مقام مسئول در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا مطرح کرد؛
قاچاق عسل بی‌کیفیت با بسته‌بندی لوکس!/ خسارات سالیانه زنبورداران از مشکلات اخیر چقدر است؟
رئیس هیئت مدیره زنبورداران استان تهران گفت: خشکسالی، قاچاق، جای خالی تخصیص شکر دولتی و حمله جمعیت پرنده‌های زنبورخوار به جمیعت زنبورعسل کشور خسارات قابل توجهی را به فعالان این بخش تحمیل کرده است.
گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، صنعت زنبورداری یکی از صنایع موفق کشور است که توانسته در عرصه‌های بین‌المللی افتخار آفرینی کند، این صنعت در سال ۱۳۹۹ رتبه چهارم جهانی را در زمینه تعداد کلونی‌های زنبور عسل و تولید عسل کسب کرد. در حال حاضر ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار کلونی زنبور عسل در کشور فعالیت می‌کنند، زنبورداران هرساله با آفتی به نام مرغ زنبورخوار مواجه هستند که بررسی‌ها حاکی از افزایش جمعیت این گونه پرنده‌ها در طی سالیان اخیر است. به رغم تمام منافعی که صنعت زنبورداری برای کشور دارد مسئولان همچنان نسبت به این صنعت بی‌توجهند به طوری که با حذف یارانه شکر از صنعت زنبورداری زنبورداران حتی برای تهیه شکر مورد نیاز خود دچار مشکل شده‌اند؛ چنانچه این رویه ادامه پیدا کند شاهد کم رونق شدن صنعت زنبورداری در کشور خواهیم بود زیرا که در فصل زمستان بعد از برداشت عسل خالص از کلونی برای زمستان‌گذرانی نیاز به جبران ذخیره غذایی است که با استفاده از شربت شکر این امر در تمام دنیا به طور معمول انجام می‌شود.
برای بررسی بیشتر مشکلات زنبورداران به سراغ حسین باستانی، رئیس هیئت مدیره زنبورداران استان تهران رفتیم که در ادامه مشروح گفت‌وگو را می‌خوانید.
قیمت شکر باید برای زنبورداران به ۵ هزار تومان برسد
آنا: زنبورداران امسال به چه صورت شکر تهیه می‌کنند؟ آیا تمهیداتی برای تهیه شکر زنبورداران انجام شده است؟
باستانی: با تک‌نرخی شدن قیمت شکر از سال ۱۳۹۸ دیگر قیمت شکر شرکت بازرگانی دولتی با بازار آزاد تفاوتی ندارد. هم اکنون با حواله‌ای که شرکت بازرگانی دولتی از کارخانه‌ها به زنبورداران برای تهیه شکر می‌دهد برای هر کیلو ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان است.
بیشتر بخوانید:
جزئیات حمله پرندگان زنبورخوار به جمعیت زنبور عسل کشور
طبق استاندارد جهانی سالیانه هر کلونی زنبور عسل برای مصرف در زمان کاهش شهد گل یا در هنگام پرورش زنبور عسل بعد از برداشت عسل خالص به منظور تأمین ذخیره غذایی و یا دادن دارو تا سقف ۱۲ کیلوگرم شربت شکر استفاده می‌شود، دولت باید این میزان شکر را برای حمایت از صنعت زنبورداری با قیمت دولتی و یا به شکل سوبسید برای هر کلونی زنبور عسل اختصاص دهد اما از دو سال گذشته با چندنرخی شدن قیمت شکر سهمیه دولتی خاصی به زنبورداران داده نشده است.
شکر باید با قیمت کیلویی ۴ الی ۵ هزار تومان به زنبوردار داده شود که این اتفاق نمی‌افتد، ادامه این روند می‌تواند کاهش تولید و اُفت تعداد کلونی های زنبور عسل را در پی داشته باشد.
بازار سیاه بهانه‌ای برای حذف یارانه به زنبورداران
آنا: آیا اختلاف قیمت بین قیمت شکر دولتی و آزاد منجر به شگل گیری بازار سیاه نمی شود؟
باستانی: نه. این جوابی است که مسئولان بدون آگاهی برای توجیه و رد مسئولیت از آن استفاده می‌کنند.
۱۲ کیلو سهمیه شکر در یک مرحله به زنبوردار داده نمی‌شود بلکه این سهمیه در چند مرحله در طی سال به او تحویل داده می شود، یعنی در هر مرحله توزیع به ازای هر کلونی بین یک یا ۲ کیلو شکر تخصیص می شود. زنبوردار به ازای هر کلونی در طی سال باید ۱۲ کیلو شکر را به انحای مختلف به زنبورش بدهد. به همین خاطر شکر اضافه‌ای به بازار رخنه نخواهد کرد. کسی که ۲۰۰ کلونی دارد نهایتاً ۴۰۰ کیلو سهمیه شکر دریافت می‌کند تعداد کلونی‌های این زنبوردار نیز بر اساس سرشماری مشخص شده و برای جلوگیری از ایجاد بازار سیاه بیشتر نمی‌تواند دریافت کند. سهمیه شکر بر اساس لیست سرشماری که شامل نام، کد ملی، شماره تماس، مقدار شکری که زنبوردار تهیه کرده، توزیع می‌شود. این لیست بعد از توزیع به معاونت امور دام و از آنجا به سازمان تعاون روستایی داده خواهد شد و آنها این اطلاعات را چک و نظارت می‌کنند، بنابراین هیچ‌گونه تخلفی اینجا صورت نمی گیرد. عبارت بازار سیاه که به کار برده شده صرفاً می‌تواند بهانه‌ای برای داده نشدن نهاده دولتی به زنبوردار باشد.
