وداع با ماه مبارک رمضان با زبان امام سجاد (ع) در دعای چهل‌وپنجم صحیفه سجادیه +متن دعا و صوت

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، امسال در حالی وارد ماه مبارک رمضان شدیم که به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا برگزاری مراسم‌ها و تجمعات در مساجد، هیئت‌ها و اماکن مذهبی ممنوع بود. این ممنوعیت توفیق عبادت‌ها و اعمال جمعی را از مردم سلب کرده است. در این شرایط بسیاری از مراسم‌ها و برنامه‌های مذهبی برای جامعه دیندار ایران اسلامی به‌صورت مجازی اجرا و پیگیری می‌شود. گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا بنا دارد در پرونده «مناجات نامه» به بررسی ادعیه و مناجات ویژه ماه پرفضیلت رمضان بپردازد.

ماه مبارک رمضان ارزشمندترین مقطع زمانی در طول سال است که خداوند روزه گرفتن را بر مسلمین واجب نموده است و بر اساس احادیث نبوی هر عبادت در این ماه ثواب هفتصد برابر نسبت به سایر ماه‌ها دارد. مومنین و بندگان راستین و بااخلاص تلاش دارند از سفره پهناور و پر خیر و برکت گسترده شده در این ماه نهایت بهره معنوی را ببرند. بدون شک رسیدن به پایان ماه نزول قرآن برای بندگان مخلص پروردگار از سویی شادی توفیق یک ماه عبادت و روزه‌داری را دارد که شکرش واجب است و از طرفی غم به اتمام رسیدن ماه میهمانی خدا را به دنبال دارد.

دعای چهل‌وپنجم صحیفه سجادیه، دعایی است که سیدالساجدین، امام زین‌العابدین (ع)‌ به مناسبت وداع با ‏ماه مبارک رمضان انشاء فرمودند. این دعا ۵۶ بخش دارد و به دعای «وداع با ماه رمضان» مشهور است. امام در ابتدای دعا اوصاف خداوند را بیان می‌کند و سپس در ۲۰ بخش ۲۰ بار بر ماه رمضان درود می‌فرستد و به توصیف آن می‌پردازد. در آخر دعا درخواست‌های دعاکننده از خداوند آمده است.

مضامین مطرح شده در این دعا بدین شرح است:

خدا در برابر آنچه می‌دهد، پاداشی نمی‌خواهد و از بخشش خود پشیمان نمی‌شود و پاداش بنده‌اش را هم‌وزن عمل او نمی‌دهد؛ بلکه افزون‌تر می‌دهد. خدا به کسی که کار نیک کند، 10 برابر پاداش می‌دهد و کسی را که مرتکب کار بد شود، فقط به همانند آن کیفر می‌کند.

خدا بی‌استحقاقِ ما نعمت می‌دهد و از روی تفضّل، گناهان را می‌آمرزد. خدا اگر عطایی کند، آن را با منت نمی‌آمیزد و اگر منع کند از روی ستم نیست.

خدا به هر کس که حمد الهی گوید، پاداش می‌دهد و حال آنکه خودش حمد گفتن را به او الهام کرده است. خدا با کسی که او را نافرمانی کند، بردبارانه رفتار می‌کند و تا وقتی توبه کند، عذابش را تأخیر می‌اندازد و برای بندگان دری به سوی آمرزش گشوده و آن را «توبه» نامیده است.

ماه رمضان از ویژه‌ترین واجبات است. این ماه ممتازترین ماه و برتر از همه اوقات است؛ زیرا خدا در این ماه، قرآن را نازل کرده و ایمان بندگان را به کمال رسانده و مردم را به شب‌زنده‌داری راغب کرده و شب قدر را در آن قرار داده است. خدا با ماه رمضان ما را بر امت‌های دیگر برتری داده است.

اگر کسی از داخل‌شدن به منزلگاه توبه، پس از بازبودن در و بودن راهنما، غفلت کند، چه بهانه‌ای می‌تواند داشته باشد؟!

اگر خداوند آنچه از عالم غیب فرستاده است؛ نمی‌فرستاد، اندیشه بندگان به آن راهی نداشت.

