منافع بلند مدت اروپاییها در همراهی با آمریکا است
گروه بینالملل خبرگزاری آنا؛ پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا پس از کش و قوس فراوان خروج این کشور را از توافق هستهای با ایران اعلام کرد، همه نگاهها به سمت اروپا دوخته شده است. چه اینکه جمهوری اسلامی ایران بلافاصله از زبان حسن روحانی اعلام کرد چند هفته آینده فرصتی است تا اروپا از منظر دیپلماتیک اثبات کند توان ارائه تضمینهای لازم برای جبران خسارتهای ناشی از خروج آمریکا از برجام را دارد یا خیر؟
گرچه بعد از این اظهارات، موضوع بیاعتمادی به اروپا همچون گذشته نقل محافل عمومی و تیتر رسانههای خبری شد، اکنون سوالی که مطرح میشود این است که آیا میتوان با وجود اروپا به برجام ادامه داد یا اینکه به قاره سبز نیز نمیتوان همچون ترامپ اعتماد کرد؟
جعفر قامت، استاد روابط بینالملل دانشگاه درباره رویکرد اروپا نسبت به خروج آمریکا از برجام گفت: «ما باید از دو منظر واقعگرایانه و آرمانگرایانه به برجام نگاه کنیم. اگر از دیدگاه آرمانگرایانه نگاه کنیم میشود اینگونه تصور کرد که اروپاییها خلاف آمریکا از این موضوع ناراضی هستند و این را میتوان از اظهارات خانم فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که مصاحبه تندی انجام و ناراحتی خود را نشان داد دریافت.»
وی افزود: «این دیدگاه آرمانگرایانه است. ولی اگر از منظر واقعگرایانه به موضوع نگاه کنید، در عالم سیاست بینالملل دوست و دشمن دائمی وجود ندارد و تنها چیز دائمی، منافع ملی است. بنابراین، از این دیدگاه باید ببینیم دلیل اینکه اروپا اکنون موضع بهتری نسبت به آمریکا در رابطه با ایران و برجام دارد چیست که طبعا رویکرد متفاوتی را نشان میدهد.»
این استاد روابط بین الملل در پاسخ به این سوال که «چرا اروپا فعلا اعلام کرده است برجام باید حفظ شود؟» گفت: «دلیل این رویکرد آن است اروپاییها یک سری منافع دارند که باید حفط شود. مقام معظم رهبری نیز در سخنان خود به درستی اعلام کردند که نباید به اروپا اعتماد کرد. دلیل بیاعتمادی از دید واقعگرایی این است که آنها منافعی در ایران دارند، بهعنوان نمونه قرارداد ساخت نیروگاه خورشیدی 600 مگاواتی در ایران و به ارزش 800 میلیون یورو وجود دارد طبیعی است که اروپا بخشی از درآمدهای ارزی خود را بر این پروژه طراحی کرده است و نمیتواند آن را نادیده بگیرد و بر آن خط بطلان بکشد.»
وی تاکید کرد: «تا زمانی که منافع اروپاییها ایجاب کند، در کنار ایران خواهند ماند ولی به محض اینکه این منافع رفع شد، به سراغ آمریکا خواهند رفت. دلیلش هم این است که آنها دنبال معادله سود و زیان هستند و هرجایی که برایشان منافع مادی بیشتری داشته باشد، به آن سمت میروند.»
قامت تصریح کرد: «این موضوع تنها مختص اروپا نیست، بلکه شامل هر کشور واقعگرای دیگری نیز میشود بنابراین معتقدم اروپا تا زمانی که منافعش از حضور در کنار ایران حفظ شود، خواهد ماند ولی منافع بلندمدت آنها در همراهی با آمریکاست.»
این استاد روابط بینالملل گفت: «ترامپ که مدت شش ماههای را برای اروپا درنظر گرفته بود تا تحریمها عملیاتی شود، درواقع فرجهای به آنها داد تا بتوانند خود را وضعیت جدید تطبیق دهند لذا اروپا در این پروسه تنها نیست و کشورهای دیگری که منافع اروپا و آمریکا را حفظ میکنند برای تغییر روند در سیاستهای منطقهای اعلام آمادگی کردهاند کما اینکه عربستان سعودی اعلام کرده است در صورت تحریم نفت ایران، کمبود بازار جهانی نفت را تامین میکند، بنابراین همه ملاحظات را باید با هم درنظر گرفت.»
وی در پاسخ به این سوال که «آیا می توان به اروپایی که اقتصاد و سیاستش به آمریکا وابسته است اعتماد کرد؟» گفت: «اعتماد مطلق به اروپا سادهانگاری خواهد بود. آنها عقد اخوت با ما نبستهاند که تا ابد همراه ما باشند و بیشتر منافعشان از سوی آمریکا تامین میشود. »
قامت درباره اینکه تضمین عملی اروپا به ایران برای حفظ برجام چیست؟ گفت: «باید این سوال را از این زاویه بیان کرد که اروپا بهدنبال ترغیب ایران برای دادن امتیاز بیشتری از آمریکا به آنها است و اروپا در این کشمکش منافع خود را میجوید. سناریویی که اروپا و آمریکا به اتفاق هم برای نظام جمهوری اسلامی ایران طرحریزی کردهاند این است که قصد دارند یک سیاست دومرحلهای را به پیش ببرند و آن این است که آمریکا اعلام کرده واشنگتن منافع اروپا را درقبال منافعی که ایران تامین میکند، تامین خواهم کرد و فرجهای به آنها داد تا خود را با سیاست جدید منطبق کنند، بنابراین از دیدگاه واقعگرایانه اروپا در این سیاست، تا پایان در کنار ایران قرار نخواهد گرفت. »
وی تاکید کرد: «اگر هم قرار بگیرد، امتیاز بیشتری از ایران خواهد خواست و ایران را وارد فاز مذاکرات موشکی میکند. روسیه و چین از سویی و اروپا از سوی دیگر از زمانی که ترامپ اعلام کرده از برجام خارج میشود، دندانهایشان را تیزتر کردهاند تا امتیازات هرچه بیشتری از ایران بگیرند. دلیل این موضوع آن است که بهتدریج عرصه را بر ایران تنگتر کنند و بدینوسیله امتیازات بیشتری بگیرند. ما باید تلاش کنیم با اتخاذ سیاستی اصولی در این ورطه نیفتیم و عرصه بر ما تنگ نشود.»
انتهای پیام/