آیا اجرای ۸ طرح پتروپالایشگاه کشور را به خودکفایی می‌رساند؟

به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، از سال 1287 که نفت در مسجد سلیمان کشف شد و راه نفوذ خود را در اقتصاد کشور باز کرد ظرفیت تولید نفت خام و خام فروشی نسبت به ظرفیت پالایشی کشور پیشی گرفت و این موضوع باعث شد تا آمریکا گاه و بی گاه نسبت به تحریم نفت ایران اقدام کرده و از این جهت اقتصاد کشور را تضعیف کند.

بنابراین راه رهایی از وابستگی اقتصاد به نفت در پایان دادن به خام فروشی و تکمیل زنجیره ارزش و توسعه صنایع پایین‌دستی نهفته است، فرآورش نفت، توسعه صنایع مرتبط با نفت و صادرات فرآورده های حاصل از این بخش نه تنها به لحاظ اقتصادی نسبت به خام فروشی نفت سودآوری ده‌ها برابری دارد بلکه همانند نفت تحریم پذیر نیست چرا که تحریم فرآورده های نفتی به راحتی ممکن نیست.

به عنوان نمونه از سال 97 و با تشدید تحریم های دولت آمریکا (دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ) علیه مردم ایران  که ممانعت از فروش نفت در راس امور تحریمی بود به یومن راه اندازی پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس نه تنها توانستیم در زمینه تولید بنزین به خودکفایی برسیم و از واردات آن رهایی یابیم بلکه به عضویت کشورهای صادرکننده بنزین پیوستیم.

با استناد به گزارش  دویچه‌وله فارسی، آمارهای گمرکی نشان می‌دهد که حجم صادرات بنزین در سال 99،   7 میلیون و 842 هزار تن و در سال 98 حدود یک میلیون و 91 هزار تن بوده است بنابراین حجم صادرات بنزین تقریباً 8 برابر شده، اما به خاطر افت چشمگیر قیمت نفت و محصولات نفتی در بازارهای جهانی، درآمدهای حاصل از صادرات بنزین کشور به 2 میلیارد و 913 میلیون دلار رسیده که نسبت به سال 98 تقریباً 5 برابر شده است.

بنابراین نسخه درمان بودجه نفتی کشور در راه اندازی پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها نهفته است که به اعتقاد کارشناسان از آنجایی که پتروپالایشگاه‌ها در کنار فرآوری نفت خام  مواد اولیه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی را نیز تولید می‌کنند در اولویت تاسیس قرار دارند.

سرعت رشد پتروپالایشگاه‌ها در کشور ما به چه میزان است؟

با اینکه کشورهایی چون روسیه، چین، هند، کویت و عربستان به سمت پتروپالایشگاه‌سازی حرکت کرده اند اما کشور ما سال‌هاست از این مسیر عقب افتاده است.

تا قبل از سال 98 و تصویب قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی با استفاده از سرمایه‌های مردمی» که ایده اصلی آن اعطای تنفس خوراک به واحدهای پالایشی و پتروپالایشی است، مسئولان علت عقب ماندگی در پتروپالایشگاه سازی را تامین سرمایه می دانستند اما اکنون باوجود تسهیل قانونی در پتروپالایشگاه سازی مسیر صدور مجوز بین وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه مسدود شده است بطوریکه بیژن نامدار زنگنه در دی ماه سال گذشته در تشریح آخرین وضعیت صدور مجوزهای لازم برای راه اندازی پتروپالایشگاه ها گفت: آنچه در سهم وزارت نفت بود به طور کامل انجام شد.

این در حالیست که سازمان برنامه و بودجه در جوابیه های به طور مکرر جداول پیشنهادی وزارت نفت را برای اعطای تنفس خوراک غیر قابل قبول می داند.

مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در 23 فروردین 1400 درباره آخرین وضعیت صدور مجوزها برای اعطای طرح تنفس خوراک به شرکت های سرمایه گذار در زمینه پتروپالایشگاه سازی می گوید: چندین جلسه با مسئولان وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه تشکیل و به آنها مهلت 10 روزه ای داده شد تا فرآیند صدور مجوزها تسهیل شود، همچنین ضرورت اجرای طرح تنفس خوراک به دولت اعلام شد.

بیشتر بخوانید:

• ۲ روز مانده تا پایان اولتیماتوم مجلس به دولت


• 
  

  علت خام‌فروشی نفت چیست؟

  
  


• 
  

  قول وزیر نفت برای صدور مجوز همه پتروپالایشگاه‌ها/ الحاق 9 تبصره به قانون حمایت از صنایع پایین‌دستی

  
  

وی ادامه داد: بعد از پایان مهلت 10 روزه نظر نهایی کمیسیون انرژی به هیات رئیسه مجلس اعلام می شود، اگر دولت در بازه زمانی مشخص شده وظایف خود را در این زمینه انجام ندهد ماده ۲۳۴ اعمال می‌شود.

جزئیات قانون اعطای تنفس خوراک

قانون اعطای تنفس خوراک به واحدهای پالایشی و پتروپالایشی که در دل قانون "حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی با استفاده از سرمایه‌های مردمی" نهفته است یک مشوق اقتصادی برای جذب سرمایه های سرگردان در بازار و هدایت آنها به سمت پتروپالایشگاه سازی یا پالایشگاه سازی است.

در راستای اجرای این قانون سرمایه های مردمی موجود در بازار بورس صرف راه اندازی یک پتروپالایشگاه یا پالایشگاه در بازه زمانی 4 ساله می شود سپس از زمان بهره برداری به مدت 2 سال هزینه ای بابت تامین خوراک پرداخت نمی کند، بعد از اتمام تفس خوراک هزینه خوراک دریافت شده در مدت 2 سال را به صورت اقساطی و در بازه زمانی 8 ساله پرداخت خواهد کرد.

به خاطر جذابیت ایجاد شده در طرح و قانون فوق شرکت های بسیاری درخواست خود را به وزارت نفت ارائه دادند اما بعد از بررسی های انجام شده و از بین متقاضیان پتروپالایشگاه سازی در تیرماه سال گذشته وزارت نفت با  5 طرح مربوط به پتروپالایشگاه با خوراک نفت خام و 3 طرح دیگر مربوط به پالایشگاه‌های میعانات گازی سیراف موافقت کرد.

اکنون تنها مانع اجرای 8 طرح فوق چند مجوز حسابداری است که در سازمان برنامه و بودجه مانده است  و هیأت امنای صندوق توسعه ملی باید آنها را صادر کند.

امید است در سالی که به نام تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها نامگذاری شده است مسئولان در راستای تسهیل هرچه سریعتر احداث پتروپالایشگاه های گام های موثرتری بردارند.

انتهای پیام/