مشارکت گسترده و انتخاب اصلح دو امر مهم در انتخابات پیش رو است

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا،  پانزدهمین نشست مجمع دانشگاهیان انقلاب اسلامی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با حضور بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، علیرضا رهایی رئیس این دانشگاه و با شرکت جمعی از اساتید دانشگاه‌های مختلف با موضوع انتخابات پیش روی ریاست جمهوری برگزار شد، در این نشست دکتر رهایی ضمن تبریک اعیاد قربان و غدیر اظهار کرد: بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری بحث انتخابات از دو بعد مهم مشارکت مردمی گسترده و انتخاب یک فرد انقلابی و شایسته مطرح است، در واقع مشارکت بالاتر پشتوانه‌ای مهم برای رییس جمهور آینده کشور خواهد بود. امیدوارم موفق شویم درصد بزرگی از مشارکت مردمی را برای انتخابات پیش رو داشته باشیم. همچنین ان شالله فردی شایسته، مطلع، متعهد وبا تجربه که همه ویژگی‌های مورد نظر رهبری را دارد برای ریاست جمهوری این دوره انتخاب شود.

رهایی همچنین تاکید کرد: رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در بیانات خود تحقق اقتصاد دانش بنیان و به دنبال آن صنعت دانش بنیان، براساس قانون جهش تولید و قانون اقتصاد دانش بنیانی که در مجلس مصوب شده را مورد تاکید قرار دادند. من فکر می‌کنم یکی از انتظاراتی که بسیاری از مردم و دانشگاهیان از کاندیدا‌ها دارند تحقق وعده‌های اعلام شده در دوره تبلیغات انتخاباتی است. متاسفانه گا‌ها مباحثی که توسط کاندیدا‌ها در فضای انتخابات مطرح می‌شود با ناباوری نگریسته می‌شود، چرا که عملا برخی از این مسائل پس از انتخابات محقق نشده و به فراموشی سپرده می‌شود.

رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: همه می‌دانند مدیریت موفق امروز دنیا باید مدیریتی مبتنی بر علم باشد و اقتصاد و صنعت موفق نیز دانش بنیان خواهد بود؛ دیپلماسی اقتصادی فعال باید در روابط خارجی جایگاه مهمی داشته باشد و در واقع پیشران همه فعالیت‌ها به تحولات علم و فناوری برمی‌گردد بر این اساس جا دارد این موضوع از سوی کاندیدا‌ها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و علاوه بر رئیس دولت، اعضای کابینه هم به این اصول اعتقاد و باور داشته باشند کاندیدای موفق متعهد باشد که در یک فاصله زمانی ۴ ساله که رئیس جمهور می‌شود حداقل هر سال یک بار اعلام کند تا چه اندازه‌ای از وعده‌هایی که داده محقق شده و به چه میزان به این مبانی علمی پایبند بوده است.

این استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر یادآور شد: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جایگاه بسیار مهمی در زمینه بررسی انجام مطالعات علمی، کارشناسی ونظارتی دارد و می‌تواند از موضع نظارتی میزان پایبندی دولت‌ها به را به وعده‌هایی که در دوره تبلیغات انتخاباتی داشتند، را بررسی و گزارش‌های منظمی به مردم و مجلس شورای اسلامی بدهد که قطعا در روند کار دولت و پیشرفت کشور بسیار اثر گذار خواهد بود.

رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکید کرد: برآیند بحث این نشست این است که در هفته‌های پیش رو که به انتخابات منتهی می‌شود همه اقشار دانشگاهی علاقمند به نظام و کشور مشارکت حداکثری را تاکید و تبلیغ کنند تا بر اساس بحث‌ها، بیانات و برنامه‌هایی که توسط کاندیدا‌ها ارائه می‌شود انتخاب یک فرد شایسته که بتواند مدیریت اجرایی کشور را بر عهده بگیرد و کشور را در ادامه مسیر پیشرفت هدایت کند، را شاهد باشیم.

