جهان در علم و فناوری آینده

از گرماهای مرگبار تا سیلابهای ناگهانی
تغییرات اقلیمی ایران در سالی که گذشت
سال ۱۴۰۳ برای ایران، با شکستن رکوردهای آبوهوایی، تشدید خشکسالی و پدیدههای حدی غیرقابل پیشبینی، به یکی از چالشبرانگیزترین دورههای اقلیمی تاریخ معاصر این کشور تبدیل شد.

شرکتهای پیشرو در ساخت کامپیوترهای کوانتومی
صنعت کامپیوترهای کوانتومی یکی از پیشرفتهترین و در حال رشدترین حوزههای فناوری است که شرکتها و موسسات مختلفی در آن فعالیت میکنند. شرکتهای پیشرو در این حوزه با استفاده از فناوریهای مختلفی مانند کیوبیتهای فوقرسانا، کیوبیتهای یونی و آنالیز کوانتومی، در حال پیشبرد مرزهای علم و فناوری کامپیوترهای کوانتومی هستند.

چگونه مکانیک کوانتومی واقعیت را بازتعریف کرد و جهان مدرن را شکل داد؟
بسیاری از فناوریهایی که امروزه زندگی ما را تسهیل میکنند، مستقیما به «مکانیک کوانتومی» بستگی دارند. این نظریه نه تنها قوانین فیزیک را دگرگون کرد، بلکه با مفاهیمی مانند حالت برهمنهی و درهمتنیدگی کوانتومی، پایههای فناوریهایی را بنا نهاد که از تلفنهای هوشمند گرفته تا تشخیص بیماریها و انرژی پاک، زندگی روزمره ما را تسهیل کردهاند.

الگوریتم شور، بازکننده دروازههای کامپیوترهای کوانتومی و انقلابی در محاسبات آینده
کامپیوترهای کوانتومی به کمک الگوریتم شور قادر هستند دادههایی که با کامپیوتر معمولی میلیونها سال زمان میبرد، در عرض چند دقیقه رمزگشایی کنند. در سال ۱۹۹۴، پیتر شور با طراحی الگوریتمی که توانایی کامپیوترهای کوانتومی را به روشنی نشان داد، دنیای علوم کامپیوتر را بر سر زبانها انداخت. این الگوریتم نه تنها چهره محاسبات کوانتومی را تغییر داد، بلکه امنیت اینترنت را هم به چالش کشید.

پشت پرده انرژی هستهای در آمریکا
پسماندهای خطرناکی که آمریکا را تهدید میکند
انرژی هستهای بدون برنامهریزی بلندمدت برای مدیریت پسماندها و هزینههای اجتماعی و زیستمحیطی، پایدار نیست. در قلب ایالت وایومینگ آمریکا، معدن اورانیوم اسمیت رانچ-هایلند پس از ۴۸سال فعالیت، بیش از ۱۰٬۰۰۰ تن اورانیوم تولید کرده و امروزه نمادی از تنش میان پیشرفت انرژی هستهای و هشدارهای زیستمحیطی شده است.

ناسا: سد «سهدره چین» چرخش زمین را کُند میکند
ناسا ادعا میکند چین میتواند با یک اقدام، از سرعت چرخش زمین بکاهد. سد موسوم به «سهدره» در چین، علاوه بر آنکه یک شاهکار عظیم مهندسی است، تأثیر جزئی اما قابل اندازهگیری بر چرخش زمین دارد.

انقلاب هوشمصنوعی به بازیهای ایکسباکس رسید
ساتیا نادلا، مدیرعامل شرکت مایکروسافت، در یک اعلامیه تاریخی از برنامههای جدید این شرکت برای استفاده از فناوری هوش مصنوعی در بازیهای ایکسباکس خبر داد. این اقدام یکی از بزرگترین تحولات در صنعت بازیهای ویدیویی است که میتواند دنیای بازیهای کامپیوتری را دگرگون کند.

پروژه ۸۱ میلیون پوندی بریتانیا برای پیشبینی فجایع اقلیمی
آژانس پیشرفته تحقیقات و اختراعات بریتانیا (Aria) اعلام کرد که به ۲۷ تیم تحقیقاتی حدود ۸۱ میلیون پوند اختصاص داده است تا سیستمی نواورانه برای شناسایی و هشدار زودهنگام نقاط تغییر اقلیمی توسعه دهند. این پروژه با استفاده از فناوریهای پیشرفتهای مانند پهپادها، تشخیص پرتوهای کیهانی، الگوهای شکوفایی پلانکتون و هوش مصنوعی، قصد دارد نقاط در معرض تغییرات اقلیمی را شناسایی کرده و قبل از وقوع، هشدار زودهنگام صادر کند.

تغییرات هسته زمین باعث کوتاهتر شدن طول روز میشود
آیا میدانستید که حتی چیزی به ظاهر ساده و ثابت مانند طول شبانهروز نیز میتواند تحت تأثیر تحولات عمیق در دل زمین قرار بگیرد؟ از دهه ۱۹۹۰، مدلها و اندازهگیریهای لرزهای نشان دادهاند که هسته داخلی زمین با سرعتی متفاوت از بقیه سیاره حرکت میکند. این تفاوت در چرخش هسته نه تنها بر ساختار داخلی زمین تأثیر میگذارد، بلکه حتی میتواند طول یک روز را کوتاهتر یا بلندتر کند. به عبارت دیگر، تغییرات در اعماق زمین میتوانند زمانسنجی زندگی روزمره ما را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

هوش مصنوعی کوانتومی آغازگر تحولی نوین در فناوری
در عصری که سرعت پیشرفت فناوری نفسگیر است، هر روز شاهد ظهور نوآوریهایی هستیم که مرزهای علم و فناوری را جابجا میکنند. تنها چند هفته پس از معرفی مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی مانند دیپسیک (DeepSeek) و کوئن (Qwen)، اکنون خبری انقلابیتر از راه رسیده است. اولین مدل زبانی بزرگ کوانتومی (Quantum Large Language Model) توسط شرکت بریتانیایی SECQAI راهاندازی شده است. راهول تیاگی (Rahul Tyagi) مدیرعامل و مؤسس SECQAI در این باره میگوید: «با راهاندازی اولین مدل زبانی بزرگ کوانتومی در جهان، ما وارد عصر جدیدی میشویم که در آن هوش مصنوعی از قدرت مکانیک کوانتومی برای بهبود نتایج استفاده میکند.»