آنا: وضعیت میزان صادرات عسل به کشورهای همسایه به چه صورت است؟
باستانی: صادرات عسل چندین سال است که به دلیل تحریم‌ها تحت‌الشعاع قرار گرفته تحریم‌ها و بحث سیستم گردش مالی و پولی و اعتباری باعث شده صادرات بسیار کاهش پیدا کند. میزان صادرات عسل کشور نزدیک به یک هزار و ۶۰۰ تن است در حالی که این میزان در سال‌های گذشته بسیار بیشتر بود البته شیوع بیماری کرونا نیز مزید علت شده است. حمایت از اتحادیه تعاونی‌ها یکی از نکات بسیار مهمی است که در بهبود صادرات تاثیر گذار خواهد بود و به نظر می رسد که دولت سیزدهم در حال برنامه ریزی برای تحقق آن است؛ وزیر جهادکشاورزی نیز به حمایت از اتحادیه تعاونی‌ها تاکید و قصد دارد کارهای مربوط به تولید عسل را به این اتحادیه‌ها واگذار کند در این فرآیند وزارت جهاد کشاورزی تنها نقش نظارتی خواهد داشت.
یکی دیگر از مشکلات صنعت زنبورداری، ازدیاد زنبورداران با تعداد کم کلونی است زیرا در این صورت محصول یکدست و یک فرم برای صادرات تولید نمی‌شود که البته وزیر جهاد کشاورزی با تصمیم اینکه به جای خرید تضمینی محصولات زنبور عسل طرح کشاورزی قراردادی را مطرح کرده است یعنی در قالب تعاونی و اتحادیه‌های استانی با زنبورداران قرارداد تولید بسته می‌شود تا زنجیره تولید تا صادرات شکل بگیرد که در این صورت عسل با حجمی و کیفیت مناسب و بدون آلاینده برای مصرف و صادرات تأمین شود.
مشکل بعدی که در بحث صادرات وجود دارد، وجود فلزات سنگین و باقی مانده مواد شیمیایی، سرطان‌زا و مشکل‌زا در بعضی از عسل‌هاست که ریشه آن دو معضل عدم آموزش و آگاهی زنبورداران برای استفاده از داروهای استاندارد در وقت مناسب و قیمت بالای داروهای استاندارد است. وقتی که داروهای معتبر و استاندارد با قیمت بالا وارد کشور می‌شود، زنبوردارها از خرید این داروها عاجزند به همین خاطر به تهیه داروهای متفرقه روی می‌آورند، خرید داروهای متفرقه نیز باعث باقی ماندن فلزات و مواد شیمیایی در داخل عسل می‌شود.
ضرورت خرید عسل از برندهای معروف
آنا: واردات و قیمت عسل به چه صورت و چگونه است؟
باستانی: میزان واردات عسل بسیار کم و بیشتر به شکل قاچاق است و این عسل‌ها معمولاً عسل‌های فوق‌العاده بی‌کیفیت ولی با بسته‌بندی‌های خیلی شکیل هستند که در بعضی از فروشگاه‌های لوکس با قیمت‌های بسیار گزاف به مردم فروخته می‌شود.
به تمام هموطنان عزیزم هشدار می‌دهم که به هیچ عنوان از عسل‌های خارجی با محل و مبدا تولید و بسته بندی نامعلوم که قیمت‌های گزافی هم دارند تهیه نکنند، زنبورداران مطرح و برندداران معروف که شاخص و مورد تأییدند مرجع مطمئنی برای خرید عسل مرغوب به شمار می روند.
عسل به صورت خرده‌فروشی در فروشگاه‌ها می‌تواند با قیمتی بین کیلویی ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان به فروش برسد، اگر عسل بسیار خاص باشد تا سقف ۳۵۰ هزار تومان نیز می‌تواند خرید و فروش شود اما بیشتر از این قیمت‌ها دیگر توجیهی نداشته و گران‌فروشی محسوب می‌شود.
عسل‌های خاص مثل عسل آویشن، عسل کُنار، عسل عناب و عسل زرشک می‌توانند قیمت بالاتری داشته باشند ولی عسل‌های دیگر مثل چهل گیاه که که غالب‌شان از نوع گَوَن است و به دلیل اینکه پوشش گیاهی آن در همه ایران وجود دارد تولیدشان چشمگیر و بیشتر است و نسبت عرضه و تقاضا رعایت می‌شود و شاید عرضه از تقاضا بیشتر باشد به همین دلیل قیمت مناسب‌تری دارند.