سه ویژگی رییس جمهور آینده از نگاه رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

در ادامه، بابک نگاهداری تاکید کرد: در مقطعی که انتخابات ریاست جمهوری ما برگزار می‌شود در دهه‌ای قرار داریم که تحولات و انتقال قدرت در دنیا صورت می‌گیرد و همه ژئوپولوتسین‌ها معتقد هستند در دهه‌ای که که ما در آن قرار داریم یک جابجایی قدرت از غرب به شرق از آمریکا به سمت چین در حال انجام است و کشور‌هایی که نتوانند در این انتقال قدرت و ثروت جانمایی درستی برای خود در عرصه اقتصاد بین المللی ثروت داشته باشند، ممکن است یک قرن سرنوشت آنها تحت تاثیر قرار بگیرد.

وی در ادامه تصریح کرد: واقعیت این است در حال حاضر جریان ثروت در حال انتقال از دنیای غرب به شرق است و منطقه‌ای که ما در آن قرار داریم یعنی غرب آسیا به نوعی آوردگاه نبرد بین غرب و شرق است و قرارنیست ما فقط به عنوان میدان نبرد در عرصه بین الملل باشیم و آسیب‌های این زد و خورد‌ها به ما برسد بلکه ما باید حتما در این ایام در عرصه بین المللی و منطقه‌ای یک کنشگر باشیم و از همه ظرفیت‌ها برای جانمایی بهتر ایران اسلامی در اقتصاد بین المللی استفاده کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: امروزه کشور چین بحث کمربند راه را دنبال می‌کند یا روسیه کریدور مسیر شمال به جنوب را طی می‌کند، بخش عمده نقطه تلاقی همه این موارد در غرب آسیا به جمهوری اسلامی ایران مرتبط است. آمریکا نیز قصد دارد چین و روسیه را در این منطقه به نوعی زمین گیر کند و مانع رسیدن این دو کشور به اهدافشان یعنی دست یابی چین در باز کردن مسیر زنجیره ارزش اقتصادی خود در اروپا و دست یابی روسیه به حوزه دریا‌های جنوب شود، بنابراین پروژه آمریکا تا اطلاع ثانوی ناامن کردن منطقه‌ای است که ما در آن قرار داریم بر این اساس جمهوری اسلامی ایران یکی از هدف‌های ناامن کردن این منطقه است.

این پژوهشگر ادامه داد: ما چه بخواهیم یا نخواهیم تا اطلاع ثانوی آمریکا علاقه‌ای به اینکه با ما وارد صلح و همکاری شود ندارد ما نیز طبق سیاست‌ها و روحیه استکبار ستیزی که در نظام جمهوری اسلامی ایران وجود دارید، تمایل ذاتی برای برقرار ارتباط را نداریم. ضمن اینکه دو کشور روسیه و چین تمایل دارند تا حد امکان منطقه ما امن باشد چرا که مسیر‌های اقتصادیشان به این منطقه گره خورده است؛ بنابراین شاید ما بتوانیم با قدرت‌های منطقه یعنی روسیه و چین وارد تعاملات دیپلماتیک اقتصادی شویم و بتوانیم از رشد زنجیره اقتصادی کشور ما و رشد زنجیره‌های تجاری نظیر محصولات کشاورزی بهره ببریم.

به گفته نگاهداری، یکی از پنجره فرصت‌هایی که رییس جمهور آینده باید روی آن تمرکز کند دیپلماسی فعال اقتصادی است یعنی اگر تا امروز وزارت خارجه ایران رویکرد سیاسی و امنیتی داشته است حتما باید در سال‌های پیش رو رویکرد دیپلماسی اقتصادی حاکم بر این وزارتخانه باشد.