امام سجاد(ع) در ۲۰ فراز، ۲۰ بار بر ماه رمضان درود و سلام می‌فرستد و این ماه را توصیف می‌کند. «السلام علیک» در زبان عربی به معنای خداحافظی هم می‌آید و در اینجا نیز همین مراد است.

خدا روز فطر را برای مؤمنان روز عید و شادی قرار داد.

خدا بزرگوارترین کسی است که رو به سوی او می‌آورند و کارسازترین کسی است که به او توکل می‌کنند.

دعای چهل‌وپنجم صحیفه سجادیه (دعای وداع با ماه رمضان) با صدای مهدی سماواتی

متن کامل و ترجمه فارسی دعای چهل‌وپنجم صحیفه سجادیه با ترجمه حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان در ادامه می‌آید:

و كان مِن دعائِه عليه‏السلام فى وَداعِ شهرِ رَمضان‏

«دعادر وداع ماه مبارک رمضان»

اَللَّهُمَّ يا مَنْ لايَرْغَبُ فِى‏الْجَزآءِ، وَ يا مَنْ لايَنْدَمُ عَلَى الْعَطآءِ،

اى خدایى که در برابر احسان به بندگان پاداش نخواهى، و از عطا و بخشش پشیمان نمی‌گردى،

وَ يا مَنْ لايُكافِئُ عَبْدَهُ عَلَى‏السَّوآءِ، مِنَّتُكَ ابْتِدآءٌ، وَعَفْوُكَ

اى کسى که مزد بنده خود را بیش از عمل او می‌دهى، نعمتت بى استحقاق به بندگان رسد، و عفوت

تَفَضُّلٌ، وَ عُقُوبَتُكَ عَدْلٌ، وَ قَضآؤُكَ خِيَرَةٌ. اِنْ اَعْطَيْتَ

تفضل، و مجازاتت عدالت، و قضایت عین خیر است. اگر بخشش کنى عطایت را

لَمْ تَشُبْ عَطآئَكَ بِمَنٍّ، وَ اِنْ مَنَعْتَ لَمْ يَكُنْ مَنْعُكَ تَعَدِّياً،

به منّت آلوده نکنى، و اگر عنایت نکنى از باب ستم نیست،

تَشْكُرُ مَنْ شَكَرَكَ وَ اَنْتَ اَلْهَمْتَهُ شُكْرَكَ، وَ تُكافِئُ مَنْ حَمِدَكَ

آن‏که تو را شکر کند شکرش کنى، در صورتى که خودت آن شکر را به او الهام فرمودى، و هر که تو را بستاید پاداشش می‌دهى

وَ اَنْتَ عَلَّمْتَهُ حَمْدَكَ، تَسْتُرُ عَلى‏ مَنْ لَوْ شِئْتَ فَضَحْتَهُ،

در حالى که آن ستایش را خودت به او تعلیم‏ کردى، پرده می‌پوشى بر آن که اگر می‌خواستى رسوایش می‌‏کردى،

وَ تَجُودُ عَلى‏ مَنْ لَوْ شِئْتَ مَنَعْتَهُ، وَ كِلاهُما اَهْلٌ مِنْكَ

و جود و کرم کنى بر آن که اگر می‌خواستى از وى دریغ می‌کردى، در صورتى که هر دو

لِلْفَضيحَةِ وَ الْمَنْعِ، غَيْرَ اَنَّكَ بَنَيْتَ اَفْعالَكَ عَلَى التَّفَضُّلِ،

مستحق رسوایى و دریغ تو اند، امّا تو تمام امورت را براساس تفضل بنا نهاده‏اى،

وَ اَجْرَيْتَ قُدْرَتَكَ عَلَى التَّجاوُزِ، وَ تَلَقَّيْتَ مَنْ عَصاكَ

و قدرتت را بر آئین گذشت مقرّر کرده‏‌اى، و با آن که با تو به مخالفت برخاسته با بردبارى

بِالْحِلْمِ، وَ اَمْهَلْتَ مَنْ قَصَدَ لِنَفْسِهِ بِالظُّلْمِ، تَسْتَنْظِرُهُمْ

روبرو می‌شوى، و به آن که در حق خویش ستم کرده مهلت می‌دهى، با صبر و بردبارى خود مهلت‌شان می‌دهى

