آیا خصوصی سازی صنایع بالادستی نفت مشکلات خام‌فروشی را برطرف می‌کند؟

به گزارش خبرنگار نفت و انرژی گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، از زمان ملی شدن صنعت نفت تاکنون آنچه گریبان گیر اقتصاد کشور شده و همیشه به یاری دشمنان این مرز و بوم شتافته است تا اقتصادمان به زانو درآید وابستگی دخل و خرج های کشور به نفت است.

اقتصاد بدون نفت مهمی است که همواره دولت‌ها در صدد تحقق و اجرای آن بوده اند و اکنون که در آستانه شکل گیری دولت سیزدهم به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی هستیم قطعا رهایی بودجه از نفت چالش دولت جدید هم محسوب می شود.

هر چند امکان قطع به یکباره نفت از بودجه وجود ندارد اما این مهم به تدریج و برنامه ریزی شدنی است چرا که برای بی اثر کردن تحریم ها و قرار دادن لوکوموتیو اقتصاد در مسیر توسعه ملی باید در جهت رهایی از وابستگی به طلای سیاه گام های اساسی و بنیادینی برداشت.

نه به افزایش تولید نفت برای خام فروشی/ فرآورده فروشی جایگزین صادرات نفت شود

سید سجاد پورالحسینی کارشناس صنعت نفت با تاکید بر اینکه افزایش تولید و ازدیاد برداشت نفت خام دیگر به عنوان دستاوردی ملی در هیچ کشور دارنده ذخایر نفتی شناخته نمی شود گفت: زمانی می توانیم مسئله ازدیاد برداشت نفت خام را افتخاری در سطح کلان بدانیم که به جای خام فروشی بتوانیم از نفت و گاز تولیدی به عنوان خوراک اولیه کارخانه ها و پالایشگاه‌های خود استفاده کنیم.

وی ادامه داد: باید به جای صادرات نفت که تحریم پذیر و قابل شناسایی است به سمت تولید فرآورده‌های نفتی برویم چرا که محصولات تولید شده با ارزش افزوده از نفت حتی در شرایط تحریمی مشتری زیادی دارند.

کارشناس صنعت نفت بیان کرد: برای فاصله گرفتن از خام فروشی و پایان دادن به تحریم های نفتی بهتر است به سمت ساخت پالایشگاه‌های کوچک مقیاس حرکت کنیم که علاوه بر توجیه اقتصادی مضاعف تر نسبت به پالایشگاه‌های بزرگ مقیاس، سریع تر به بهره برداری رسیده و احداث آن به سرمایه کمتری نیاز دارد.

سایه سنگین دولت در صنایع بالادستی نفت

یکی دیگر از چالش‌های پیش روی دولت سیزدهم در صنعت نفت دخالت و حضور پررنگ دولتی ها در بخش بالادستی نفت است، به رغم اینکه پیشرانان حوزه نفت، صنایع بالادستی خود را به بخش خصوصی سپرده اند اما در ایران چهل سال است که شرکت نفت برای تولید نفت و گاز برنامه ریزی کرده و پس از تامین منابع مالی اجرای فعالیت های حفاری و استخراج را به پیمانکاران بخش خصوصی، دولتی یا عمومی غیر دولتی می سپارد.

حسین شیروانی کارشناس صنعت نفت با بیان اینکه برای افزایش تولید نفت و گاز چهار روش وجود دارد، گفت: در روش اول که تمام کشورهای صاحب ذخائر نفت و گاز تجربه آن را داشته و به نیکی از آن یاد نمی کنند دولت عهده دار صفر تا صد تولید است.

بیشتر بخوانید:

وزارت نفت؛ حیاط خلوت زنگنه!

وی ادامه داد: در روش دوم که به واسطه آن از زمان بعد از انقلاب تا کنون بخش عظیمی از تولیدات نفت و گاز خود را از این طریق بدست آورده ایم دولت یعنی شرکت ملی نفت تامین مالی کرده و بعد از برگزاری مناقصه اجرای پروژه مورد نظر را به پیمانکار خصوصی یا دولتی واگذار می کند، در این روش مسئولیت مدیریت امور بر عهده دولت است.

کارشناس صنعت نفت افزود: در روش سوم که متاسفانه هنوز در کشور ما تعیین تکلیف نشده و صنعت نفت درگیر چگونگی اجرای آن است اجازه ورود سرمایه گذاران داخلی و خارجی به پروژه های تولید و افزایش تولید نفت و گاز است، به عبارتی در این روش سرمایه گذاران ضمن تزریق سرمایه، در تمامی تصمیم گیری ها، فعالیت های اجرایی و مدیریتی و حتی در ریسک پروژه مشارکت می کنند.

شیروانی روش چهارم را که مدت‌هاست در بسیاری از کشورهای پیشرفته و پیشران در بهره برداری از نفت و گاز در حال اجراست، خصوصی سازی کامل صنایع بالادستی اعلام کرد و گفت: تاکنون در ایران درباره این روش صحبتی به میان نیامده، بسیاری از کشورها بخش بالادستی نفت به بخش خصوصی منتقل شده و دولت تنها بهره مالکانه خود را از پروژه ها اخذ می کند.

با نگاهی به تغییرات سرانه سوخت در بازارهای جهانی مبنی بر کاهش تقاضای نفت و رشد تقاضای فرآورده‌های پالایشی و پتروشیمیایی طی چندین سال آینده، بهتر است افزایش تولید نفت تنها با نگاه افزایش فرآورده فروشی و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر صورت بگیرد تا هم کاهش درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت خام جبران شود و هم پایانی برای تحریم های نفتی باشد.

انتهای پیام/