کدام دانشگاه‌های ایرانی در میان برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارند؟

به گزارش گروه آمورش و دانشگاه خبر گزاری علم و فناوری آنا،‌ طی روزهای گذشته آخرین نسخه لیست رتبه بندی دانشگاه‌های جهان بر اساس نظام رتبه بندی کیواس (QS) سال ۲۰۲۵ میلادی منتشر شد. رتبه‌بندی کیو.اس یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی است که توسط مؤسسه «کاکارلی سیموندز» انگلیس انجام می‌شود. این مؤسسه از سال ۲۰۱۰ دانشگاه‌های دنیا را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در این رتبه‌بندی اطلاعات انتشارات علمی دانشگاه‌ها در پایگاه استنادی اسکوپوس در بازه زمانی ۵ ساله و استنادات در بازه زمانی ۶ ساله مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در بیست و یکمین رتبه بندی جهانی کیو اس، بیش از ۱۵۰۰ موسسه از ۱۰۵ کشور رتبه بندی شده‌اند که به لحاظ حضور، ایالات متحده آمریکا، انگلستان و چین به ترتیب بیشترین تعداد مؤسسه را در این رتبه‌بندی داشته‌اند.

در این لیست شامل بیش از 1500 دانشگاه جهان، دانشگاه «ام آی تی» توانست رتبه نخست این لیست رو به خود اختصاص دهد.

۱۰ دانشگاه برتر جهان برای سال ۲۰۲۵ میلادی به شرح ذیل است:

1. موسسه فناوری ماساچوست

2. کالج سلطنتی لندن

3. دانشگاه آکسفورد

4. دانشگاه هاروارد

5. دانشگاه کمبریج

6. دانشگاه استنفورد

7. موسسه فناوری فدرال زوریخ

8. دانشگاه ملی سنگاپور

9. کالج دانشگاهی لندن

10. -موسسه فناوری کالیفرنیا

در میان این لیست نام ۹ دانشگاه ایرانی نیز به چشم می‌خورد که امتیاز آنها بر اساس این رتبه بندی به شرح زیر است:

• دانشگاه صنعتی شریف با رتبه 342 و امتیاز 33
• دانشگاه تهران با رتبه 368 و امتیاز 31.4
• دانشگاه امیرکبیر با رتبه 403 و امتیاز 29.5
• دانشگاه علم و صنعت با رتبه 436 و امتیاز 27.2
• دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه 489 و امتیاز 24.5
• دانشگاه تبریز با رتبه 552 و امتیاز 22.5
• دانشگاه شیراز با رتبه 691-700
• دانشگاه شهید بهشتی با رتبه 851-900
• دانشگاه فردوسی مشهد با رتبه 951-1000

مقایسه رتبه دانشگاه های ایران در سال 2024 و 2025

دانشگاه صنعتی شریف نسبت به سال گذشته جایگاه ضعیف‌تری داشته است. چراکه در سال گذشته رتبه جهانی این دانشگاه 334 بود و اکنون 8 پله سقوط کرده است.

دانشگاه تهران نیز همانند سال گذشته دومین دانشگاه برتر کشور است اما سرنوشت ان هم همانند دانشگاه صنعتی شریف بوده و از رتبه 360 در سال 2024 به رتبه 368 در سال 2025 افت کرده است.

دانشگاه امیرکبیر که در جایگاه سوم قرار گرفته نیز همانند دو دانشگاه دیگر نزول رتبه را در سطح جهانی تجربه کرده است و رتبه آن از 375 در سال 2024 به 403 در سال 2025 رسیده است که این نشان دهنده 28 پله سقوط در جایگاه جهانی این دانشگاه است.

دانشگاه علم و صنعت اما جایگاهش در سطح جهانی ارتقا یافته و از رتبه 451 در سال 2024 به رتبه 436 در سال 2025 رسیده است.

خبر خوب این است که دو دانشگاه تبریز و اصفهان که سال گذشته در این لیست نبودند امسال به ترتیب در جایگاه 552 و 489 قرار گرفته‌اند.

دانشگاه شیراز نیز امسال 10 پله نسبت به سال 2024 در جایگاه خود در جدول سقوط کرده این در حالیست که در سال 2025 دانشگاه شهید بهشتی بیش از 100 پله و دانشگاه فردوسی مشهد بیش از 200 پله ارتقا داشته است.

تعداد دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی تایمز از سال 2022 تا 2025

در سال 2022 تنها 6 دانشگاه ( به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه شیراز و دانشگاه شهید بهشتی) در این لیست قرار داشتند.