بِاَناتِكَ اِلَى الْاِنابَةِ، وَ تَتْرُكُ مُعاجَلَتَهُمْ اِلَى التَّوْبَةِ،

تا به حضرتت بازگردند، و در مؤاخذه عاصیان شتاب نمی‌کنى تا به توبه موفق شوند،

لِكَيْلا يَهْلِكَ عَلَيْكَ هالِكُهُمْ، وَ لايَشْقى‏ بِنِعْمَتِكَ شَقِيُّهُمْ اِلاّ

تا هلاک شونده آنان بدون رضاى تو هلاک نشود، و تیره‏‌بخت‌شان به نعمتت بدبخت نگردد مگر

عَنْ طُولِ الْاِعْذارِ اِلَيْهِ، وَ بَعْدَ تَرادُفِ الْحُجَّةِ عَلَيْهِ، كَرَماً

پس از قطع بهانه و بعد از اتمام حجت همه جانبه بر او، و این همه بزرگوارى و آقایى

مِنْ عَفْوِكَ يا كَريمُ، وَ عآئِدَةً مِنْ عَطْفِكَ يا حَليمُ. اَنْتَ

از عفو و گذشت توست اى بزرگوار، و بهره‏‌اى است از محبتت اى بردبار. تویى که

الَّذى فَتَحْتَ لِعِبادِكَ باباً اِلى‏ عَفْوِكَ، وَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ، وَ

بر بندگانت درى به سوى بخشش خود باز کرده‏‌اى، و آن را باب توبه نامیده‏‌اى، و

جَعَلْتَ عَلى‏ ذلِكَ الْبابِ دَليلاً مِنْ وَحْيِكَ، لِئَلاَّيَضِلُّواعَنْهُ،

بر آن درِ گشوده راهنمایى از وحى خود قرار داده‏‌اى، تا آن را گم نکنند،

فَقُلْتَ -تَبارَكَ اسْمُكَ -: «تُوبُوا اِلَى‏اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسى‏

پس خود - که نامت والا و مبارک است - فرمودى: «به سوى خدا توبه خالص و بی‌پیرایه آورید، باشد

رَبُّكُمْ اَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يَدْخِلَكُمْ جَنّاتٍ

که پروردگارتان گناهان شما را محو کند، و شما را داخل بهشت‏‌هایى

تَجْرى مِنْ تَحْتِهَاالْاَنْهارُ، يَوْمَ لا يُخْزِى اللَّهُ النَّبِىَّ وَ الَّذينَ

نماید که نهرها از زیر آن روان است، در آن روزى که خداوند پیامبر خود و آنان را که به او ایمان

امَنُوا مَعَهُ، نُورُهُمْ يَسْعى‏ بَيْنَ اَيْديهِمْ وَ بِاَيْمانِهِمْ يَقُولُونَ:

آوردند خوار و ذلیل نمی‌کند، درحالى‏که نورشان پیش‏رویشان و از جانب راستشان روان است می‌گویند:

رَبَّنا اَتْمِمْ لَنا نُورَنا، وَ اغْفِرْ لَنا، اِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَديرٌ».

خداوندا نورمان را کامل کن، و ما را مورد مغفرت قرار ده، که تو بر هر چیز توانایى».

فَما عُذْرُ مَنْ اَغْفَلَ دُخُولَ ذلِكَ الْمَنْزِلِ بَعْدَ فَتْحِ الْبابِ وَ

پس عذر کسى که از ورود به آن خانه غفلت کند پس از گشوده شدن در و

اِقامَةِ الدَّليلِ؟ وَ اَنْتَ الَّذى زِدْتَ فِى السَّوْمِ عَلى‏ نَفْسِكَ

به‌پا داشتن راهنما چه خواهد بود؟ و تویى که در معامله با بندگانت بر عطاى خود

لِعِبادِكَ، تُريدُ رِبْحَهُمْ فى مُتاجَرَتِهِمْ لَكَ، وَ فَوْزَهُمْ بِالْوِفادَةِ

افزوده‌‏اى، تا در این تجارت‌شان از عنایت تو سود برند، و در حرکت کردن به جانب تو

عَلَيْكَ، وَ الزِّيادَةِ مِنْكَ، فَقُلْتَ تَبارَكَ اسْمُكَ وَ تَعالَيْتَ:

