بحران کرونا گفتمان زمان جنگ و دفاع مقدس را به ادبیات رسانه کشاند/ نقش کلید رسانه ملی در مدیریت بحران

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، اشرف کامیاب، دانشجوی دوره دکتری مدیریت رسانه در سخنرانی خود با موضوع بررسی راهبردهای رسانه ملی در مدیریت بحران کرونا در همایش ملی مجازی پاندمی کرونا و پدافند غیرعامل گفت: در زمان شیوع کرونا به دلیل ارتباط تنگاتنگ این بحران با سلامت مردم، رجوع مخاطبان به اخبار صداوسیما بیش از مواقع عادی بود.

وی افزود: بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما در تابستان 1399، بیشترین دلیل بینندگان برای تماشای تلویزیون، کسب خبر و اطلاع با 44.9 درصد و سرگرمی و تفریح با 43.6 درصد بوده که این برای اولین بار است که کسب خبر و اطلاع از سرگرمی و تفریح پیشی گرفته است.

کامیاب گفت: در بین شبکه‌ها نیز شبکه خبر با 14.3 درصد بیشترین رشد مخاطب را در بین شبکه‌های سیما نسبت به تابستان 1398 داشته است.

دانشجوی دوره دکتری مدیریت رسانه ادامه داد: در شرایط بحرانی به دلیل ارتباط تنگاتنگ بحران با زندگی مردم و اثرپذیری بالای آن‌ها از پیامدهای بحران، میزان مراجعه مخاطبان به رسانه‌های رسمی و معتبر افزایش می‌یابد.

وی اضافه کرد: در بحران کرونا، این مراجعه با توجه به غیرقابل اتکا بودن اخبار منتشرشده در فضای مجازی چند برابر شده بود، لذا این مقطع فرصتی بود تا رسانه با اطلاع‌رسانی به‌موقع و متکی بر منابع موثق و همه‌جانبه، نیازهای خبری مخاطبان خود را تأمین و زمینه بروز شایعات و اخبار کذب را در جامعه کاهش دهد.

کامیاب ادامه داد: هرچند راهبرد رسانه ملی در مقطع پیش از بحران به دلیل ناشناخته بودن بیماری، سرریز چالش‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و سیاست‌های متولیان بحران، واکنشی بود اما پس از اعلام رسمی ورود کرونا به کشور، فعالانه وارد کار ساختن ادراک عمومی از مخاطره بحران کرونا شد و توانست در مراحل و بزنگاه‌های مختلف نقش مسئولانه خود را به‌ویژه در چند حوزه به‌خوبی انجام دهد.

دانشجوی دوره دکتری مدیریت رسانه با اشاره به اطلاع‌رسانی به‌موقع، صحیح و موثق با اتکا به منابع رسمی گفت: پر کردن فوری خلأ ایجاد شده در حوزه آموزش‌وپرورش با اتکا به زیرساخت شبکه آموزش و شبکه چهار در دستور قرار گرفت. این از مهم‌ترین زمینه‌هایی بود که می‌توان آن را در زمره برنامه‌ریزی‌های تحولی رسانه در دوران کرونا معرفی کرد و یک اتفاق رسانه‌ای بدون سابقه بود.

وی عنوان کرد: آموزش و هشدار دهی و همراه کردن افکار عمومی با دستورالعمل‌ها و مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا و کنشگری دقیق مخاطبان، بسیج افکار عمومی و جلب مشارکت اجتماعی در برنامه‌های حمایتی و رزمایش‌های مؤمنانه و جلوگیری از انشقاق اجتماعی و کمک به ایجاد همراهی همه اقشار جامعه برای کنترل بحران از دیگر رویکردهای رسانه ملی بود.

این دانشجوی دوره دکتری مدیریت رسانه اضافه کرد: در زمان ورود کرونا به ایران، رسانه ملی درحالی‌که تازه از وقایع مهمی (راهپیمایی 22 بهمن، انتخابات، شهادت سردار سلیمانی، سقوط هواپیمای اوکراینی و حوادث آبان) فراغت پیدا کرده بود و کارکنان برای یک تنفس نوروزی آماده می‌شدند، با اعلام رسمی کرونا متولی مدیریت پوشش خبری بحران کرونا شد و ستاد اطلاع‌رسانی را تشکیل داد.

کامیاب افزود: با انتشار اولین خبر رسمی فوت دو شهروند قمی در اخبار رسانه ملی در سی بهمن 1398، کرونا به سر خط بخش‌های خبری رسانه ملی تبدیل شد و سپس با راه‌اندازی استودیوی ویژه اخبار کرونا در 15 اسفند، مخاطبان هر روزه به‌صورت ارتباط زنده از آخرین آمار مبتلایان، فوتی‌ها، بهبودیافتگان و.. از زبان سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا مطلع می‌شدند.