زمانی‌که در رابطه با عسل صحبت می‌کنیم، منظورمان شهد و نکتاریست که زنبور عسل از روی انواع گیاهان و درختان به جمع‌آوری ذره‌ای آن پرداخته، پس از فرآوری‌های زیاد و افزودن آنزیم‌های بسیار به آن در داخل کندو معجونی به نام عسل ساخته می شود. ما صرفاً در رابطه با این محصول و نه عسل‌های مصنوعی صحبت می‌کنیم.
بعضی از برندهای فروش عسل محصولات خود را با بسته‌بندی‌های خیلی فریبنده و در وزن‌های کم ۳۵۰ گرمی با قیمت‌های ۱۵۰ یا ۲۰۰ هزار تومانی می‌فروشند، که یک نوع گران‌فروشی است؛ در فضای مجازی روی این موضوع‌ها بسیار مانور می‌دهند و افرادی نیز از این فرصت که مردم برای پیشگیری و درمان کرونا نیاز به عسل و محصولات زنبور عسل دارند، سوءاستفاده می‌کنند.از مسئولان می‌خواهیم که با این مسئله برخورد کنند
حمله سنگین پرنده‌های زنبورخوار به صنعت زنبورداری کشور
آنا: مرغ‌های زنبورخوار چه تأثیری در صنعت زنبورداری کشور دارند و چه خسارت‌های به این صنعت وارد کرده‌اند؟
باستانی: از آنجایی که کشور ما در مسیر کوچ و مهاجرت پرنده‌های زنبورخوار قرار دارد سالیانه شاهد حمله آنها به صنعت زنبورداری هستیم.
پرنده‌های زنبورخوار در حالت طبیعی باید از انواع حشرات تغذیه کنند اما به علت سم‌پاشی‌های بی‌رویه منبع اصلی غذایی آنها از بین رفته است بنابراین آنها به زنبورستان‌های در مسیر کوچ حمله می‌کنند و خسارت‌های فوق‌العاده زیادی را به کلونی‌های زنبور عسل کشور وارد می‌کنند.
در همه دنیا، نهادهای دولتی تعداد هر موجود زنده‌ای را که به بخش تولید صدمه می‌زند کنترل می‌کنند. به طور مثال در برخی از کشورهای دنیا زمانی‌که تعداد کلاغ‌ها به علت کاهش جمعیت پرنده‌های شکاری افزایش می‌یابد برای به هم نخوردن چرخه طبیعت و جلوگیری از صدمه به جمعیت پرنده‌های مفید، نهادهای دولتی مجوز صید و شکار آنها را صادر می کنند، حتی برای این کار جوایزی نیز قرار می‌دهند که این کار عملی متعارف است، در رابطه با پرنده‌های زنبورخوار نیز باید روند کار به همین شکل باشد.
سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت جهادکشاورزی باید برای مقابله با آفت پرنده‌های زنبورخوار تمهیداتی بیندیشند تا جمعیت این پرنده‌ها تعدیل شود و یا اگر برای آنها برنامه‌ای ندارند باید برای زنبوردارانی که دچار خسارت می‌شوند بیمه‌ای در نظر بگیرند.
اگر هر زنبورستانی به طور متوسط ۱۰۰ کلونی زنبور داشته باشد بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان هر سال دچار خسارت می‌شود.
پرنده‌های زنبورخوار در مسیر خود از استان‌های مختلف گذر می‌کنند که در این بین استان‌های بوشهر، البرز، تهران، کرمان، خوزستان، فارس، قزوین، هرمزگان، همدان، مازندران و در گلستانکه تقریباً نیمی از جمعیت زنبور عسل کشور را تشکیل می‌دهند سالیانه به ۶۶۲ هزار کلونی عسل آسیب می‌زنند.
برای مقابله با آفت بزرگ صنعت زنبورداری طی سالیان گذشته تلاش‌های بسیار زیادی انجام شد اما نتیجه مثمری حاصل نگشته است به‌عنوان نمونه به رغم اصرار زنبورداران صندوق بیمه زیر بار این خسارت نرفته است. چرا زنبورداری که هم از خشکسالی و هم از کم‌توجهی‌های وزارت جهادکشاورزی خسارت‌دیده باید آسیب ۱۰ تا ۲۰ درصدی به دلیل قرار گرفتن در مسیر مهاجرت این پرنده از سیبری به آفریقا و بالعکس را نیز متحمل شود آیا وقت آن نرسیده مسئولان در این رابطه فکری اساسی بیندیشند؟
هرساله این موضوع پیش می‌آید و خسارت بسیار سنگینی به کلونی‌های زنبور عسل وارد می‌شود اما مسئولان خیلی ساده از آن گذر می‌کنند و این در حالی است که اگر در هنگام دفاع زنبوردار از زنبورستان، تعدادی از این پرنده‌های زنبورخوار کشته شود سازمان حفاظت از محیط‌زیست ورود کرده و آن زنبوردار را به جریمه بسیار سنگینی محکوم می‌کند.
وزارت جهاد کشاورزی باید ورود کند و با عقد تفاهم‌نامه‌ای با سازمان محیط‌زیست این معضل بزرگ را حل کند.
انتهای پیام/پ
انتهای پیام/