کامیاب گردند، و از حضرتت بهره‌‏اى افزون دریافت نمایند، به همین خاطر، تو خود - که نامت مبارک است و بس والایى - فرمودى:

«مَنْ جآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثالِها، وَ مَنْ جآءَ بِالسَّيِّئَةِ

«هر کس که یک کار نیک کند 10 برابر آن پاداش دارد، و هر کس یک کار بد کند جز به مانند

فَلا يُجْزى‏ اِلاَّ مِثْلَها»، وَ قُلْتَ: «مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ

کارش عقوبت نبیند»، و نیز فرمودى: «مثل آنان که اموالشان را

فى سَبيلِ‏اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ اَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فى كُلِّ سُنْبُلَةٍ

در راه خدا انفاق می‌‏کنند مانند دانه‌‏اى است که هفت خوشه رویانده، در هر خوشه

مِائَةُ حَبَّةٍ، وَ اللَّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشآءُ»، وَ قُلْتَ: «مَنْ ذَاالَّذى

صد دانه باشد، و خداوند براى هر که بخواهد آن را چند برابر کند»، و فرمودى: «کیست آن که

يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ اَضْعافاً كَثيرَةً»، وَ ما

به خداوند قرض الحسنه دهد تا خدا آن را چندین برابر سازد؟» و امثال

اَنْزَلَتْ مِنْ نَظآئِرِهِنَّ فِى الْقُرْانِ مِنْ تَضاعيفِ الْحَسَناتِ.

و نظائر این وعده‌‏ها که در قرآن درباره چند برابر کردن کارهاى نیک فرو فرستاده‏‌اى.

وَ اَنْتَ الَّذى دَلَلْتَهُمْ بِقَوْلِكَ مِنْ غَيْبِكَ، وَ تَرْغيبِكَ الَّذى‏فيهِ

و تویى آن خداوندى که با گفتار از غیب خود و به سبب ترغیبت که در برگیرنده

حَظُّهُمْ عَلى‏ ما لَوْ سَتَرْتَهُ عَنْهُمْ لَمْ تُدْرِكْهُ اَبْصارُهُمْ، وَ لَمْ تَعِهِ

سود ایشان است آنان را به چیزى راهنمایى فرمودى که اگر از آنان می‌‏پوشاندى دیدگانشان درک نمی‌کرد، و

اَسْماعُهُمْ، وَ لَمْ‏تَلْحَقْهُ اَوْهامُهُمْ، فَقُلْتَ: «اذْكُرُونى

گوش‌هاشان فرانمی‌گرفت، و فکرشان به آن نمی‌‏رسید، چرا که فرمودى: «مرا یاد کنید

اَذْكُرْكُمْ، وَاشْكُرُوا لى وَ لاتَكْفُرُونِ»، وَ قُلْتَ: «لَئِنْ شَكَرْتُمْ

تا شما را یاد کنم، و مرا سپاس آورید و کفران نورزید»، و فرمودى: «هرآینه اگر شکر آرید شما را

لَأزيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ‏كَفَرْتُمْ اِنَّ عَذابى لَشَديدٌ»، وَ قُلْتَ:

افزونى دهم، و اگر ناسپاسى کنید همانا عذاب من شدید است»، و فرمودى:

«اُدْعُونى اَسْتَجِبْ لَكُمْ، اِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتى

«مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم، آنان که از عبادت من (دعا کردن) تکبّر ورزند

سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ». فَسَمَّيْتَ دُعآئَكَ عِبادَةً، وَ تَرْكَهُ

به زودى خوار و ذلیل وارد جهنم می‌شوند». پس نیایش و دعا را عبادت، و ترکش را

اسْتِكْباراً، وَ تَوَعَّدْتَ عَلى‏ تَرْكِهِ دُخُولَ جَهَنَّمَ داخِرينَ.

کبر و خودخواهى نامیدى، و بر ترک دعا به دخول دوزخ با ذلت و خوارى تهدید فرمودى.

