تأثیر تفاوت‌های جنستی بر اضطراب شغلی در میان اساتید دانشگاه‌های هند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از مجلۀ بین‌المللی مطالعات زنان؛ تفاوت‌های جنسیتی بر میزان اضطراب شغلی اساتید دانشگاه‌ها تاثیر می‌گذارد. این امر بدان معناست که اضطراب شغلی در میان زنان بسیار بیشتر است، هرچند زنان تعادل میان زندگی و کار را بیشتر رعایت می‌کنند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مردان در مدیریت خشم خود کمتر از همتایان زن خود موفق‌تر هستند، اما بیش از زنان میان زندگی و کار جدایی می‌گذارند. با این حال، مردان بیشتر از زنان دچار مشکلات سلامتی می‌شوند که دلیلش اضطراب و عدم تعادل میان زندگی و کار است.

در دهه‌های اخیر نظام آموزشی دستخوش تغییرات چشمگیری شده و نقش معلمان و اساتید دانشگاهی نیز به نوبۀ خود دگرگون گشته است. این تغییرات به دلیل عواملی مانند پیشرفت‌های تکنولوژیکی، افزایش انتظارات، افزایش حجم کاری و پیگیری اهداف شغلی منجر به افزایش اضطراب معلمان و اساتید می‌شود.

کیفیت آموزش ارتباط تنگاتنگی با وضعیت اساتید دارد و به همین ترتیب رضایت شغلی اساتید برای دستیابی به اهداف آموزشی نقشی کلیدی می‌یابد. تفاوت‌های جنسیتی نیز با اضطراب شغلی و تعادل میان زندگی و کار ارتباط دارد و بر سلامت افراد تاثیر می‌گذارد.

مطالعات پیشین بر همبستگی میان اضطراب و رضایت شغلی تاکید کرده‌ است و نشان می‌دهد که فعالیت‌های مرتبط با پژوهش یا فعالیت‌های خدمات‌محور در دانشگاه اضطراب بیشتری به همراه می‌آورند.

موضوع دیگری که در پژوهش‌ها مورد توجه قرار گرفته، تاثیر تفاوت‌های جنسیتی بر رضایت شغلی و اضطراب بوده است. در این دسته از پژوهش‌ها نشان داده شده که پژوهشگران و اساتید زن بیش از همکاران مرد خود باید اضطراب را تحمل کنند.

عواملی چون تعادل میان زندگی و کار، پشتیبانی نهادی و پیگیری اهداف شغلی از مهمترین عوامل اضطراب‌زا میان کارکنان دانشگاه‌های کشورهای مختلف تلقی می‌شوند.

مطالعات موجود نشان می‌دهد که ماهیت اضطراب شغلی، تعادل میان کار و زندگی و تاثیر آن بر کارکنان دانشگاهی کشورهای مختلف امری چندوجهی و پیچیده است. به‌علاوه، نتایج برای هر کشور منحصر به فرد است.

به همین دلیل ساندیپ سولانکی (Solanki Sandip) مدیر گروه مدیریت بین‌الملل در دانشگاهی بین‌المللی سیمبیوسیس (Symbiosis International University) و میتا مانداویا (Meeta Mandaviya)، استاد مدیریت کسب‌وکار دانشگاه ماروادی (Marwadi University) با انجام پیمایشی آنلاین از 86 نفر (51 مرد و 35 زن) از پاسخگویان 28 تا 55 ساله، کوشیده‌اند پژوهشی مشابه در کشور هند انجام دهند.

البته پژوهشگران محدودیت‌هایی در پژوهش خود داشتند. مثلاً مطالعۀ آنها مبتنی به گزارش خود پاسخگویان بود و مشاهدات آنها بسیار محدود بود. به علاوه، آنها برای میزان اضطراب و نقش جنسیت از ارزیابی‌های شخصی افراد استفاده کردند.

