محسن رهامی: قرآن در کرامت فرقی بین زن و مرد قائل نیست

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، وی در این نشست که در بنیاد امید ایرانیان برگزار شد، با بیان این که یافته‌های خود را در زمینه‌های فقهی خشونت ارائه می‌دهم، اظهار کرد: وقتی یک قشر، فرودست شناخته شود، خیلی جاها به عنوان اینکه حقی ندارد شناخته شده و طبیعتا امکان برخورد تحقیرآمیز با او نیز فراهم می‌شود.

محسن رهامی گفت: قرآن در داستان فرعون درباره برخوردی که او با سبطی‌ها می‌کرد، لغت «استخفاف» یعنی کوچک کردن آنها را به کار برده است. فرعون با تحقیر آنها شرایطی رابه وجود آورده بود که آنها در همه مسائل از او پیروی می‌کردند. در این وضعیت حضرت موسی (ع) می‌آید. در خود قرآن اگر به محکمات آن بپردازیم چنین چیزی درنمی‌آید که انسان فرودست و بالادست وجود دارد. همه آیات قرآن درباره کرامت انسان است و هیچ جایی انسان‌ها را از هم جدا نکرده است و کرامت انسان هیچ اختصاصی به مردها یا حتی مسلمانان ندارد.

رهامی ابراز عقیده کرد: این دید که کرامت تنها برای مسلمان و مومن است و غیر مومن کرامت ندارد، با کلیات قرآن نمی‌سازد. در حالی که قرآن می‌گوید همه انسان‌ها کرامت دارند. انسان اصل بوده و پیغمبران هم برای خدمت به آنها آمده‌اند. اما برخی از ما انسانها را کوچک می‌شماریم و اجازه نظر دادن به آنها نمی‌دهیم. خدا در قرآن می‌گوید "ان اکرمکم عند الله اتقیکم" اینجا جایی است که خدا درباره انسان حرف می‌زند و این از محکمات قرآن است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: نوع مسایل فقهی بر اساس مشرب فقهاست.آیت‌الله خویی که در حوزه نجف بودند، می‌فرمایند که اگر کسی کشته شد رجال می‌توانند درخواست قصاص و پیگیری کنند و خانم‌ها به هیچ وجه حق درخواست قصاص و عفو را ندارند. اما امام (ره) در این زمنیه در قم نظرش این بود که دختر شخص کشته‌شده می‌تواند پیگیر این مسئله باشد.

محسن رهامی دلیل این موضوع را اینگونه شرح ‌داد: اول اینکه آقایان گفتند که فقه تکلیف‌محور است نه حق‌محور. یعنی ما تکلیف را در این زمینه‌ها از گردن زن برداشتیم، در حالی که اینها حق و حقوق اجتماعی است. دوم اینکه محل بزرگ‌شدن و حضور یک فقیه، در نظراتش موثر است. یک فقیه که در نجف بزرگ شده باشد با فقیهی که در قم است تفاوت نظر دارد. دید نژاد سامی با آریایی که در میتراییسم و آریایی بزرگ شده فرق می‌کند. در این سیستم زن می‌توانست پادشاه باشد و مرد در خدمت زن بود و باید به کار و شکار می‌پرداخت. چون زن مرکز نشر و نمو و زایش است. اما در نژاد سامی و شریعت یهودی هم چنین دیدگاهی وجود ندارد. الان هم در عربستان خانم‌ها اسم‌شان در زیر شناسنامه پدر و همسرشان است.

وی افزود: بعد همین آقایان وقتی به حضرت زهرا (س) می‌رسند، چون تنها کسی است که غیر از پیغمبر جبرئیل بر او نازل شده و بعد از پیامبر خطبه‌ای که در مدینه خوانده یکی از بلیغ‌ترین موارد فلسفه احکام است، به این می‌گویند استثنا. من می‌گویم ایشان استثنا نیستند، قاعده هستند. اگر شرایط آموزش مهیا شود نتیجه همین می‌شود. در دنیای واقع وقتی یک نتیجه روی داد امکان وقوع آن تایید می‌شود.

او ادامه داد: زن فرعون در شرایط بحرانی بزرگ شده است ولی قرآن از او مثال می‌زند. او همسر طاغوت بود. اما در همان جا که قرآن از استخفاف انسان حرف می‌زند، یک زن را مثال می‌زند. زنان اما گاه در جامعه ما تحقیر می‌شوند و نسل‌های بعدی جامعه در دامان زنان تحقیر شده بزرگ شده و در نتیجه اطاعت‌پذیر می‌شوند.

رهامی در پایان گفت: من می‌گویم این نوع نگاه مال قرآن نیست، از این رو ما باید رسوباتی را که نسل در نسل از این نوع گرایش به ما منتقل شده را کنار بزنیم و به نگاه واقعی از قرآن رجوع کنیم.