فناوری +
اسپند و توهم ضدعفونی
بوی اسپند؛ عطری از دل قرنها که در خانههای ایرانی پیچیده و با خود احساس پاکی و آرامش میآورد. هنوز هم وقتی مسافری از راه میرسد یا کسی از چشم بد میترسد، دودی سفید از دانههای قهوهای برمیخیزد و هوا را پر میکند. اما در دنیای امروز، جایی که علم جای باورهای قدیمی را گرفتهاست، پرسش قدیمی دوباره زنده میشود: آیا دود اسپند واقعاً فضا را پاک میکند، یا تنها ذهن ما را آرام میسازد؟
آینده التیام زخم با بانداژهای زنده از قارچ
تصور کنید بانداژی که روی زخم قرار میدهید، زنده باشد؛ نفس بکشد، رشد کند و با بدن شما سازگار شود. دانشمندان دانشگاه یوتا اکنون با استفاده از قارچی خاکزی به نام «مارکواندومایسِس مارکواندیی» (Marquandomyces marquandii) قدمی بهسوی چنین آیندهای برداشتهاند. در آزمایشی تازه، این قارچ توانسته است ساختاری ژلمانند ایجاد کند که ویژگیهای پوسته بدن انسان را تقلید میکند؛ پدیدهای که میتواند مفهوم بانداژ، ترمیم بافت و حتی پیوند زیستی را دگرگون کند.
کشف حالت عجیبی از آب که همزمان جامد و مایع است
آب را همیشه سادهترین عنصر زندگی میدانیم، علم بار دیگر شگفتی تازهای آشکار کرده است. پژوهشگران ژاپنی در آزمایشی بیسابقه نشان دادهاند که آب، در شرایطی خاص، میتواند همزمان دو چهره داشته باشد. نیمی یخزده و منجمد، نیمی روان و سیال. این کشف تازه نه فقط قوانین فیزیک را به چالش میکشد، بلکه نشان میدهد در دل معمولیترین پدیدههای طبیعی، هنوز ناشناختههای فراوانی نهفته است.
گفتوگوی آناتک با الکساندر استار، عصبپژوه دانشگاه استنفورد
پشت پرده ژنتیکی اوتیسم و اسکیزوفرنی در تکامل مغز انسان
پژوهشی جدید نشان میدهد برخی ژنهای موثر در تکامل مغز انسان با ویژگیهایی، چون اوتیسم در ارتباطاند. دکتر «الکساندر استار» در گفتوگو با آناتک باور دارد این اتفاق نه یک هزینه برای کسب هوش، بلکه مبادلهای میان بهبود شناخت و افزایش تنوع عصبی است.
داستان پروانهای که نجاتش وایرال شد
نجاتدهندگان در «لانگ آیلند» با انجام پیوند ظریف و بیسابقه بال به یک «پروانه شهریار» در حال مرگ، فرصت دوبارهای برای پرواز به او دادند. ویدیوی منتشرشده از این اقدام آنها به سرعت وایرال شد.
به مناسبت هفته «بهداشت روان» و روز جهانی «دختربچهها» بررسی شد
تاثیر داشتن دختربچه بر سلامت روان
در جهانی پر از اضطراب و شتاب، حضور یک دختربچه میتواند چیزی در ذهن انسان را نرم کند. نگاه او، صدای خندهاش و کنجکاوی بیپایانش، گویی سازوکارهای پنهان روان را دوباره بیدار میکند. علم امروز میگوید دختربچهها فقط آینده جامعه نیستند؛ آنها آینهای از تعادل روانی و منبعی برای بازسازی ذهنند.
نگاهی دوباره به ذرات مرموز پس از گذشت ۳ دهه از نوبل برای کشف پریونها
جهان پزشکی روزی با کشفی روبهرو شد که همه چیز را درباره حیات و بیماری زیر سؤال برد. عاملی پیدا شد که نه ژن داشت، نه «دیاِناِی» (DNA) و نه «آراِناِی» (RNA)، اما توانایی کشتن داشت. اکتبر ۱۹۹۷ میلادی «استنلی بی. پروزینر» (Stanley B. Prusiner)، زیستشناس آمریکایی، برای شناسایی «پریونها» برنده جایزه نوبل پزشکی شد؛ ذراتی پروتئینی که بدون داشتن ماده وراثتی، میتوانند بیماریهای مرگبار مغزی ایجاد کنند.
یک نوشیدنی ساده که زبان ژنها را بلد است
چای سبز متابولیسم بدن را بازنویسی میکند
قرنهاست مردم آسیا باور دارند فنجان چای سبز نه تنها آرامش میدهد، بلکه بدن را سبکتر میکند. حالا علم این باور را تفسیر کرده است. پژوهش تازهای در برزیل نشان میدهد ترکیبهای طبیعی چای سبز درون سلولها نقشهای تازه برای سوختوساز میکشند؛ نقشهای که به بدن میگوید: «چربی را بسوزان، نه ذخیره».
یک توصیه علمی برای خُرد کردن پیاز
هر اشکی که هنگام خرد کردن پیاز میریزید، حاصل شلیک ذراتی است که با سرعتی ۲ برابر سرفه از پیاز بیرون میزنند. پژوهشگران برای کمتر اذیت شدن چشمان شما یک راهکار ساده پیشنهاد میدهند که میتواند از پراکندگی میکروبها در آشپزخانه نیز جلوگیری کند.
کشف راز «مه مغزیِ» کووید مزمن
ابتلای صدها میلیون نفر در سراسر جهان به کووید مزمن و دست و پنجه نرم کردن بیش از هشتاد درصد آنها با مه مغزی دانشمندان ژاپنی را برآن داشت تا علت را جویا شوند. اکنون آنها با کشف امضای مولکولی مه مغزیِ کووید مزمن (طولانی مدت) امیدها را برای دستیابی به درمانهای واقعی بیش از هر زمان دیگری زنده کردهاند.
