محسن رهامی: منتظر ایفای نقش پدری شورای نگهبان هستیم

تا چه زمانی بنا شده که لیست اصلاح‌طلبان ارایه شود؟
هنوز تصمیم قطعی مبنی بر بستن لیست در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان گرفته نشده است. در حال حاضر تکلیف بررسی صلاحیت‌ها به طور کامل مشخص نشده است. تا شانزدهم قرار است نظر شورای نگهبان در خصوص بررسی صلاحیت‌های هیات‌های نظارت مشخص شود. اصلاح‌طلبان پس از اعلام نظر شورای نگهبان لیست می‌بندند. ممکن است تعداد زیادی از ردصلاحیت‌شدگان دوباره به میدان رقابت‌های انتخاباتی بازگردند.
آیا ممکن است تحت شرایطی اصلاح‌طلبان در انتخابات لیست ندهند ؟
به هر حال ما باید ببینیم که تکلیف‌مان در شورای نگهبان چگونه می‌شود. بنا داریم که در انتخابات شرکت کنیم. وقتی نیرویی در سراسر کشور برای ارایه لیست نداشته باشیم چطور می‌خواهیم لیست ببندیم؟ حضور یا عدم حضور اصلاح‌طلبان بستگی به عملکرد شورای محترم نگهبان دارد. تا روز شانزدهم بهمن ماه به اعتراض‌های اولیه رسیدگی می‌شود. سپس در فاصله شانزدهم تا بیست و ششم بهمن ماه اگر افرادی مجددا ردصلاحیت شده باشند امکان شکایت به خود شورای نگهبان وجود دارد. در بازه زمانی اولی که اشاره شد مهلت شکایت هیات نظارت به شورای نگهبان است و در بازه زمانی دوم مهلت شکایت از شورای نگهبان به شورای نگهبان است. مرجع رسیدگی در هر حال شورای نگهبان است. تا تعیین تکلیف کاندیداها و نامزدهای عمده و اصلی اصلاح‌طلبان امکان بستن لیست وجود ندارد. در برخی شهرستان‌ها و استان‌ها حتی یک نفر هم نداریم. چطور می‌خواهیم لیست ببندیم؟
وضعیت بررسی رزومه افراد در استان‌ها برای قرار گرفتن در لیست اصلاح‌طلبان چگونه پیش می‌رود؟
هر حوزه انتخابیه از رزومه و سوابق نامزدهای آن حوزه شناخت کافی دارد. برخی از این افراد صلاحیت‌شان تایید شده و برخی رد شده است. ممکن است در رسیدگی‌های شورای نگهبان برخی از این تعداد تایید شوند. طبق توافقی که صورت گرفته تهران در بستن لیست حوزه‌های انتخابیه نقشی نخواهد داشت. ما تسلیم محض نیستیم تا هر تصمیمی که بگیرند سر فرود بیاوریم. بین فاصله شانزدهم تا پایان رسیدگی به شکایت‌ها تصمیم لازم را اتخاذ می‌کنیم.
چه لوازم و فاکتورهایی برای حضور حداکثری مردم پای صندوق‌های رای وجود دارد؟
مردم باید به حد کافی کاندیدا برای انتخاب شدن ببینند. طبیعی است برای اینکه بتوان مردم را دعوت به انتخابات کرد باید کاندیداهای متنوعی نیز برای شرکت در انتخابات در نظر گرفته شود. در کشور ایران مردم دارای تنوع افکار و عقاید سیاسی هستند. تنوع سلایق سیاسی، تنوع مذاهب و قومیت در ایران غیرقابل انکار است. کشور ما به لحاظ دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی متنوع است. هر منطقه و شهر چندین دید سیاسی، حزبی و تشکیلاتی وجود دارد. لازمه اینکه مردم در انتخابات شرکت کنند این است که ببینند کاندیداهای مورد نظرشان در انتخابات حضور دارند. البته این مساله اینکه کاندیداها همه باید واجد شرایط نمایندگی باشند را نقض نمی‌کند اما اگر در تابلوی کاندیداها منحصرا از یک حزب استفاده شود، حامیان بقیه تشکل‌ها، احزاب و جناح‌ها انگیزه‌ای برای حضور در پای صندوق‌های رای نخواهند داشت. بنابراین تنوع نامزدها و دیدگاه‌ها موجب جذب حداکثری رای‌دهندگان خواهد بود. مردم باید بتواند ایده و تفکر خود را به کرسی نمایندگی بنشانند. لازمه آن این است که در فرصت باقیمانده در بررسی صلاحیت‌ها سعه صدر بیشتری نشان داده شود و با دید پدرانه به موضوع صلاحیت‌ها نگریسته شود.