با این همه، داده‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اساتید دانشگاهی زن نسبت به همتایان مرد خود اضطراب شغلی بیشتری را تجربه می‌کنند. اساتید زن مجرد نسبت به اساتید مرد مجرد اضطراب شغلی بیشتری دارند و زنان متاهل دارای فرزند نیز نسبت به مردان متاهل دارای فرزند اضطراب بیشتری را متحمل می‌شوند.

همچنین مشخص شد که زنان مجرد بین 30 تا 40 سال در مقایسه با سایر گروه‌های سنی، نمرۀ اضطراب بسیار بالایی دارند. این در حالی است که در این محدوده سنی مردان متاهل نیز نسبت به سایر محدوده‌های سنی مردان، نمرۀ اضطراب بالاتری دارند.

به‌علاوه، در میان پاسخگویان زن آشکار شد که اگر مجبور باشند چندین کار را همزمان انجام دهند سطح اضطراب‌شان افزایش خواهد یافت. به عبارت دیگر، پریشان روانی ناشی از فشار کاری در میان زنان آشکارتر است که این امر منجر به اضطراب مزمن و فرسودگی عاطفی می‌شود و بر تعداد روزهای غیبت از کار و مسائل مربوط به سلامتی اساتید زن تاثیر می‌گذارد.

داده‌ها نشان می‌دهد که اساتید و کارکنان زن دانشگاه معمولاً نسبت به همتایان مرد خود نقش‌های بیشتری بر عهده دارند. زنان مجرد بیشتر به زندگی و موفقیت‌های حرفه‌ای خود گرایش پیدا می‌کنند و بیش از زنان متاهل از خود خستگی عاطفی بروز می‌دهند.

داده‌ها نشان می‌دهد که پاسخگویان زن در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود بیش از همتایان مردشان می‌توانند با خشم مقابله کنند. زنان سبک مقابلۀ بهتر و کنترل بیشتری بر خشم خود دارند، در حالی که مردان در مقولۀ جدایی وظایف از احساسات نمرۀ بالاتری کسب کرده‌اند.

پاسخگویان مردی که خود را زیاده متعهد تلقی می‌کنند مشکلات سلامتی بیشتری نسبت به پاسخگویان زن داشتند. در حالی که با بررسی نمرۀ عدم تعادل میان تلاش و پاداش، آشکار شد که اساتید مرد به طور میانگین نمرۀ بالاتری نسبت به اساتید زن می‌گیرند.

این مطالعه نشان می‌دهند که میزان اضطراب در میان اساتید دانشگاه‌‌های هند جنسیت نقشی کلیدی دارد. پاسخگویان زن در زندگی شغلی و زناشویی خود اضطراب بسیار بیشتر را متحمل می‌شوند و این امر منجر به فرسودگی عاطفی و بروز مشکلات سلامت در آنان می‌شود.

عوامل جمعیت‌شناختی نظیر وضعیت ازدواج و تعداد فرزندان نیز تاثیر به‌سزایی بر میزان اضطراب شغلی و تعادل میان زندگی و کار دارد. زنان متاهل گزارش کرده‌اند که به خاطر ایفای چندین نقش اضطراب روانی شدیدی را متحمل می شوند.

پاسخگویان مرد بیشتر درگیر مشکلات سلامت می‌شوند. خشکی دهان، فشار خون، فرسودگی عاطفی، مصرف مشروبات الکلی و مصرف دخانیات در میان مردان بسیار بیشتر است.

پژوهشگران تاکید می‌کنند که هنگام ارزیابی تعادل میان زندگی شخصی و حرفه، عملکرد شغلی نقش مهمتری نسبت به جنسیت بازی می‌کند. با این حال باید بر تاثیر هنجارهای فرهنگی و انتظارات مبتنی بر جنسیت نیز تاکید کرد.

پژوهشگران توصیه می‌کنند برای کاهش سوگیری جنسیتی در محیط کار می‌توان از راهبردهایی برای بهبود وضعیت سلامتی استفاده کرد و همچنین فرهنگ کاری حامیانه پرورش داد.