فَذَكَرُوكَ بِمَنِّكَ، وَ شَكَرُوكَ بِفَضْلِكَ، وَ دَعَوْكَ بِاَمْرِكَ،

بدین سبب بندگان واقعى به نعمتت تو را یاد کردند، و به بخششت شکر آوردند، و به فرمانت به دعا برخاستند،

وَ تَصَدَّقُوا لَكَ طَلَباً لِمَزيدِكَ، وَ فيها كانَتْ نَجاتُهُمْ مِنْ

و به خاطر گرفتن عطاى افزونت صدقه دادند، و تنها راه آزادى آنان از

غَضَبِكَ، وَ فَوْزُهُمْ بِرِضاكَ. وَ لَوْ دَلَّ مَخْلُوقٌ مَخْلُوقاً مِنْ

خشم تو و دستیابى به رضاى حضرتت در آن بود و اگر مخلوقى مخلوق

نَفْسِهِ‏عَلى‏ مِثْلِ‏الَّذى دَلَلْتَ‏عَلَيْهِ عِبادَكَ مِنْكَ كانَ مَوْصُوفاً

دیگر را از سوى خود به مثل آنکه حضرت تو بندگانت را از سوى خود راهنمایى نمودى هدایت می‌کرد موصوف

بِالْاِحْسانِ، وَ مَنْعُوتاً بِالْاِمْتِنانِ، وَ مَحْمُوداً بِكُلِّ لِسانٍ،

به احسان، و موصوف به امتنان و بخشش بود، و به هر زبانى مورد ستایش قرار می‌‏گرفت،

فَلَكَ الْحَمْدُ ما وُجِدَ فى حَمْدِكَ مَذْهَبٌ، وَ ما بَقِىَ

پس سپاس توراست تا آنجا که در سپاس تو راهى وجود داشته باشد، و تا آنجا که

لِلْحَمْدِ لَفْظٌ تُحْمَدُ بِهِ، وَ مَعْنىً يَنْصَرِفُ اِلَيْهِ. يا مَنْ تَحَمَّدَ

براى سپاس کلمه‌‏اى که تو به آن ستوده شوى، و معنایى که به سپاس منصرف گردد باقى باشد. اى کسى که با احسان و فضلت

اِلى‏ عِبادِهِ بِالْاِحْسانِ وَ الْفَضْلِ، وَ غَمَرَهُمْ بِالْمَنِّ وَ الطَّوْلِ،

بندگان را به سپاس فراخوانده‌‏اى، و آنان را غرق عطا و بخشش خود نموده‌‏اى،

ما اَفْشى‏ فينا نِعْمَتَكَ! وَ اَسْبَغَ عَلَيْنا مِنَّتَكَ! وَ اَخَصَّنا بِبِرِّكَ!

چه آشکار و پخش است نعمت تو در ما! و چه فراوان است عطایت برما! و چه مخصوص است نیکى تو به ما!

هَدَيْتَنا لِدينِكَ الَّذِى اصْطَفَيْتَ، وَ مِلَّتِكَ الَّتِى ارْتَضَيْتَ،

ما را به دین برگزیده‏‌ات راه نمودى، و به آئین پسندیده‏‌ات رهنمون شدى،

وَ سَبيلِكَ‏الَّذى سَهَّلْتَ، وَبَصَّرْتَنَاالزُّلْفَةَلَدَيْكَ، وَالْوُصُولَ

و سالک راهى فرمودى که آن را هموار کردى، و ما را به راه تقرب به پیشگاهت، و وصول

اِلى‏ كَرامَتِكَ. اَللَّهُمَّ وَ اَنْتَ جَعَلْتَ مِنْ صَفايا تِلْكَ

به کرامتت بینایى دادى. خداوندا تو از خالص‏‌ترین آن

الْوَظآئِفِ، وَ خَصآئِصِ تِلْكَ الْفُرُوضِ شَهْرَ رَمَضانَ الَّذِى

وظایف، و برگزیده‏‌ترین آن فرائض، ماه رمضان را

اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سآئِرِ الشُّهُورِ، وَ تَخَيَّرْتَهُ مِنْ جَميعِ الْاَزْمِنَةِ

