روسیه و بازنگری در دکترین هسته‌ای/ رابطه مسکو-ناتو در نقطه‌ جوش است

گروه سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، طی روز‌های اخیر شاهد تشدید منازعات روسیه و ناتو در فرامتن و بستری تحت عنوان جنگ اوکراین هستیم.

همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، فرسایشی شدن این جنگ منتج به بروز تحولات شگرفی در حوزه بازدارندگی و اقدام (در منازعات راهبردی طرفین) شده و همین مسئله، برخی استراتژی‌های کلان سیاست خارجی و امنیتی روسیه و ناتو را تغییر داده است.

در یکی از تازه‌ترین این موارد، کرملین ایالات متحده را مقصر حملە اوکراین بە کریمە خواند و اعلام کرد کە بازنگری دکترین هستەای خود را آغاز کردە است.

اخیراً نیرو‌های مسلح اوکراین دست‌کم در دو مورد بە اهدافی در شبه‌جزیرە کریمە کە تحت حاکمیت مسکو است، حملە موشکی کردەاند.

رسانه‌های روسیه می‌گویند کە در اثر این حملات دست‌کم ۴ نفر از جملە دو کودک کشتە شدەاند و ۱۵۱ نفر نیز زخمی شدەاند.

حال کرملین تهدید کردە کە بە این حملە پاسخ خواهد داد و در ضمن اعلام کردە کە بازنگری دکترین هستەای خود را آغاز کردە است.

این هشدار روسیه، مولد نگرانی‌های تازه‌ای در میان اعضای اروپایی ناتو شده است.

به نظر می‌رسد عمق و دامنه جنگ اوکراین در حال افزایش است و این مسئله می‌تواند به حوزه‌های هسته‌ای نیز کشیده شود. در این صورت، با بحرانی غیرقابل‌کنترل در نظام بین‌الملل روبه‌رو خواهیم بود که اعضای ناتو مسبب وقوع و تثبیت آن هستند

رئیس‌جمهور روسیه، روز شنبه دوم تیر در جمع شماری از فارغ‌التحصیلان مؤسسات آموزش عالی نظامی در مسکو گفتە بود کە «برنامە‌های سه‌گانه هستەای باید توسعە یابند و بە زودی در همین راستا برنامە‌هایی اعلام خواهند شد».

منظور از سه‌گانە هستەای در ساختار دفاعی روسیه، قوای هسته‌ای این کشور در سه عرصه است: موشک‌های هسته‌ای زمین بە هوا، زیردریایی‌های مجهز به موشک هسته‌ای و هواپیما‌های استراتژیک با بمب‌های هسته‌ای.

اعلام این خبر در حالی است کە سخنگوی کرملین پیش‌تر گفتە بود تا زمانی کە «عملیات ویژە نظامی» بر اساس برنامه پیش رود، هیچ دلیلی برای استفاده از سلاح اتمی وجود ندارد. او تأکید کردە بود کە روسیه از زرادخانه اتمی‌اش تنها در صورت «تهدید موجودیت روسیه» استفاده خواهد کرد.

زمزمه تغییر دکترین هسته‌ای روسیه، متعاقب حمایت واشینگتن از حمله اخیر در کریمه به گوش می‌رسد. وزارت دفاع روسیه تأکید کرده است کە اوکراین حملە به کریمه را با کمک نیرو‌های آمریکایی و با استفاده از داده‌های ماهواره‌های جاسوسی ایالات متحده انجام دادە است. همچنین، اوکراین در این حملە از موشک‌های ATACMS ساخت ایالات متحده آمریکا استفادە کرده است.

اوکراین پنج موشک مجهز به کلاهک خوشه‌ای را از طریق سامانه موشکی ATACMS آمریکا بە سوی کریمە شلیک کردە کە سامانه‌های پدافند هوایی روسیه موفق بە رهگیری چهار فروند از آنها شدەاند ولی قطعات موشک پنجم بر یک منطقه مسکونی فرود آمد و تعدادی کشته و زخمی بر جای گذاشته است.

مقامات کی‌یف و واشینگتن درباره این حمله اظهارنظری نکرده‌اند، اما شواهد و مستندات موجود، ادعای مقامات روسی را به‌صورت کامل تأیید می‌کند.

 درهرحال، به نظر می‌رسد عمق و دامنه جنگ اوکراین در حال افزایش است و این مسئله می‌تواند به حوزه‌های هسته‌ای نیز کشیده شود. در این صورت، با بحرانی غیرقابل‌کنترل در نظام بین‌الملل روبه‌رو خواهیم بود که اعضای ناتو مسبب وقوع و تثبیت آن هستند.

بی‌دلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران مسائل اروپا و روسیه، معتقد به تصاعد بحران و عدم امکان مدیریت آن در آینده‌ای نزدیک هستند.