فناوری +
یک دامپزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم تحقیقات در گفتوگو با آناتک:
اپیدمی «تببرفکی» زنجیره تولید پروتئین را مختل میکند
نقطه آغاز بیماری همیشه کوچک است. «تببرفکی» پس از ورود به بدن دام، ابتدا در ناحیه حلق تکثیر میشود و با سرعتی چشمگیر به بافتهای دهان و اندامهای حرکتی گسترش مییابد؛ فرایندی که در مدت کوتاهی میتواند به ضایعات دردناک، افت تغذیه، کاهش تولید شیر و حتی تلفات در دامهای جوان منجر شود. آنچه اهمیت این بیماری را دوچندان میکند، الگوی اندمیک آن در ایران و توان ویروس در ایجاد موجهای مکرر و گاه شدید است؛ موجهایی که نهفقط دام، بلکه پایداری تولید و اقتصاد دامپروری را نیز تحت تأثیر قرار میدهند.
صحبتکردن به چند زبان، سپری در برابر پیری مغز
صحبتکردن به بیش از یک زبان میتواند روند پیری مغز را کندتر کند و خطرات مرتبط با پیری شتابیافته را کاهش دهد. پژوهشی تازه با بررسی دادههای بیش از ۸۰ هزار فرد نشان میدهد که افراد چندزبانه نسبت به تکزبانهها کمتر در معرض پیری سریع قرار دارند و حتی تعداد بیشتر زبانها میتواند اثر محافظتی قویتری ایجاد کند.
کشف یک «اَبَر زمین» بالقوه قابل سکوت در فاصله ۱۸ سال نوری
اخترشناسان دانشگاه کالیفرنیا، سیارهای را یافتهاند که در «کمربند حیات» ستاره میزبانش در حال چرخش است؛ ناحیهای که در آن دما ممکن است اجازه وجود آب مایع بر سطح سیاره را فراهم کند. از آنجا که آب برای تمام شکلهای شناختهشده حیات ضروری است، این کشف احتمال وجود شرایط زیستپذیر را در این سیاره مطرح میسازد.
آرامشی که علم آن را تأیید نمیکند
شبهعلمِ «طب انرژی» آرامش خیالی را وارد زندگی روزمره میکند
درد کهنه است، اما امید تازه. همین امید است که میلیونها نفر را به سمت «طب انرژی» میکشاند؛ درمانی که وعده میدهد با لمسکردن خطوطی نامرئی در بدن، اضطراب و بیماری را دور کند. اما پشت این داستان آرامشبخش، واقعیتی پنهان است. انرژیای که دربارهاش حرف زده میشود، نه در آزمایشگاه دیده شده و نه در بدن انسان قابل اندازهگیری است. جذابیتش واقعی است، اثر آرامبخشیاش هم واقعی است، اما درمانبودنش، نه آنقدرها.
«آراِناِی»؛ پلی میان ماموت منقرض شده و کرونا ویروس امروز
«آراِناِی» (RNA) مولکولی است که اجرای دستورهای ژنی را برعهده دارد و به سرعت تجزیه میشود؛ همان نقشی که به دانشمندان امکان داده تا از روی بقایای یک ماموت پشمالوی ۴۰ هزارساله، فعالیت ژنهای آن در لحظات پایانیِ زندگیاش را بازسازی کنند. این مولکول که در ویروسهایی مانند کروناویروس نیز اساس چرخه حیات و تکثیر است. شگفتی این کشف در آن است که بخشهایی از «آراِناِی»، با وجود ماهیت ناپایدارش، در یخبندان سیبری چنان حفظ شده که برای نخستینبار امکان توالییابیِ «آراِناِی» باستانی را فراهم کرده است.
علت خطرناک بودن شستن مرغ خام
شستن مرغ خام ممکن است کاری به ظاهر بهداشتی به نظر برسد؛ اما در واقع غیرضروری است و حتی میتواند خطرناک باشد.
بارش مداوم ریزشهابوارهها؛ «تهدیدی خاموش» برای پایگاههای آینده انسانها در ماه
ماه جوی ندارد، نه آبوهوا و نه باد. با این حال، همواره در معرض نوعی بمباران نامرئی قرار دارد؛ بارشی بیپایان از ریزشهابوارهها یعنی ذرات ریز سنگ و فلز که با سرعتی تا ۷۰ کیلومتر بر ثانیه حرکت میکنند. در حالی که برنامه آرتمیس ناسا در حال آمادهسازی برای ایجاد یک پایگاه دائمی بر سطح ماه است، درک این «تهدید خاموش» برای حفظ ایمنی فضانوردان آینده حیاتی شده است.
جادوی خون نایاب جهان؛ روایت علمی تلاشها برای ساخت «خون طلایی» در آزمایشگاه
نادرترین گروه خونی جهان و تلاش برای خلق «خون طلایی»
گاهی یک غیبت کوچک در سطح یک سلول، سرنوشت هزاران انسان را تغییر میدهد. گروه خونی نادر «آر. اچ نال» (Rh null) یکی از همین غیبتهاست؛ گروهی که نبود کامل مجموعهای از پروتئینهای حیاتی روی غشای گلبول قرمز، آن را به کمیابترین و شاید ارزشمندترین خون جهان تبدیل کرده است. گفته میشود تاکنون کمتر از پنجاه انسان در جهان این گروه خونی را داشتهاند؛ افرادی که زندگی روزمرهشان زیر سایه همیشگی خطر قرار دارد، چون در صورت یک تصادف ساده یا یک جراحی اورژانسی، تقریباً هیچ بانکی در جهان خون سازگار برایشان ندارد.
چگونه حیوانات را به بیماریهای انسانی مبتلا کردیم
در گونههای مختلف از حیوانات خانگی گرفته تا وحشی بیماریهای مزمن مانند دیابت، سرطان و آرتروز رو به افزایش است و بخش زیادی از این روند، نتیجه فعالیتهای انسان است. در پژوهشی جدید دانشمندان به بررسی این موضوع پرداختهاند که چگونه این روند در حال اتفاق است.
دوچرخهسواری، راز سلامت و عمر طولانی سالمندان ژاپنی
گروهی از پژوهشگران دانشگاه «تسکوبا» در ژاپن، مطالعهای بلندمدت انجام دادهاند تا بررسی کنند دوچرخهسواری منظم چگونه بر سلامت سالمندان اثر میگذارد. یافتههای آنان نشان میدهد دوچرخهسواری میتواند به افزایش بهزیستی و امید به زندگی کمک کند، بویژه در میان سالمندان ژاپنی که دیگر رانندگی نمیکنند. با توجه به اینکه شمار بیشتری از سالمندان ژاپنی تصمیم به تسلیم گواهینامه رانندگی خود گرفتهاند، پژوهشگران تاکید میکنند ایجاد نظامهای حمایتی اجتماعی برای تشویق به دوچرخهسواری بیش از پیش اهمیت یافته است.