وی یادآور شد: اگر پنجره فرصت دیپلماسی اقتصادی و جانمایی در زنجیره‌های ارزش‌های اقتصادی بین الملل یکی از پنجره فرصت‌های محدود کشور ما در سال‌های پیش رو باشد. دومین پنجره فرصتی که مطرح است و می‌شود از آن استفاده کرد بحث اقتصاد دانش بنیان است. به نوعی رهبری زنجیره‌های صنعتی منطقه را می‌شود با این رویکرد پیش گرفت. بر این اساس ما باید پنجره فرصت‌های خود را درست بشناسیم و از حداکثر توان خود در این زمینه استفاده کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: یکی از ظرفیت‌های مهم تا الان ژئوپولوتیک مقاومت بود، که از آن استفاده کردیم و پیش رفتیم. اما در سال‌های پیش رو باید با توجه به سیاست‌های محور مقاومت و کریدور این محور، از دیپلماسی اقتصادی نیز استفاده کنیم. در این شرایط نیز اسرائیل پروژه آی مک را دنبال می‌کند که البته عملیات طوفان الاقصی این ظرفیت را ایجاد کرد که پروژه آی مک تضعیف و مسیر این پروژه ناامن شود. اگر چه حضوری که آنها در سوریه دنبال می کنند برای ناامن کردن کریدور محور مقاومت است.

نگاهداری افزود: رئیس جمهوری باید روی کار بیاید که از ظرفیت‌های فوق استفاده کند و در کنار استفاده از ظرفیت ژئوپولتیک محور مقاومت، اعتقاد داشته باشد که باید از این شرایط حداکثر بهره برداری را برای کشور، عراق و فلسطین داشته باشد؛ بنابراین باید دید در شعار‌ها و رویکرد‌های سیاست خارجی کدام یک از کاندیدا‌ها دیپلماسی اقتصادی و به ویژه توجه به ظرفیت‌های محور مقاومت و کریدر‌های غرب به شرق، شمال به جنوب بیشتر بروز و ظهور دارد به تشخیص ما این رویکرد برای کشور پیش برنده است.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اقتصاد دانش دانش بنیان را پنجره فرصت کشور ما دانست و تاکید کرد: با رهنمود‌ها و تاکیدات رهبر منظم انقلاب در دهه‌های گذشته، یک ظرفیت چند هزار تایی از شرکت‌های دانش بنیان در کشور شکل گرفته است و یکی از پنجره فرصت‌های تحول و پیشرفت در جمهوری اسلامی ایران ایجاد شد. بر این اساس باید ظرفیت استفاده از اقتصاد دانش بنیان را مورد توجه قرار دهیم.

به گفته این پژوهشگر، همه موسسات بین المللی که تحولات جهان را تا سال ۲۰۵۰ پیش بینی می‌کنند پیشران همه تحولات در دنیا تا سال ۲۰۵۰ را پیشرفت‌های علم و فناوری مانند فناوری‌های نوظهور ازجمله هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، اتوماسیون و ... می¬دانند که این امر می‌تواند به عنوان رویکرد‌های اقتصاد دانش بنیان، زنجیره ارزشی قابل توجهی را برای دولت‌ها فراهم آورد؛ بنابراین رییس جمهوری که به استقبال تحولات دنیا برود و به رویکرد‌ها و فناوری‌های نوین توجه داشته باشد به این معنی است پنجره فرصت جمهوری اسلامی ایران را درست تشخیص داده است.