وی ادامه داد: در این بحران، مرز باریک‌بین وظیفه رسانه در بیان واقعیت، داشتن صداقت و شفافیت با اصول اخلاقی رسانه در صیانت از امنیت و سلامت روانی جامعه، رسانه را با یک آزمون و تجربه سختی مواجه کرده بود که نیازمند اتخاذ راهبردی بود که ضمن ایفای نقش، مانع از ایجاد ترس و دلهره آفرینی شود. لذا ایجاد تعادل بین خوش‌بینی و امید با حس هراس نسبت به بحران باید به‌گونه‌ای بود که نه موضوع ساده‌سازی شود که گویا اتفاقی نیفتاده و نه در جهت بزرگنمایی و مضطرب کردن مخاطب باشد. توجه به جنبه‌های مثبت و امیدبخش و ترس و نگرانی آگاهانه به‌صورت توأمان لازمه کار رسانه‌ای در مواجه با بحران کرونا بود.

کامیاب گفت: رسانه ملی علاوه بر اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی، مأموریت خود را در حوزه‌های دیگری شامل آموزش، سرگرمی و تفریح و تأمین نیازهای معنوی مخاطبان در ایام تعطیلی اماکن مذهبی دنبال کرد.

وی ادامه داد: شیوع کرونا سبب شد مدارس با 14 میلیون دانش‌آموز تعطیل شود اما ازآنجاکه موضوع مهم آموزش تعطیل‌پذیر نیست، رسانه ملی به‌عنوان دانشگاهی عمومی، آموزش دانش‌آموزان در پایه‌های مختلف را دنبال کرد. فرصت محدود و نو بودن تجربه آموزش مدرسه‌ای در تلویزیون ازجمله مشکلات رسانه بود که شبکه آموزش توانست در زمان کم از 10 اسفند آموزش را آغاز کند و شبکه چهار و قرآن و معارف هم به کمک آمدند و از 17 اسفند روزانه 36 کلاس در قاب تلویزیون برنامه داشتند.

این دانشجوی دوره دکتری افزود: علاوه بر این، تلویزیون در زمینه آموزش غیرمدرسه‌ای یعنی ارتقای سواد بهداشتی مردم با شبکه‌های سلامت فعال عمل کرد. به‌واسطه شیوع کرونا، از مردم درخواست شد تا در خانه‌هایشان بمانند؛ این موضوع مستلزم این بود که رسانه ملی در بخش سرگرمی نیز فعالیت داشته باشد که در این زمینه اقدام به پخش سریال و برنامه‌های سرگرم‌کننده از شبکه‌های مختلف کرد.

کامیاب گفت: نقش صداوسیما در اقناع مخاطبان برای پذیرش تعطیلی اماکن مذهبی، مساجد، نماز جمعه، حرم و بقاع متبرک به دلیل اهمیت سلامت تعیین‌کننده بود. در این ایام رسانه با پخش ادعیه و نیایش به‌ویژه در ماه‌های رمضان و شب قدر التیام‌بخش و تجدیدکننده قوای روحی برای کاهش آسیب‌های ناشی از کرونا شد.

وی تأکید کرد: ایران کشور مستعدی برای وقوع انواع بحران‌هاست به همین دلیل ضرورت دارد که رسانه‌ها برنامه‌ریزی کنند که چگونه می‌توانند مخاطرات بحران را به حداقل برسانند.

این دانشجوی دوره دکتری ادامه داد: بدون شک رسانه ملی نقش کلیدی در مدیریت بحران داشته و می‌تواند با جلب همراهی و مشارکت اجتماعی به‌عنوان بازوی قوی مجریان در کنترل و مهار بحران عمل کند. با اتخاذ راهبردهایی که در تجربه یک‌ساله رسانه‌ها در مواجهه با کرونا این پدیده نوظهور به‌دست‌آمده و همچنین راهبردهای پیشنهادی که در بررسی چالش‌های بی‌سابقه این بحران حاصل‌شده می‌توان از آن در مدیریت بحران‌های پیش رو یاری گرفت.

کامیاب اضافه کرد: بحران کرونا گفتمان زمان جنگ و دفاع مقدس را به عرصه ادبیات رسانه کشاند. در این مبارزه، مدافعان رسانه نیز همپا با مدافعان سلامت در صف مقدم جبهه مقابله با کرونا تلاش کردند، هم خود مبتلا شدند و هم عزیزانی را از دست دادند.

انتهای پیام/4040/