قرار دادى که آن را از میان سایر ماه‌ها برگزیدى، و از میان همه زمان‌ها و عصرها

وَ الدُّهُورِ، وَ اثَرْتَهُ عَلى‏ كُلِّ اَوْقاتِ السَّنَةِ بِما اَنْزَلْتَ

اختیار کردى، و بر تمام اوقات سال ترجیح دادى، به خاطر آنکه

فيهِ مِنَ الْقُرْانِ وَ النُّورِ، وَ ضاعَفْتَ فيهِ مِنَ الْايمانِ، وَ

در آن قرآن و نور نازل نمودى، و ایمان را در این ماه چند برابر ساختى، و

فَرَضْتَ فيهِ مِنَ الصِّيامِ، وَ رَغَّبْتَ فيهِ مِنَ الْقِيامِ، وَ اَجْلَلْتَ

روزه گرفتن را در آن واجب فرمودى، و به شب زنده‌‏دارى در آن ترغیب کردى، و شب قدر را

فيهِ مِنْ لَيْلَةِ القَدْرِ الَّتى هِىَ خَيْرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ، ثُمَّ اثَرْتَنا

در آن که از هزار شب با ارزش‌‏تر است بزرگ داشتى، پس ما را محض

بِهِ عَلى‏ سآئِرِ الْاُمَمِ، وَ اصْطَفَيْتَنا بِفَضْلِهِ دُونَ اَهْلِ الْمِلَلِ،

این ماه بر سایر امم برترى دادى، و در پرتو فضل آن ما را از میان همه ملت‌ها برگزیدى،

فَصُمْنا بِاَمْرِكَ نَهارَهُ، وَ قُمْنا بِعَوْنِكَ لَيْلَهُ، مُتَعَرِّضينَ

پس به فرمانت روزش را روزه گرفتیم، و در شبش به کمک تو به عبادت برخاستیم، و به وسیله

بِصِيامِهِ وَ قِيامِهِ لِما عَرَّضْتَنا لَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ، وَ تَسَبَّبْنا اِلَيْهِ

روزه و نمازش طالب رحمتى که براى ما مهیّا فرمودى شدیم، و آن را وسیله رسیدن

مِنْ مَثُوبَتِكَ، وَ اَنْتَ الْمَلى‏ءُ بِما رُغِبَ فيهِ اِلَيْكَ، الْجَوادُبِما

به ثواب تو قرار دادیم، و تو بر آنچه بندگانت بدان رغبت دارند قادرى، و آنچه را که از احسانت

سُئِلْتَ مِنْ فَضْلِكَ، الْقَريبُ اِلى‏ مَنْ حاوَلَ قُرْبَكَ. وَ قَدْ

خواسته شود بخشنده‌‏اى، و به آن که جهت رسیدن به قرب تو بکوشد نزدیکى. و همانا

اَقامَ فينا هذَا الشَّهْرُ مُقامَ حَمْدٍ، وَ صَحِبَنا صُحْبَةَ

این ماه در نزد ما ستوده زیست، و با ما همنشینى

مَبْرُورٍ، وَ اَرْبَحَنا اَفْضَلَ اَرْباحِ الْعالَمينَ، ثُمَّ قَدْ فارَقَنا عِنْدَ

پسندیده بود، و برترین منفعت جهانیان را براى ما به ارمغان آورد، پس به هنگام پایان

تَمامِ وَقْتِهِ، وَانْقِطاعِ مُدَّتِهِ، وَ وَفآءِ عَدَدِهِ، فَنَحْنُ مُوَدِّعُوهُ

گرفتن وقت، و سرآمدن مدت، و کامل شدن روزهایش از ما جدا شد، اینک آن را وداع می‌گوئیم

وِداعَ مَنْ عَزَّ فِراقُهُ عَلَيْنا، وَ غَمَّنا وَ اَوْحَشَنَا انْصِرافُهُ عَنّا،

وداع کسى که هجرانش بر ما غم‏‌انگیز است، و روى گرداندنش ما را به اندوه و وحشت دچار کرده،

وَ لَزِمَنا لَهُ الذِّمامُ - الْمَحْفُوظُ، وَ الْحُرْمَةُ الْمَرْعِيَّةُ، وَ الْحَقُّ

و بر عهده ما پیمان ناگسستنى، و حرمت در خور توجه، و حق

الْمَقْضِىُّ، فَنَحْنُ قآئِلُونَ: اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا شَهْرَ اللَّهِ الْاَكْبَرَ،

لازم دارد، به این خاطر می‌گوئیم: سلام بر تو اى بزرگ‏ترین ماه خدا،

وَ يا عيدَ اَوْلِيآئِهِ. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا اَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ

و اى عید عاشقان حق. سلام بر تو اى کریم‏‌ترین همنشین از میان

الْاَوْقاتِ، وَ يا خَيْرَ شَهْرٍ فِى الْاَيّامِ وَ السّاعاتِ. اَلسَّلامُ

اوقات، و اى بهترین ماه در روزها و ساعات. سلام

عَلَيْكَ مِنْ شَهرٍ قَرُبَتْ فيهِ الْامالُ، وَ نُشِرَتْ فيهِ الْاَعْمالُ.

