکل‌گیری آن رقم زند.

کاوش یک منطقه کاملا جدید

به نظر می‌رسد کاوشگر قمری چانگ‌ای‌‌۶ که سفر خود به سمت دور ماه را آغاز کرده، پس از جمع آوری نمونه‌هایی که دانشمندان انتظار دارند سؤالات کلیدی درباره تکامل اولیه منظومه شمسی را پاسخ می‌دهد. چانگ‌ای‌۶ که از نام الهه افسانه‌ای چینی نامگذاری شده، در سوم ماه می از استان هاینان، جزیره جنوبی چین به فضا پرتاب شد. این کاوشگر کاملا رباتیک روز گذشته در مکانی که قبلاً کاوش نشده بود در یک دهانه برخوردی غول پیکر قطب جنوب، در سمتی از ماه که به طور دائم دور از زمین است، فرود آمد.

کاوش ماه، تلاش همگانی کشورهای پیشگام

ماموریت قبلی چانگ‌ای در دسامبر سال میلادی ۲۰۲۰ نمونه‌هایی را از سمت نزدیک ماه جمع‌آوری و تلاش‌های جهانی برای بازیابی مواد ماه را پس از ۴۴ سال از نو آغاز کرد.

ماموریت بدون سرنشین لونا۲۴ نیز که توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۱۹۷۶ به فضا پرتاب شد، ۱۷۰.۱ گرم (۶ اونس) نمونه را از سمت نزدیک ماه جمع آوری کرد. شش مأموریت آپولو که همگی دارای خدمه بودند نیز از دیگر ماموریت‌های کاوش ماه است که بین سال‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۲، حدود دو کیلو و ۲۰۰ گرم نمونه را از سمت نزدیک ماه (رو به زمین) جمع‌آوری کردند.

سمت دور ماه، سرّ هستی

جیمز کارپنتر، رئیس دفتر علوم قمری آژانس فضایی اروپا دراین باره شرح داده، نمونه‌های جمع‌آوری‌شده توسط ماموریت‌های آپولو از سمت نزدیک ماه نشان می‌دهد که حوضه آیتکن قطب جنوب در سمت دور ناشی از دوره بسیار پرمتلاطم منظومه شمسی است که یک رویداد مهم و اصلی در تاریخ کل منظومه شمسی به شمار می‌رود، اما درباره اینکه آیا این رویداد عظیم واقعا اتفاق افتاده یا نه صرفا حدس و گمان دانشمندان و پژوهشگران است، اختلاف نظر وجود دارد و برای درک آن، باید آن رویدادها را با جزییات بررسی کرد که این کار با نمونه‌هایی از سمت دور ماه از حوضه آیتکن قطب جنوب انجام می‌شود.

احتمال نمونه‌برداری ناقص از سمت دور 

در حالی که چین گفته است کارایی حفاری کاوشگر رباتیک خود را در مقایسه با سال ۲۰۲۰ بهبود بخشیده، اما متخصثان می‌گویند این مأموریت همچنان می‌تواند در مرحله نمونه‌برداری با مشکل مواجه شود. چانگ‌ای‌۵ به جای ۲ کیلوگرم از نمونه‌های ماه، تنها توانست یک کیلو و ۷۰۰ گرم را بازگرداند که با برنامه تعیین شده سازمان فضایی چین مغایرت داشت؛ مته کاوشگر پس از برخورد با لایه‌های غیرقابل نفوذ در زیر سطح، توانست سوراخی به عمق ۱ متر (۳.۲۸ فوت) ایجاد کند، درحالیکه برای برداشت نمونه به انداره ۲ کیلوگرم نیاز به ایجاد حفره‌ای به عمق ۲ متر بود.

ریسک «همه یا هیچ» در فرآیند فرود

هوانگ هائو از شرکت علوم و فناوری هوافضای چین در گفت‌وگو با رسانه‌ها اذعان کرده، فرآیند فرود جانگ‌ای‌۶ ریسک تمام عیا واقعی بوده و طراحان این پروژه اکتشافی را به عنوان همه یا هیچ توصیف کردند؛ به این معنی که یا به درستی انجام می‌شود یا تمام تلا‌ش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها از بین می‌رود. 

تشخیص بهترین نقطه فرود با سنسورهای هوشمند

به گفته پژوهشگران، فرود در سمت دور ماه به این معنی بود که کاوشگر باید با بخش ناهموارتر ماه مقابله کند و برای برقراری ارتباط با زمین به یک ماهواره رله نیاز داشت، اما به طورکلی این کاوشگر به گونه‌ای طراحی شده است که بیشتر خودکار و متکی به خود باشد. سنسورهای چانگ‌ای‌۶ به آن کمک کردند تا بهترین نقطه فرود نهایی را از یک منطقه عمومی با دقت انتخاب کند. علاوه‌براین،بر خلاف فرود روی زمین، هیچ جوی در ماه وجود ندارد و استفاده از چتر نجات برای کاهش سرعت مقاومت هوا برای فرود کاوشگر  غیرممکن بوده است، به همین دلیل فرآیند فرود با سرعت بالا بوده و کاوشگر از طریق رانش معکوس موتور فرود را انجام داده است.

در طول فرود نیز یک سیستم اجتناب از مانع بصری خودمختار برای تشخیص خودکار موانع استفاده شد، با یک دوربین نور مرئی که منطقه فرود نسبتاً ایمن را بر اساس روشنایی و تاریکی سطح ماه انتخاب کرده است.

تکمیل نمونه‌برداری در دو روز

به گفته پژوهشگران، کاوشگر نمونه برداری را طی دو روز کامل می‌کند و از دو روش برای نمونه برداری از ماه استفاده می کند؛ استفاده از مته برای جمع آوری نمونه‌های زیرسطحی و گرفتن نمونه‌ها از سطح ماه با یک بازوی روباتیک روش‌های نمونه‌برداری و تکمیل آن توسط چانگ‌ای‌۶ است؛ براساس اعلام آ‌کادمی هوافضای چین، نمونه‌های کاوشگر چانگ‌ای‌۶ به بالای فرودگر منتقل و مهر و موم می‌شوند و به فضاپیمای دیگری در مدار ماه متصل و بدین شکل نمونه‌ها به دست پژوهشگران پایگاه زمینی می‌رسد.