نگاهداری ادامه داد: همانطور که عنوان شد پنجره فرصت‌های ما محدود است، بالاخره ما را از زنجیره‌های ارزش اقتصاد بین المللی حدف می‌کنند و ما اگر این شرایط را نفهمیم و در این دنیا یک دیپلماسی فعال نداشته باشیم و نتوانیم از ارزش‌های اقتصادی فناوری محور بهره ببریم از شرایط عقب می¬مانیم. یعنی اگر ما نتوانیم ظرفیت فناوری‌های نوین در داخل را با دیپلماسی اقتصادی در خارج گره بزنیم و جمهوری اسلامی را به زنجیره اقتصادی بین المللی و منطقه‌ای باز نگردانیم حتما سرنوشت خوبی نخواهیم داشت.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: واقعیت این است توانمندی دولت آینده مهم است یکی از مشکلاتی که در کشور داریم نوشتن برنامه‌ها نیست بلکه خیلی از وقت‌ها قابلیت اجرای ما دچار ضعف جدی است و توان حل مسئله در مواردی از دست دادیم و سال‌ها است مسائل مختلف نظیر ترافیک، آلودگی هوا و ... را مطرح می‌کنیم، اما این مسائل حل نمی‌شود؛ بنابراین ما به دولتی نیاز داریم که با بررسی دقیق و هماهنگ فاز اجرائی را دنبال و تمام کند و قابلیت اجرایی سازی تصمیماتی که میگیرد را داشته باشد وگرنه بهترین سیاست¬ها و برنامه‌های پیشرفت کشور نوشته می‌شود، اما به سرنوشت برنامه‌های قبلی دچار می‌شود و بیشتر از ۳۰ درصد پیشرفت نمی‌کند؛ بنابراین دولت توانمند و دولتی که توان حل مسئله را داشته باشد باید سرکار بیاید.

وی شکست هماهنگی را یکی از مشکلات اصلی پیشبرد امور در جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: کسی که در راس نشسته است باید توان مدیریت و هماهنگی بین اجزای مختلف را داشته باشد. در حال حاضر دوران سیاست گذاری‌های ساده به سر آمده است و دیگر هیچ موضوعی را ما با سیاست گذاری و تفکر خطی که مسئله را ببینیم و راه حل ارائه بدهیم حل نمی‌شود. در حال حاضر عصر تفکر چرخه‌ای است و سیاست گذاری‌ها پیچیده شده است. ما هر موضوعی را وسط بگذاریم ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارد و اگر مدیر و رییس جمهور قوی نتواند اجزای دولت را در مسائل مختلف با هم هماهنگ کند در پیشبرد برنامه‌ها و سیاست‌ها موفق نخواهد شد حتی اگر بهترین برنامه‌ها را بنویسد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: یکی از مهم‌ترین عوامل در پیشبرد هر دولت سرمایه اجتماعی در آن کشور است یعنی اینکه چقدر بتواند اعتماد و همراهی مردم را در برنامه‌های خود جلب کند یعنی رییس جمهوری که در برنامه‌های خود به ظرفیت‌های اجتماعی، توانمندسازی مردم و مردمی سازی توجه دارد، آن رییس جمهور موفق است؛ بنابراین رییس جمهور‌هایی موفق هستند که برنامه توانمند سازی نهاد‌های مردمی را برای سپردن امور حداکثری به مردم را داشته باشند و کسانی که این رویکرد را ندارند به نظر من رییس جمهور مناسب نیست.

نگاهداری همچنین به تشریح ویژگی‌های شخصیتی رییس جمهور آینده و افرادی که به کار می‌گیرد اشاره کرد و یادآور شد: ما در کشور دچار مسائل خاصی هستیم همه معتقد هستند حکمران باید فضیلت داشته باشد این ویژگی کمک می‌کند تخصص داشته باشد، اینکه در دو راهی‌ها تشخیص بدهد کدام مسیر به نفع کشور است؛ بنابراین بینش، کنش، منش و روش چهار ویژگی است که یک حکمران از آن برخوردار باشد و در جهت گیری‌های حرکت بتواند جامعه را هدایت کند. هر تصمیمی در کشور یک کار کارشناسی و یک کار سیاسی لازم دارد. هیچ وقت یک حمکران خوب نمی‌تواند تصمیم سیاسی را به کارشناس واگذار کند.

