چگونه گوارش رویاهای ما را کارگردانی می‌کند
برای قرن‌ها، انسان‌ها درباره رابطه بین غذا و خواب کنجکاو بوده‌اند. بسیاری بر این باورند که آنچه می‌خورند—به‌ویژه در ساعات پایانی شب، می‌تواند روی کیفیت خواب و نوع رؤیا‌هایی که می‌بینند تأثیر بگذارد. با این حال، علم هنوز در حال کشف این ارتباطات است.
مطالعه‌ای جدید از «دانشگاه مونترال» (University of Montreal)، شواهدی ارائه کرده که نشان می‌دهد عدم تحمل لاکتوز ممکن است با تجربه کابوس‌های شبانه ارتباط مستقیمی داشته باشد. این ارتباط از طریق ناراحتی‌های گوارشی ناشی از مصرف لبنیات در افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، قابل توضیح است.
عدم تحمل لاکتوز و نشانه‌های گوارشی
عدم تحمل لاکتوز یکی از رایج‌ترین ناهنجاری‌های گوارشی در سراسر جهان است. این بیماری به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز ایجاد می‌شود؛ آنزیمی که برای هضم قند شیر (لاکتوز) ضروری است. افراد مبتلا به این مشکل پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، گاز، دل‌پیچه، تهوع و حتی اسهال می‌شوند.
در طول شب، فعالیت‌های گوارشی کاهش می‌یابد، و زمانی که سیستم گوارش با لاکتوز دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، این علائم ممکن است تشدید شوند و کیفیت خواب را به‌طور مستقیم مختل کنند.
مداخله گوارش در ساختار خواب
خواب شامل چندین مرحله است؛ خواب سبک (N۱, N۲)، خواب عمیق (N۳)، و خواب دیدن (REM) یا همان حالت حرکات سریع چشم. رؤیا‌ها عمدتاً در مرحله REM رخ می‌دهند. ناراحتی فیزیکی ناشی از درد یا فعالیت غیرمعمول معده، ممکن است مغز را از خواب عمیق خارج کرده و به سمت REM بکشاند یا آن را مختل کند. در نتیجه، رؤیا‌ها ممکن است کوتاه‌تر، ناپایدارتر و همراه با محتوای منفی یا اضطراب‌آور شوند.
به گزارش ساینس دیلی (science daily)، مطالعه مورد نظر نشان داد افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند و علائم شدید گوارشی را تجربه می‌کنند، با احتمال بیشتری کابوس می‌بینند و از خواب ناراحت بیدار می‌شوند.
کابوس‌ها: تعریف، دلایل و اثرات طولانی‌مدت
کابوس‌ها رؤیا‌هایی با محتوای ترسناک یا ناراحت‌کننده هستند که اغلب باعث بیداری در نیمه‌شب می‌شوند. بیدار شدن مکرر در طول خواب باعث کاهش کیفیت خواب و ایجاد خستگی، اضطراب و حتی افسردگی در طول روز می‌شود. اگر این اختلالات تکرار شوند، ممکن است به «اختلال کابوس مزمن» منجر شوند که یک اختلال خواب واقعی و بالینی است.
داده‌های حاصل از مطالعه نشان دادند که کابوس‌ها در زنان شایع‌تر است، و آنها بیشتر خواب‌های خود را به یاد می‌آورند. این می‌تواند به تفاوت‌های هورمونی، حساسیت بالاتر به محرک‌های فیزیولوژیک، یا حتی تفاوت‌های فرهنگی در ثبت تجربه‌های خواب مرتبط باشد.
آیا برخی غذا‌ها رؤیا‌ها را تغییر می‌دهند؟
در ادبیات عامیانه، مدت‌هاست که غذا‌هایی مثل پنیر، شکلات یا فلفل به عنوان «تولیدکننده خواب‌های عجیب» شناخته شده‌اند. اگرچه بسیاری از این ادعا‌ها فاقد شواهد علمی بوده‌اند، مطالعه اخیر نشان داده که رابطه میان غذا و محتوای رؤیا قابل بررسی است.
در این مطالعه، حدود ۴۰٪ از دانشجویان معتقد بودند که غذا بر خوابشان تأثیر دارد و ۲۵٪ اعتقاد داشتند که غذا‌های خاصی خواب را بدتر می‌کنند. غذا‌هایی مانند شیرینی‌ها، غذا‌های تند، و لبنیات بیشترین اتهام را داشتند.
چرایی تأثیر تغذیه شبانه بر خواب
تغذیه شبانه ممکن است از طریق چندین مکانیسم بر خواب تأثیر بگذارد.
غذا‌های سنگین دیرهنگام باعث فعالیت بیشتر معده و روده می‌شوند که می‌تواند بدن را از فاز خواب عمیق خارج کند. برخی مواد غذایی سطح انسولین، سروتونین و ملاتونین را تحت تأثیر قرار می‌دهند، که اینها نقش مهمی در چرخه خواب دارند و گوارش فعال دمای مرکزی بدن را بالا می‌برد، در حالی‌که بدن برای ورود به خواب باید خنک‌تر شود.
چه باید کرد؟ راهکار‌های تغذیه‌ای برای بهبود خواب
پژوهشگران پیشنهاد می‌دهند که افراد دارای عدم تحمل غذایی (مخصوصاً لاکتوز) از مصرف لبنیات به‌ویژه در ساعات پایانی شب اجتناب کنند. همچنین رعایت نکاتی می‌تواند مفید باشد برای مثال صرف شام سبک و زودتر در شب، حذف لبنیات یا جایگزینی با انواع گیاهی مثل شیر بادام یا جو، رعایت فاصله حداقل دو ساعته بین وعده غذایی آخر و خواب و پیگیری دفترچه غذایی و خوابی برای شناسایی الگو‌های شخصی.
پژوهش‌های آتی؛ گام بعدی چیست؟
پژوهشگران تاکید دارند که برای تأیید این نتایج به مطالعات تجربی و گسترده‌تری نیاز است. ایده اجرای آزمایش‌هایی که در آن شرکت‌کنندگان پیش از خواب پنیر یا غذای کنترل‌شده مصرف می‌کنند، می‌تواند داده‌های دقیق‌تری درباره علت و معلول ارائه دهد.
همچنین مطالعات آینده باید افراد با سن، جنس، قومیت و سبک زندگی متفاوت را شامل شود تا قابلیت تعمیم نتایج بالا رود.
این پژوهش گامی مهم در مسیر درک تأثیر تغذیه بر خواب و رؤیاهاست. ارتباط میان عدم تحمل لاکتوز و کابوس‌های شبانه نشان می‌دهد که حتی فرآیند‌های گوارشی نیز می‌توانند به ذهن ناخودآگاه ما راه یابند. با شناخت دقیق‌تر از این پیوند، می‌توان توصیه‌های عملی و درمان‌های هدفمند برای بهبود خواب و سلامت روان ارائه داد.
انتهای پیام/