در شرایط کنونی که وضعیت اولیه بررسی صلاحیت‌ها اعلام شده و در مرحله اعلام اعتراض‌ها به سر می‌بریم کارگروه رایزنی و تعامل شورای عالی سیاستگذاری در چه فازی قرار دارد؟
تاکنون رسیدگی‌های لازم را انجام داده‌ایم. مراجعات مختلفی به نهادهای نظارتی، نهادهای اجرایی و شخصیت‌های مستقل مذهبی و کشوری برای تامین حداقل خواسته‌های احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب داشته‌ایم. اصلاح‌طلبان به نتیجه پیگیری‌ها امیدوار هستند. فکر می‌کنیم گوش شنوایی هست که حرف‌های ما را بشنود و بتوانیم در عمل نتیجه مثبتی بگیریم. اگر از تاثیر خواسته‌های‌مان نامید بودیم مراجعه نمی‌کردیم. ناامید نیستیم و فکر می‌کنیم که اثر خواهد کرد.
طبق واکنشی که طرف مقابل نشان داده فکر می‌کنید اتفاق مثبتی در راه است؟
باید منتظر باشیم. برای داوری نهایی زود است. بنده امیدوار هستم که اقدامات با سعه‌صدری که نشان داده خواهد شد نتیجه دهد و بتوانیم لیست متنوعی از شخصیت‌های متخصص، متعهد، توانمند و نخبگان مورد حمایت مردم در لیست داشته باشیم. قضاوت نهایی را باید به خروجی نهایی شورای نگهبان بسپاریم و باید از پیش‌بینی بپرهیزیم تا مردم مایوس نشوند.
از سال ٩٢ تا به حال اصلاح‌طلبان تلاش کردند برای اینکه ارتباط خوبی با بدنه حاکمیت داشته باشند و از همان زمان هم خیلی از رایزنی‌ها و صحبت‌ها وجود داشته است. دولت نیز در این زمینه تلاش کرده است. چرا این رایزنی‌ها نتیجه نداد؟
ما از اعلام نتایج شورای نگهبان شوکه نشدیم و قرار هم نیست شوکه شویم. با توجه به عملکرد گذشته برخی نهادها، این اتفاق تقریبا برای ما قابل پیش‌بینی بود. سیاست دارای فضای صفر و صدی نیست. فضای پیرامونی و منطقه‌ای ما ایجاب می‌کند که همچنان با روش رایزنی و تعامل پله‌پله جلو رویم. برخی آثار و نتایج کوتاه‌مدت و برخی آثار بلندمدت است. لزوما همه روش‌های تعامل و رایزنی و اعتماد دوطرفه در مدت کوتاه جواب نمی‌دهد. برخی از اینها ممکن است در بلندمدت جواب دهد.
یعنی شما معتقدید این رایزنی‌ها در بلندمدت جواب می‌دهد؟
بله. این پروژه نوعی اعتماد‌سازی، طرح دغدغه‌ها و ایجاد فضای مناسبی است که بتوانند حرف‌های طرف مقابل را بشنوند. این مساله به نوبه خود قدم بسیار مهمی بوده است. بسیاری از پیشداوری‌ها را برطرف می‌کند. آثار برخی این حرکت‌ها کوتاه‌مدت و برخی بلندمدت است تا بتوانیم برای انتخابات شورای شهر بعدی و مجلس آینده در فضای بهتری ایفای نقش کنیم. رجال سیاسی نباید خیلی کوتاه‌مدت فکر کنند. برای آینده کشور ایجاد چنین ظرفیت‌هایی لازم است. در کوتاه‌مدت عملا نتیجه مثبتی را شاهد نبودیم. نتیجه منفی رایزنی‌های ما نبوده است.
پاسخ مثبت نگرفتیم؟
بله. اینها به سوءتفاهم‌های گذشته بازمی‌گردد. فاصله‌هایی ایجاد شده که هنوز رفع نشده است. اینها مربوط به بسیاری از اتفاقاتی است که در طول ٣٠ سال به وجود آمده است. ما باید بتوانیم این سوءتفاهم‌ها را در نخستین فرصت مورد به مورد حل کنیم. این پاسخ منفی محصول فاصله‌ای است که در طول سی و چند سال به تدریج ایجاد شده است و نوعی بی‌اعتمادی و سوءظن میان جناح‌ها را سبب شده است.‌ای کاش رویکرد رایزنی را که در دو سال اخیر آزمودیم از ١٥ سال پیش آغاز می‌کردیم. بنده در سفرهایی به قم دیدارهایی با مراجع و علما داشتم که می‌توانست در سال‌های گذشته انجام شود. چه بسا اگر این روش به خوبی جلو می‌رفت مسائل حادی که در سال‌های گذشته پیش آمد، پیش‌بینی می‌شد یا اتفاق نمی‌افتاد.