بر تو اى ماهى که در طىّ تو برآورده شدن آمال نزدیک گشته، و اعمال در آن پخش و فراوان است.

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ مِنْ قَرينٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً، وَ اَفْجَعَ

سلام بر تو اى هم‌نفسى که قدر و منزلتت بزرگ، و فقدانت

فَقْدُهُ مَفْقُوداً، وَ مَرْجُوٍّ الَمَ فِراقُهُ. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ مِنْ اَليفٍ

بسیار دردناک است، و اى مایه امیدى که دوریت رنج‌‏آور است. سلام بر تو اى همدمى که چون رو کنى

انَسَ مُقْبِلاً فَسَرَّ، وَ اَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضَّ. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ

ما را مونس شاد کننده‌‏اى، و چون سپرى شوى وحشت‌‏آور و دردناکى. سلام بر تو

مِنْ مُجاوِرٍ رَقَّتْ فيهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فيهِ الذُّنُوبُ. اَلسَّلامُ

اى همسایه‌‏اى که دل‌ها نزد تو نرم شد، و گناهان در تو نقصان گرفت. سلام

عَلَيْكَ مِنْ ناصِرٍ اَعانَ عَلَى الشَّيْطانِ، وَ صاحِبٍ سَهَّلَ

بر تو اى یاورى که ما را در مبارزه با شیطان یارى دادى، و اى مصاحبى که راه‌هاى

سُبُلَ الْاِحْسانِ. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ ما اَكْثَرَ عُتَقآءَ اللَّهِ فيكَ،

احسان را هموار و آسان ساختى. سلام بر تو که چه بسیارند آزاد شدگان حضرت حق در تو،

وَ ما اَسْعَدَ مَنْ رَعى‏ حُرْمَتَكَ بِكَ! اَلسَّلامُ عَلَيْكَ ما كانَ

و چه سعادتمند است کسى که حرمتت را به واسطه خودت رعایت نمود! سلام بر تو که چه

اَمْحاكَ لِلذُّنُوبِ، وَ اَسْتَرَكَ لِأَنْواعِ الْعُيُوبِ! اَلسَّلامُ عَلَيْكَ

بسیار گناهان را از پرونده ما زدودى، و چه عیب‏‌ها که بر ما پوشاندى! سلام بر تو

ما كانَ اَطْوَلَكَ عَلَى الْمُجْرِمينَ، وَ اَهْيَبَكَ فى صُدُورِ

که زمانت بر گنهکاران چه طولانى بود، و در دل مؤمنان چه

الْمُؤْمِنينَ! اَلسَّلامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ لاتُنافِسُهُ الْاَيّامُ.

هیبتى داشتى! سلام بر تو اى ماهى که هیچ زمانى با تو پهلو نزند.

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ كُلِّ اَمْرٍ سَلامٌ. اَلسَّلامُ

سلام بر تو اى ماهى که از هر نظر مایه سلامتى. سلام

عَلَيْكَ غَيْرَ كَريهِ الْمُصاحَبَةِ وَ لا ذَميمِ الْمُلابَسَةِ. اَلسَّلامُ

بر تو که مصاحبتت ناپسند و معاشرتت نکوهیده نیست. سلام

عَلَيْكَ كَما وَفَدْتَ عَلَيْنا بِالْبَرَكاتِ، وَ غَسَلْتَ عَنّا دَنَسَ

بر تو همچنان که با برکات بر ما وارد شدى، و ناپاکى معاصى را از پرونده

الْخَطيئاتِ. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ غَيْرَ مُوَدَّعٍ بَرَماً، وَ لا مَتْرُوكٍ

