هیاهوی کتاب و خلاء مطالعه؛ بچه‌ها بیشتر انتخاب می‌کنند یا پدر و مادرها؟!
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا ـ زهره سعیدی: هوای گرم اردیبهشت، صدای هم‌همه بچه‌ها، غرفه‌های رنگی، و والدینی که کیسه‌های کتاب به دست دارند؛ اینجا بخش کودک و نوجوان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است، جایی که کتاب هنوز «امید» است، اما «زمان» و «تمرکز» کمتر از آنچه باید، سهم کودکان شده.
مادران نگران، کودکان پرانرژی
کنار غرفه‌ای شلوغ، مادری در حالی که دختر ۱۰ ساله‌اش را برای انتخاب کتاب راهنمایی می‌کند، آهسته می‌گوید: «بچه‌م کتاب دوست داره، ولی تو خونه وقتی برای خوندن پیدا نمی‌کنه. مدرسه، کلاس، تبلت… دیگه شبا خسته‌ست.» چند قدم آن‌طرف‌تر، پدری با پسر نوجوانش درباره کتاب‌های فانتزی حرف می‌زند: «کتاب کاغذی رو بیشتر دوست دارم. گوشی چشممو خسته می‌کنه.» پسرش لبخند می‌زند و می‌گوید: «کتاب کم نمی‌خونم، ولی اگه بازی نداشته باشم!»
دیدگاه ناشران: بحران نه در علاقه، که در «سبک زندگی»
سیدناصری کارشناس نشر قاصدک می‌گوید: ما هنوز مخاطب داریم. ولی بچه‌ها امروز با دنیای بصری بزرگ می‌شن. اگر کتاب به اندازه کارتون و بازی جذاب نباشه، انتخابش نمی‌کنن. این مشکل بچه‌ها نیست؛ ما باید محتوامون رو به‌روز کنیم.»
در غرفه‌ای دیگر، الهام صادقی، کارشناس نشر کودک، معتقد است: «بچه‌ها کتاب‌خوان به دنیا میان، ولی محیط خونه، مدرسه و جامعه می‌تونه این علاقه رو خاموش کنه. الان تو خیلی از خانواده‌ها، کتاب بیشتر نقش دکور داره تا رفیق.»
مسائل زیرپوستی: گرانی و انتخاب ناآگاهانه
بیشتر والدینی که با آنها گفت‌و‌گو کردیم، از گرانی کتاب گلایه داشتند. یک مادر جوان گفت: «برای یه بسته کتاب خوب، باید صدهزار تومن به بالا هزینه کنم. با این وضع اقتصادی، خیلی از خانواده‌ها سراغش نمی‌رن.» از طرفی بعضی والدین هم بدون شناخت کافی، صرفاً به‌خاطر طرح جلد یا توصیه فروشنده، کتاب می‌خرند؛ مسأله‌ای که برخی ناشران از آن سوءاستفاده می‌کنند و محتوا‌های ضعیف را در قالب‌های رنگارنگ عرضه می‌کنند.
نمایشگاه؛ جشن یا ویترین فروش؟
اگرچه بخش کودک و نوجوان، شادترین قسمت نمایشگاه است، اما برخی کارشناسان معتقدند هنوز از ظرفیت‌های فرهنگی‌اش برای نهادینه کردن «عادت کتاب‌خوانی» در بچه‌ها استفاده نشده. غرفه‌ها بیشتر فروش‌محورند تا تعاملی. جای خالی برنامه‌هایی مثل قصه‌گویی، نقد کتاب توسط نوجوانان، و کارگاه‌های مشارکتی، در فضا محسوس است.
در نهایت و در نگاه اول، حضور پرشور کودکان و خانواده‌ها در بخش کودک و نوجوان، نویدبخش است. اما وقتی پای صحبت‌ها می‌نشینی، می‌فهمی راه کتاب‌خوان شدن، فقط از خریدن کتاب نمی‌گذرد. باید شرایطی فراهم شود تا کتاب نه یک کالا، بلکه بخشی از زندگی کودک ایرانی باشد؛ و این، نیاز به سیاست‌گذاری، محتوا، و حضور واقعی در کنار نسل فردا دارد. نکته دیگر اینکه در عرصه کودک بیشتر این والدین هستند که کتب را انتخاب می کنند اما در زمینه نوجوان بیشتر نوجوانان خودشان دست به انتخاب کتاب های مورد علاقه شان می زنند.
انتهای پیام/
