فناوری +
استادیار دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران در گفت‌و‌گو با آناتک
چالش‌های مهندسی بافت؛ اندام مصنوعی همچنان در حد یک رویا
مهندسی بافت به‌عنوان یکی از امید‌های بزرگ پزشکی مدرن، همچنان با چالش‌هایی مواجه است که مانع از تحقق رویای جایگزینی اندام‌های انسانی می‌شود. از پرینتر‌های سه‌بعدی تا تکنیک‌های پیشرفته تشخیص ژنتیکی، علم در تلاش است تا راز بقای اندام‌ها را کشف کند، اما چرا هنوز پیوند عضو تنها راه‌حل باقی مانده است؟
چرا مدل‌های زبانی بزرگ حتی برای خالقانشان رازآلود هستند؟
مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) که در حال حاضر به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین دستاوردهای هوش مصنوعی شناخته می‌شوند، به رغم قابلیت‌های شگفت‌انگیزشان، حتی برای طراحان و برنامه‌نویسانشان نیز همچنان رازآلود باقی مانده‌اند. برای روشن‌سازی این موضوع، گرانت ساندرسون، تحلیلگر ویدئویی معروف با نام مستعار ۳Blue۱Brown، در فیلمی کوتاه که به مناسبت نمایشگاهی در موزه تاریخ کامپیوتر کالیفرنیا تهیه شده است، به بررسی نحوه عملکرد این مدل‌ها پرداخته است.
ماه خونی شد
ستاره‌شناسان در سراسر نیمکره غربی دیشب و صبح امروز 14 مارس با پدیده‌ای آسمانی که در آن ماه کامل به رنگ قرمز درمی‌آید، روبه‌رو شدند. این کسوف کلی ماه از غرب آفریقا و غرب اروپا تا آمریکا، شرق استرالیا، نیوزیلند، شمال ژاپن و شرق روسیه در شب قابل مشاهده بود.
آیا می‌توان به هوش مصنوعی اعتماد کرد؟
غول‌های فناوری مانند مایکروسافت با (کوپایلوت)، گوگل با (جمینی) و اوپن‌آی با (جی‌پی‌تی) در حال انتقال فناوری چت‌بات‌های هوش مصنوعی به دنیای عمومی هستند. این فناوری که پیش از این تنها در آزمایشگاه‌های محدود استفاده می‌شد، اکنون در دسترس همه قرار گرفته است. مسئله اینجاست که این سیستم‌ها هیچ پایگاه داده ثابتی از حقایق ندارند و در نتیجه گاهی اوقات اطلاعات غلط را به عنوان حقیقت ارائه می‌دهند.
هوش مصنوعی می‌تواند اضطراب خود را کنترل کند
محققان دانشگاه زوریخ کشف کرده‌اند که هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی نه تنها قادر به تجربه یک نوع «اضطراب مصنوعی» در مواجهه با محتوای آزاردهنده است، بلکه با اعمال تکنیک‌هایی مانند تمرینات تنفسی و مدیتیشن، می‌تواند آرامش یابد و پاسخ‌های تعصب‌آمیز خود را کنترل کند.
سرنخی از حیات فرازمینی
باکتری داینوکوکوس رادیودورانس پس از ۳ سال مقاومت در فضا زنده ماند
محققان با بررسی نوعی باکتری به نام داینوکوکوس رادیودورانس (deinococcus radiodurans) در ایستگاه فضایی بین‌المللی اعلام کرده‌اند که این باکتری قادر است پس از 3 سال قرار گرفتن در معرض شرایط سخت فضا، از جمله تابش‌های کیهانی و خلأ، زنده بماند.
رقابت جهانی بر سر فناوری پروسکایت و اهمیت آن در انرژی پاک
رقابت کشور‌ها در رسیدن به سلول‌های خورشیدی پروسکایت (PSC) نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک این فناوری در آینده انرژی پاک است. ژاپن با استفاده از منابع داخلی و برنامه‌ریزی بلندمدت، چین با تولید انبوه و آمریکا با نوآوری، هر کدام استراتژی خاص خود را دنبال می‌کنند. این رقابت، نهایتا به نفع جهانی است که به دنبال کاهش انتشار کربن و وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.
ژاپن با فناوری پروسکایت، جایگزینی برای انرژی هسته‌ای پیدا کرد
ژاپن که پس از فاجعه هسته‌ای فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ با چالش بزرگی در تأمین انرژی مواجه شد، اکنون با معرفی نسل جدید سلول‌های خورشیدی پروسکایت (PSC)، قدمی انقلابی در جایگزینی انرژی هسته‌ای برداشته است. این فناوری نوین که به «پنل‌های شناور روی حباب» معروف است، قرار است تا سال ۲۰۴۰ معادل توان ۲۰ رآکتور هسته‌ای را از طریق انرژی خورشیدی تولید و ژاپن را به یکی از پیشروان جهانی انرژی پاک تبدیل کند.
روشی جدید در بیوتکنولوژی برای نجات درختان کمیاب
افزایش نگرانی‌ها درباره تغییرات اقلیمی از جمله گرمایش زمین و کاهش پوشش جنگلی، محققان را به جستجو درباره راه‌حل‌های جدید برای حفظ و تکثیر درختان وادار کرده است. بهبود ویژگی‌های درختان، روشی جدید در بیوتکنولوژی است که به حفظ گونه‌های کمیاب کمک می‌کند. این روش، امکان تولید گیاهان با ویژگی‌های تقویت‌شده را فراهم کرده است.
بیوانفورماتیک و ویرایش ژن، سلاح‌های جدید علم ژنتیک
ژن‌ها زیر تیغ تکنولوژی
با پیشرفت دانش و تجهیزات در علوم سلولی و مولکولی، با افزایش حجم عظیم داده‌های استخراج شده از سلول‌ها و به تبع آن موجودات زنده، مواجه هستیم. افزایش این حجم از داده‌ها و نیاز به ذخیره، بازیابی و تحلیل مناسب آنها موجب پیدایش علم بیوانفورماتیک شد. علمی که بدون ویرایش ژن تاثیری در درمان یا بهبود، نخواهد داشت.