وی یادآور شد: دومین ویژگی رئیس جمهور آینده شرافت است کمک می‌کند اگر در مسیری که تصمیم گیری کرد دچار لرزش نشود و مسیر را با استواری پیش ببرد. سومین ویژگی نیز کارآمدی فرد است، اینکه بتواند اگر مسیر را درست تشخیص داد و شرافت لازم را هم داشت توانمندی مدیریتی و کارآمدی لازم را برای پیش برد تصمیمات داشته باشد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی افزود: در کنار برنامه‌هایی که روسای جمهور ارائه می‌دهد حتما باید کارنامه فرد نیز مد نظر قرار بگیرد متاسفانه ما به این امر توجه نمی‌کنیم اینقدر وعده‌های بی عمل دادیم که سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم را از دست دادیم همه ما می‌خواهیم مسائل را به بهترین نحو انجام بدهیم، اما ایا در کارنامه‌ای که در گذشته داشتیم چقدر توانستیم اهداف و برنامه‌ها را اجرایی کنیم. باید به کارنامه در کنار عملکرد فرد توجه داشته باشیم.
نگاهداری یادآور شد: یکی از آفت‌هایی که در کشور ما وجود دارد این است که احزاب سیاسی را خیلی جدی نگرفتیم و احزاب فقط در مقاطع انتخابات فعال می‌شوند. در صورتی که در کشور‌های دیگر یکی از بستر‌های تربیت نیرو‌ها احزاب است و افراد علاقمند حکمرانی و مدیریت کلان کشور در احزاب ورود می‌کنند به تدریج تمرین می‌کنند و یاد میگیرند. متاسفانه مرکز پژوهش‌های مجلس نقش حزب‌ها در کشور را بازی می‌کند در حالی که لوایح باید در حزب‌ها نوشته شود و به مجلس ورود کند.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: به نظر من تدبیری که در کشور ما در تشکیل مدارس حکمرانی نظیر مدرسه حکمرانی شهید بهشتی و شهید مدرس شکل گرفته است پاسخ نظام برای رفع نقیصه است. ما متاسفانه نخبگان را به سمت امور خرد می‌فرستیم که مثلا پزشک یا مهندس شوند و یاد ندادیم نخبگان به عرصه حکمرانی ورود کنند. در حالی که حکمرانی دانش بنیان و نخبگانی با اهمیت‌تر از فناوری دانش بنیان است. چرا که اگر قبول داریم تحولات بین المللی علم و فناروی است حتما پیش رانی این حکمرانی نیز باید از جنس دانش بنیان باشد.
نگاهداری یادآور شد: دولت‌ها در کشور سازو کار تربیت نخبگانی را نداشتند همچنین فرهنگ ما نیز باعث شده نخبگان تمایلی برای حضور در عرصه حمکرانی نداشتند. متاسفانه نخبگان ما رویا‌های آینده خود را با مردم به اشتراک نمی‌گذارند. همه آنها منتقد هستند و ایراد می‌گیرند بنابراین باید فرهنگ سازی کنیم نخبگان ما به صورت ایجابی در عرصه حکمرانی ورود کنند نه اینکه صرفا منتقد باشند. در واقع ما دو نوع افراد، در کشور نیاز داریم، افرادی که به دنبال کسب قدرت هستند نظیر کسانی که دنبال هیجان هستند و شور انتخاباتی ایجاد می‌کنند، اما چون احراب را جدی نمی‌گیریم مجبور می‌شویم پست‌های مهم مدیریتی را با این افراد بدهیم که توانمندی اداره قدرت را ندارند. دوم افراد نخبگانی که متاسفانه دانشگاهیان ما ماخوذ به حیا هستند و در گوشه‌ای می‌نشنیند تا کارت دعوت برای آنها ارسال شود. در حالی که در سال‌های پیش رو بدون دانش فنی و تخصصی نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم و باید از مشارکت نخبگان استفاده کنیم.

وی ادامه داد: رییس جمهور باید دقت کنند تا افراد دانش بنیان و دانشگاهی را در تیم‌های خود قرار دهند و بدنبال افراد غیر متخصص نباشند.