اگر از فناوری‌های نوین استفاده نکنیم در یادگیری عمیق عقب می‌مانیم

علی آدمی، معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره بازنگری رشته‌های دانشگاهی متناسب با نیاز‌های جامعه اظهار کرد: مطابق شیوه‌نامه وزارت علوم بازنگری کلی و جدی سرفصل و منابع تمام دروس با سابقه ۱۰ سال باید در دستور کار قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه در برنامه‌های درسی با سابقه ۵ سال باید بازنگری جزئی و تحولی انجام شود، تأکید کرد: در دانشگاه علامه طباطبائی از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ رشته‌های تحصیلی را بازنگری و برخی از رشته گرایش‌ها را اضافه کرده ایم. برای مثال، در ۱۴۰۱ رشته روابط عمومی صنعت و بازرگانی و رشته روابط عمومی بین‌الملل را به مقطع کارشناسی ارشد رشته ارتباطات اضافه کردیم که بسیار مهم است. همچنین در ۱۴۰۲ در مقطع ارشد مدیریت رسانه و فیزیولوژی ورزشی دو رشته روزنامه‌نگاری و رادیو تلویزیون و تکنولوژی و رادیوروزنامه‌نگاری و رادیوتلویزیون اضافه شد و رشته تکنولوژی افراد و نیاز‌های ویژه نیز اضافه شد که چندین رشته هم در مسیر اخذ مجوز است. مثلا اقتصاد بیمه یکی از رشته‌های بسیار مهم است که دکترای اقتصاد بیمه درخواست داده است.

معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی تاکید کرد: در رشته‌های سنجش و اندازه گیری، علوم اقتصادی گرایش اقتصاد انرژی، مطالعات زنان گرایش زن و خانواده، تکنولوژی آموزشی، حقوق اقتصادی، مدیریت گردشگری گرایش بازاریابی، مدیریت گردشگری گرایش برنامه ریزی توسعه گردشگری، روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، مترجمی زبان انگلیسی و روزنامه نگاری رادیو و تلویزیون در مقطع ارشد و آموزش عالی در گرایش مدیریت آموزش عالی، روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی و تکنولوژی آموزشی در مقطع دکتری به منظور بازنگری برنامه‌های درسی را انجام داده‌ایم.

آدمی، درباره بازنگری دروس مرتبط با هوش مصنوعی گفت: برای ما مهم است که بتوانیم ترکیبی از هوش مصنوعی در رشته‌هایمان داشته باشیم. به صورت کلی برای فهم بهتر و کشف الگوریتم‌های دقیق‌تر از روابط و تعاملات در رشته علوم انسانی از آمار، ریاضی و کامپیوتر استفاده می‌شود. بحث علوم اجتماعی محاسباتی در حوزه علوم اجتماعی و جامعه شناسی، به عنوان میان رشته‌ای مطرح است. در روان شناسی، حقوق وعلوم سیاسی، مدیریت و الهیات هم همینطور است.

معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی تاکید کرد: گرایش کامپیوتر و نرم افزار در مقطع ارشد با گرایش هوش مصنوعی کار می‌کند که هم اکنون با تقاضای راه‌اندازی دکترای هوش مصنوعی رو به رو هستیم. البته در این زمینه به ظرفیت استادی نیاز است و الان که این ظرفیت را فراهم کرده ایم، رشته کامپیوتر با گرایش هوش مصنوعی را نیز اضافه می‌کنیم.

وی اضافه کرد: اگر هوش مصنوعی در پایان نامه‌ها و رساله‌های دکتری مرتبط با رشته‌های علوم انسانی ترکیب شود و بتوانیم از علم استادان آمار، کامپیوتر و ریاضی در آنجا بهره ببریم باعث دقت بیشتر و گسترش حوزه علوم انسانی می‌شود.

معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه هوش مصنوعی امکان تبدیل علم به دانش بین المللی را دارد، تأکید کرد: برای مثال، استفاده از هوش مصنوعی در علم ارائه ترجمه همزمان و انتقال پیام‌های حساس فرهنگی جهت ایجاد ارتباطات موثر با جمعیت‌های مختلف را به همراه دارد.

یادگیری عمیق مستلزم استفاده از ابزار‌های فناورانه است

وی گفت: کارگاه‌های کاربرد هوش مصنوعی برای دانش‌افزایی استادان از سال گذشته به صورت مداوم و مستمر در دانشکده‌ها در حال برگزاری است که بیشتر استادان از شرکت در این کارگاه‌ها استقبال می‌کنند و کاربرد هوش مصنوعی را در حوزه‌های خود مورد استفاده قرار داده‌اند. فضای علوم انسانی به سمتی حرکت می‌کند که باید به تدریج از ظرفیت‌های علوم کامپیوتری، هوش مصنوعی و آمار و تحلیل‌های آماری استفاده کنیم. یعنی باید علوم انسانی را به یک فضای آماری و عملیاتی و خروجی محور تبدیل کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا توسعه آموزش به فرآیند یادگیری منجر می‌شود یا خیر؟ تاکید کرد: باید بتوانیم سنجش و نظارت از فضای یادگیری داشته باشیم و بازخوردی که سنجش و نظارت می‌دهد، باعث تغییر در فضای آموزشی شود و آسیب‌ها را شناسایی کنیم و بتوانیم آموزش را بانشاط‌تر کنیم. هرچقدر آموزش جدی‌تر باشد، فرآیند یادگیری عمیق‌تر می‌شود. بعضاً یادگیری‌هایی که صورت می‌گیرد، یادگیری‌های موقتی است. یک حافظه کوتاه مدت ذهنی است که بعد از مدتی پاک می‌شود. باید به سمتی حرکت کنیم که پس از فرآیند آموزش، یادگیری عمیق اتفاق افتاده باشد و حتماً باید یادگیری هدفمند و در محیط آرام باشد.

معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه برای ایجاد یادگیری عمیق باید از وسایل کمک آموزشی استفاده کرد، گفت: بسیاری از تکنولوژی‌هایی که امروز به تناسب هر رشته‌ای در اختیار ما قرار گرفته، می‌تواند متفاوت باشد تا زمانی که از وسایل کمک آموزشی و تجهیزات و فناوری‌ها و اپلیکیشن‌ها کمک نگیرید، یادگیری لحظه‌ای اتفاق می‌افتد و پس از پایان کلاس کاملاً فراموش می‌شود و این نوع آموزش لزوما منجر به یادگیری نمی‌شود، اگر بخواهیم یک آموزش مدرن و دقیق داشته باشیم باید پیوست‌های آموزشی را رعایت کنیم، در غیر اینصورت آموزش، آموزش کاملی نیست.

آدمی درباره وضعیت نظریه پردازان علوم انسانی گفت: برای درخشش ایران در رتبه بندی‌های بین المللی باید به صحبت‌های مقام معظم رهبری در خصوص برخی از آسیب‌ها در مقالات توجه کنیم. فرایند امتیازات را در نظر بگیریم، بایستی همزمان حضور فعال در مجامع بین المللی داشته باشیم و از اعتبار علمی خود دفاع کنیم و نیز اتفاقا حوزه علوم انسانی بومی باید خودش را درنشریات بین المللی نشان بدهد. اگر حرفی برای گفتن به عنوان فرد ایرانی مسلمان و با تفکر اسلامی داریم باید بتوانیم در حوزه‌ها و رشته‌های مختلف داشته باشیم.

معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: گاهی بدون توجه به یک هدف گذاری به سمت نشریات بین المللی حرکت می‌کنیم و در این مسیر متوجه آسیب‌هایی می‌شویم، یعنی برخی از مواقع مطابق نیاز کشور‌های خارجی تولیدات علمی انجام می‌دهیم و با فاصله گرفتن از بومی گزینی در صدد حل مسائل آن کشور‌ها قدم بر می‌داریم. البته، در حوزه علوم انسانی تغییر گاهی با سختی زیاد همراه است.

آدمی افزود: برخی از استادان علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبائی نظریات و ایده‌های نوپرورانه مطرح کرده‌اند و چندین کرسی نظریه پردازی در دانشگاه به ثبت رسیده است و چندین نفر هم در مقام ایده‌‌پردازی و نوآوری قرار دارند. نظریه پردازی در علوم انسانی به سادگی امکان نظریه‌‌‌‌‌پردازی در سایر حوزه‌های علوم نیست، تحقق این امر نیازمند تمرکز محققان علوم انسانی در بازه زمانی بلند مدت است تا به نظریه پردازی بومی و هویتی برسیم که در دنیا نمونه ندارد، باید ناظر به وضعیت جامعه و نیاز جامعه نظریه پردازی انسانی ایجاد کنیم. علوم انسانی همانند بخش صنعت و پزشکی نیست و نظریه پردازی در داخل کشور جغرافیا به جغرافیا متفاوت است و از آنجایی که رویکرد نظریه‌پردازی کاملاً باید تأثیرگذار باشد و جایگاه و نقش انسان مطرح است و چون قرار است انسان با پیشینه‌های ارزشی متفاوت نظر بدهد؛ بنابراین با ساختی کار در علوم انسانی مواجهه هستیم.

معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: علوم انسانی در ایران تولید محور، مبتنی بر منابع بومی و حل مسئله نیست، در صورتی که تحول در این حوزه مهم است و باید آسیب شناسی جدی از علوم انسانی را در دستور کار قرار دهیم و تحول ایجاد کنیم. بخش‌هایی از تحول هم در حال انجام است، اما با مطلوبیتی که انتظار داریم، فاصله زیادی دارد. انتظار این است که آموزش کیفی و دقیق داشته باشیم تا دانشجویان به خواستگاه‌های تحولی برسند و بتوانند ایده‌‌‌‌‌‌‌پردازی کنند و با در دست داشتن تجهیزات به سمت انجام پژوهش‌های نوآورانه حرکت کنند.

وی تاکید کرد: اگر بتوانیم فضای استادی، دانشجویی و آموزشی را جدی و علمی و مبتنی بر استاندارد‌هایی که وجود دارد، جلو ببریم، نظریه پردازی از درون آن به وجود می‌آید؛ چرا که بسیاری از رساله‌ها، نوآورانه هستند؛ بنابراین باید اجماع و همفکری صورت بگیرد و کرسی‌های نقد و بررسی بیشتر از این باشد تا از درون آن، نظریه بیرون بیاید و ان‌شاءالله این راه دور نیست و می‌توانیم با کمک هم و با همکاری معاونت آموزشی و پژوهشی و کمک‌های بقیه معاونت‌ها که زیرساخت‌های لازم را فراهم می‌کنند تا به هدف برسیم.

انتهای پیام/

نادیا عابد