در سال 2023 نیز 6 دانشگاه ( به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه شیراز و دانشگاه شهید بهشتی) در این لیست قرار داشتند.

در سال2024 7 دانشگاه ( به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه شیراز، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه فردوسی مشهد) در این لیست قرار داشتند.

در سال 2025 نیز 9 دانشگاه ( به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه اصفهان، دانشگاه تبریز، دانشگاه شیراز، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه فردوسی مشهد) در این لیست قرار دارند.

در جدول زیر می‌توانید رتبه بندی دانشگاه‌های ایران از سال 2019 تا 2025 را مشاهده کنید:

رتبه جهانی دانشگاه های ایران در میان کشورهای اسلامی

در این رتبه بندی تعداد ۲۹ کشور اسلامی با ۲۷۰ دانشگاه حضور داشته‌اند. در میان کشورهای اسلامی کشور مالزی با ۳۵، اندونزی با ۲۷ و ترکیه با ۲۵ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را دارند.

بررسی آمار اعلام شده از سوی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) نشان می‌دهد که ایران در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵ در بین ۲۹ کشور جهان اسلام، با ۹ دانشگاه رتبه یازدهم را کسب کرده و نسبت به سال گذشته یک رتبه بهبود داشته ست. در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۴ ایران با هفت دانشگاه رتبه دوازدهم را در بین کشورهای اسلامی داشت.

دانشگاه چگونه در این نظام رتبه بندی دسته بندی میشوند؟

برای محاسبه امتیاز دانشگاه‌ها از شاخص‌های «شهرت علمی» با وزن ۳۰ درصد، «میزان استناد به اعضای هیئت‌علمی» با وزن ۲۰ درصد، «ارزیابی کارفرمایان» با وزن ۱۵ درصد، «نسبت اعضای هیئت‌علمی به دانشجویان» با وزن ۱۰ درصد، «نسبت اساتید بین‌المللی»، «نسبت دانشجویان بین‌المللی»، «شبکه پژوهش بین‌المللی»، «اشتغال فارغ‌التحصیلان» و «پایداری» هر یک با وزن ۵ درصد استفاده می‌شود.

در ادامه به معرفی برترین دانشگاه‌های آسیا بر اساس نظام رتبه بندی کیواس 2025 می‌پردازیم :

• دانشگاه ملی سنگاپور
• دانشگاه پکن چین
• دانشگاه صنعتی نانیانگ سنگاپور
• دانشگاه هنگ کنگ
• دانشگاه چینهوا چین
• دانشگاه ملی سئول کره جنوبی
• دانشگاه توکیو ژاپن
• دانشگاه فودان چین
• دانشگاه جیائو تنگ شانگهای
• دانشگاه ژجیانگ چین

چرا برخی دانشگاه‌های آمریکا روند نزولی در رتبه بندی سال 2025 داشت؟

ایالات متحده همچنان میزبان بسیاری از دانشگاه‌های برتر جهان است، اما بر اساس رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهانی QS در سال 2025، رتبه دو سوم موسسات رتبه‌بندی شده ایالات متحده کاهش یافته‌اند که این روند نشان‌دهنده کاهش جایگاه جهانی آنها است. اکثر مؤسسات آمریکایی با کاهش قابل توجهی در شهرت دانشگاهی و تأثیر تحقیقاتی، رتبه خود را کاهش داده‌اند.

دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه کالیفرنیا در برکلی و دانشگاه شیکاگو به طور قابل توجهی در رتبه بندی سقوط کرده‌اند برکلی از رتبه 10 به رتبه دوازدهم و دانشگاه شیکاگو با ده پله سقوط به رتبه 21 رسید.

دانشگاه چینهوا چین به 20 دانشگاه برتر بازگشته است و 68٪ از دانشگاه‌های رتبه بندی شده چین موقعیت خود را سال به سال بهبود بخشیده‌اند.

در میان کشورها، چین و هند بیشترین حرکت صعودی را داشتند. ترکیه، مالزی و اندونزی نیز دستاوردهای قابل توجهی داشتند.

به طور کلی، 71 درصد از دانشگاه‌های آسیایی رتبه خود را بهبود بخشیده‌اند یا ثابت مانده‌اند. در میان پنج دانشگاه برتر چین، چهار دانشگاه رتبه‌بندی خود را بهبود بخشیدند و دانشگاه پکن به رتبه چهاردهم صعود کرد. شصت و هشت درصد از دانشگاه‌های چین در مقایسه با 61 درصد از دانشگاه‌های هند در رتبه بندی ارتقا یافته‌اند.