ضابطه‌مند شدن شناسایی ژئوپارک‌ها در کشور

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا  از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور، با هدف هماهنگی، ساماندهی، تسهیل و هدایت فعالیت‌ها و امور ژئوپارک و تعامل بین دستگاه‏‌های ذیربط با محوریت سازمان زمین شناسی و اکشافات معدنی کشور آغاز به کار کرد. همکاری در راه‌اندازی شبکه ژئوپارک‌های ملی و تدوین چشم انداز، اهداف و سیاست‌های کلان توسعه ژئوپارک‌ها با رعایت ملاحظات قانونی هر یک از دستگاه‌های ذیربط از دیگر اهداف این کارگروه است.

در راستای اجرایی و عملیاتی کردن تصویب‌نامه هیات وزیران مبنی بر مرجع ملی بودن سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در زمینه شناسایی، ظرفیت سنجی و تعیین ضوابط فنی محدوده و حریم ژئوپارک‌ها در کشور، اولین جلسه رسمی "کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور" با حضور نمایندگان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، حفاظت محیط زیست، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان انرژی اتمی، وزارت نفت، کمیسیون ملی یونسکو در محل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تشکیل شد.

تدوین ضوابط در زمینه شناسایی، مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها و شیوه‌نامه‌های تخصصی در دستور کار این کارگروه است.

معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، در مورد لزوم توسعه ژئوپارک‌ها در کشور، پتانسیل‌های کم نظیر کشور ایران در زمینه میراث زمین شناختی و طبیعی کشور اشاره و تاکید کرد: لزوم راه اندازی کارگروه به منظور تعامل بین دستگاهی و نظام بخشی به فرایند شناسایی، حفاظت و بهره برداری از ژئوپارک‌ها در کشور بسیار بااهمیت است که این پتانسیل می‌بایست با به کارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی در توسعه ژئوپارک‌ها و سرمایه‌گذاری در زمینه اجرای اقدامات و بهره‌برداری، تکمیل شود.

علیرضا شهیدی افزود: در همین زمینه ۳۱ محدوده دارای پتانسیل ژئوپارک در کشور از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور شناسایی و ظرفیت سنجی شده است که آماده بهره‌برداری استان‌ها و بخش خصوصی مربوطه است.

مسئول گروه میراث زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور سخنران بعدی این جلسه بود.

نازنین بدری ضمن توضیح کلیات و الزامات ژئوپارک بیان کرد: اغلب مناطق مختلف در کشور با توجه به توان زمین‌شناختی و زمین‌ریخت‌شناسی خود و همچنین وجود ارزش‌های مکمل طبیعی، فرهنگی و تاریخی، قابلیت اولیه برای ایجاد ژئوپارک دارند. این امر مستلزم تشکیل و ساماندهی یک مجموعه توانمند برای ساختارسازی و انتظام بخشی به فرایند ژئوپارک شدن و همچنین تدوین ضوابط و دستورالعمل‌های فنی شناسایی، حفاظت، بهره‌برداری و آموزش و توانمندسازی جوامع محلی است.

بدری اضافه نمود: ژئوپارک‌ها به‌عنوان عاملی موثر در رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد اشتغال و مبارزه با فقر می‌توانند گزینه‌ای امید بخش به خصوص در کشور‌های در حال توسعه باشند. با توجه به نیاز به ضرورت کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی، توجه به رشد گردشگری پایدار از طریق ژئوپارک‌ها، می‌تواند یکی از راهکار‌های اساسی در زمینه‌ی کمک به اقتصاد ملی و رشد مادی و معنوی مردم بومی به خصوص در مناطقی که منابع اقتصادی چندانی ندارند، باشد.

در پایان اهم فعالیت‌های بیش از دو دهه سازمان زمین شناسی در زمینه ژئوپارک‌ها توسط بدری ارائه شد.

مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی و بودجه ضمن توضیحات در زمینه سابقه فعالیت‌های سازمان زمین‌شناسی و همکاری با سازمان‌های ذیربط در زمینه جلسات متعدد تخصصی طی سال‌های گذشته در زمینه تدوین آیین نامه "شناسایی، حفاظت و بهره برداری" از ژئوپارک‌ها در کشور، به چندوجهی بودن موضوع ژئوپارک‌ها اشاره داشته و تاکید کرد: هماهنگی و همگرایی بین سازمان‌های مرتبط بر اساس ضوابط و قوانین حاکمیتی و بالادست موجود در پیشبرد و موفقیت فرایند ژئوپارک در کشور ضروریست.

رضا جدیدی خاطر نشان کرد: با توجه به وجود سه ژئوپارک جهانی در کشور، نظارت فنی کارگروه بر عملکرد ژئوپارک‌ها و راه‌اندازی شبکه ملی ژئوپارک‌های کشور و تدوین شیوه‌نامه در این خصوص ضرورت دارد و مناطق دارای پتانسیل و نامزد ژئوپارک، پیش از جهانی شدن می‌بایست تمرین ملی بودن کرده و تمامی نیازمندی‌ها و اصول و فلسفه ژئوپارک در سطح ملی اجرا و به اهداف مطلوب در زمینه توسعه و توانمندسازی جوامع محلی دست یابند.

وی به حضور مدیران ژئوپارک‌های جهانی کشور، جهت شرکت در جلسات کارگروه و استفاده از تجربیات و بررسی مشکلات و دغدغه‌های موجود در فرآیند ثبت ژئوپارک و نیز بازدید اعضای کارگروه از ژئوپارک‌ها تاکید داشتند.

در پایان نمایندگان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان انرژی اتمی، وزارت نفت، کمیسیون ملی یونسکو در زمینه لزوم فعالیت "کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور" به منظور نظم بخشی و سامان‌دهی فرایند و فعالیت‌های ژئوپارک در کشور و تعامل بین دستگاهی در این خصوص صحبت و نظرات فنی خود را در زمینه تدوین دستورالعمل‌های تخصصی و آیین‌نامه شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها در کشور ابراز کردند.