از راهاندازی پلتفرمهای رسمی تا شفافیت در کنترل نرخ ارز؛ راهیابی به سیاستهای حفظ نظام ارزی
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، بهرغم تحولات مهم چند دهه اخیر در عرصه اقتصاد کلان، کماکان تأثیر و جهت اثرگذاری سیاستهای پولی وارزی بر بخش واقعی اقتصاد مورد نظر کارشناسان و صاحبنظران در این بخش است. پرداختن به مشکلات ساختاری و عارضههای کلیدی که در اقتصاد وجود داشته، یکی از راهکارهایی است که میتواند موانع را کنار بگذارد و راه دست یابی به اهداف دور را هموار کند.
سالهاست انتظارات در بازار ارز به گونهای تغییر کرده که نوسانات نرخ ارز بر اساس سیاستهای تحمیلی به اقتصاد ایران تعیین کننده مسیر حرکت قیمتهاست؛ البته زمانی که بخش بزرگی از فعالان اقتصادی و مردم در جامعه پیشبینی میکنند، نرخ ارز افزایش خواهد یافت، با باورها و تصمیمات خود آنگونه عمل میکنند که منجر به افزایش نرخ ارز میشود؛ چراکه انتظارات شکلدهنده واقعیات است. از این رو وضعیت قیمت نرخ ارز در اقتصاد ایران متشکل از مولفههایی است که طی سالهای اخیر اثربخشتر شده است
اقتصاد ایران دستخوش تغییرات ارزی است و این موضوع وضعیت را برای بخشهای مختلف اقتصاد غیر قابل پیش بینی کرده است؛ اما سیاستهای کلی نظام در خصوص مقابله با جنگ ارزی تا امروز توانسته اقتصاد ایران را با توجه به محدودیتها بیش از گذشته سرپا نگه دارد.مسیر تخصیص ارزبرای واردات و نتیجه صادرات کالاهای غیرنفتی بارها تغییر کرده است و متولیان همواره به دنبال راهی برای مسدود سازی رانت در تخصیص ارز تجاری کشور برای حفظ ظرفیت این پول جهت مبادلات تجاری کشور هستند.
سیاستهای ارزی در اقتصاد ایران بسیار تأثیرگذار است بهطوریکه سیاست پولی - ارزی انبساطی از یک سو تولید کل را افزایش می دهد که در نهایت موجب اشتغال است و از سوی دیگر سرمایه گذاری بخش خصوصی، صادرات غیر نفتی و واردات را رونق می بخشد که باعث رفاه و توسعه اقتصادی خواهد شد. در همین رابطه سید مصطفی موسوی نژاد کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار آنا به راهکارهای موثر برای تثبیت و کنترل ارزطی سال های اخیراشاره کرد و گفت: نوسانات قیمت ارز در بازار و ایجاد تنش ها در فروش ارزهمواره دغدغه دولتمردان بوده و حفظ این بازار برای تثبیت اقتصاد حائز اهمیت است. حالا با تاسیس مرکز مبادله ارز، معاملات به صورت شفاف و با مدیریت، نظارت بانک مرکزی پیش میرود و این عملکرد در مقابل سامانه نیما که فقط در مرحله خرید و فروش ارز بوده، نکته حائز اهمیت بوده است.
پلتفرمهای رسمی و شفاف برای کنترل ارز
وی ادامه داد: در گذشته بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز سعی بر تزریق دلار به بازار میکرد؛ اما در این اقدام با چالشهای عدم شفافیت مسیر روبهرو میشد؛ چراکه به صورت دقیق مشخص نبود که این ارز تزریقی در دست چه کسانی است و در چه بازارهای مصرف میشود و در نهایت به دست مصرف کنند واقعی میرسد یا خیر؛ پس از تاسیس سامانه مرکز مبادله ارز و طلا، به عنوان پلتفرم رسمی و شفاف معاملات به صورت دقیق و جزئی ثبت و بانک مرکزی نظارت کامل بر دلارهای فروخته شده دارد.
موسوی نژاد اظهار کرد: با توجه به برنامه ریزیها و سیاستهای کلان ارزی، مرکز مبادلات ارز محرکی برای تشویق صادرکنندگان برای صادرات بیشتر و همچنین تزریق ارز صادرکنندگان به این سامانه است که در نتیجه این ارز در تامین واردات کمکهای میکند؛ چراکه در سند چشماندازکشور حرکت نظام ارزی بهسمت نظام شناور آمده است و تحقق آن منوط به ایجاد زمینههای مورد نیاز است که بازشدن فضای اقتصاد کشور، توسعه صادرات غیرنفتی، تقویت جریانهای سرمایهگذاری خارجی، کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی از شاخص ترین آن است.
پشت پرده سامانه نیما
کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به پشت پرده سامانه نیما، بیان کرد: در این مرکز نرخ ارز از ۵۴ هزار تومان به ۶۶ هزار تومان افزایش یافته است؛ اما پشت پرده این افزایش نرخ ارز نشان میدهد که در گذشته نیز ۶۶ هزار تومان ارز قیمت گذاری شده بوده و صادرکنندگان این رقم را خارج از سامانه نیما از واردکنندگان دریافت میکردند و بین ۷ تا ۱۰ هزار تومان نرخ ارز را پایینتر در سامانه نیما به ثبت میرساندند.
وی ادامه داد: در گذشته سامانه نیما با توجه به چهارچوب وعملکرد خود قیمت ارز را تعیین میکرد و دولت نیز در این روند مداخلهای نمیکرد، اما در این مدت نرخ ارز روندی صعودی به خود گرفت و دولت مجبور به تعیین سقف قیمت شد چنانچه اگر قیمت ارز در مرکز مبادله نیز افزایشی باشد دولت برای این پلتفرم نیز سقف قیمتی تعیین میکند.
شفافیت مهمترین نکته در تعیین نرخ ارز است
موسوی نژاد عنوان کرد: با بالارفتن نرخ ارز، واردکننده باید قیمت کالا و مواد اولیه وارداتی را نیز افزایش دهد و به سبب اینکه شفافیت در این بازار مهمترین نکته است، اگر نرخ ارز افزایشی شود وارد کننده میتواند مجوز افزایش قیمت محصول را بگیرد.
کارشناس اقتصادی گفت: در مواقعی که کشور با بحرانهای ارزی از جمله افزایش قیمت روبرو میشود، از صادرکننده درخواست صادرات کالا میکند در این شرایط سعی میشود نرخ ارز با افزایش سه درصدی دامنه را کنترل و مدیریت کند که نرخ دلار آزاد و نیمایی به یکدیگر نزدیکتر شود. دلیل تاسیس مرکز مبادله به دست بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نزدیک کردن ارز نیمایی به بازار آزاد بوده، اما این روند تغییر و نرخ ارز آزاد و ارز نیمایی با اختلاف ۲۰ درصد صعودی شدند.
موسوی نژاد در رابطه با تنظیمگری مرکز مبادله ارز، بیان کرد: برای بهتر کردن شرایط سامانه جدید، دولت باید نظارت و تنظیمگری نسبت به این سامانه را داشته باشد چرا که سبب مقابله با افزایش قیمت ارزوکالا میشود. با توجه به اینکه مدت زمانی از راهاندازی این سامانه نمیگذرد هنوز بخشهای از این مرکز تاسیس نشده است که به تنهای موجب افزایش قیمت ارز میشد؛ هرچند با توجه به تحریمها فعالیت در هر حوزه سخت است، اما با همراهی بانک مرکزی، شفافیت در سامانه افزایش مییابد.
انتهای پیام/