ما شستى. سلام بر تو که وداع با تو نه از باب خستگى، و فراغت از روزه‏ات نه

صِيامُهُ سَاَماً. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ، وَ

به خاطر ملالت است. سلام بر تو که قبل از آمدنت در آرزویت بسر می‌‏بردیم، و

مَحْزُونٍ عَلَيْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ. اَلسَّلامُ عَلَيْكَ كَمْ مِنْ سُوءٍ

پیش از رفتنت بر هجرانت محزونیم. سلام بر تو که چه بدی‌ها که به سبب

صُرِفَ بِكَ عَنّا، وَ كَمْ مِنْ خَيْرٍ اُفيضَ بِكَ عَلَيْنا. اَلسَّلامُ

تو از جانب ما گشته، و چه خوبی‌ها که از برکت تو به سوى ما سرازیر شده! سلام

عَلَيْكَ وَ عَلى‏ لَيْلَةِ الْقَدْرِ الَّتى هِىَ خَيْرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ.

بر تو و بر شب قدرى که از هزار ماه بهتر است.

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ ما كانَ اَحْرَصَنا بِالْاَمْسِ عَلَيْكَ، وَ اَشَدَّ

سلام بر تو که دیروز چه سخت بر تو دل بسته بودیم، و فردا چه بسیار

شَوْقَنا غَداً اِلَيْكَ! اَلسَّلامُ عَلَيْكَ وَ عَلى‏ فَضْلِكَ الَّذى

شائق تو می‌شویم! سلام بر تو و بر فضیلت تو که از آن

حُرِمْناهُ، وَ عَلَى‏ ماضٍ مِنْ بَرَكاتِكَ سُلِبْناهُ. اَللَّهُمَّ اِنَّا اَهْلُ

محروم گشتیم، و بر برکات گذشته‌‏ات که از دست ما گرفته شد. بارالها ما اهل

هذَا الشَّهْرِ الَّذى شَرَّفْتَنا بِهِ، وَ وَفَّقْتَنا بِمَنِّكَ لَهُ حينَ جَهِلَ

این ماهیم که ما را به آن شرافت بخشیدى، و توفیق ادراکش را به ما عنایت فرمودى آنگاه که

الْاَشْقِيآءُ وَقْتَهُ، وَ حُرِمُوا لِشِقآئِهِمْ فَضْلَهُ. اَنْتَ وَلِىُّ ما اثَرْتَنا

تیره‌‏بختان وقتش را نشناختند، و از بخت بدشان از فضلش محروم شدند. تویى سرپرست آنچه از معرفتش

بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ، وَ هَدَيْتَنا لَهُ مِنْ سُنَّتِهِ، وَ قَدْ تَوَلَّيْنا بِتَوْفيقِكَ

که ما را بدان برترى دادى، و آنچه از سنّتش که ما را بدان رهنمون شدى، و ما به توفیق تو

صِيامَهُ وَقِيامَهُ عَلى‏ تَقْصيرٍ، وَاَدَّيْنا فيهِ قَليلاً مِنْ كَثيرٍ. اَللَّهُمَّ

به روزه و نماز آن برخاستیم همراه با تقصیر، و در آن اندکى از بسیار را به‌جا آوردیم. خداوندا

فَلَكَ الْحَمْدُ اِقْراراً بِالْاِسآئَةِ، وَ اعْتِرافاً بِالْاِضاعَةِ، وَ لَكَ

پس تو را سپاس همراه با اقرار به بدی‌هامان، و اعتراف به سهل‏‌انگاریمان، در حالى که

مِنْ قُلُوبِنا عَقْدُ النَّدَمِ، وَ مِنْ اَلْسِنَتِنا صِدْقُ الْاِعْتِذارِ، فَاْجُرْنا

در قلوبمان ندامت قطعى، و بر زبانمان عذر صادقانه داریم، پس ما را با توجه

عَلى‏ ما اَصابَنا فيهِ مِنَ التَّفْريطِ اَجْراً نَسْتَدْرِكُ

به اعتراف به تقصیرى که در این ماه داشتیم مزدى عنایت کن که تدارک کننده

بِهِ الْفَضْلَ الْمَرْغُوبَ فيهِ، وَ نَعْتاضُ بِهِ مِنْ اَنْواعِ الذُّخْرِ

فضیلت‌‏هاى دلخواه‌مان، و جایگزین ذخیره‌‏هایى که

الْمَحْرُوصِ عَلَيْهِ، وَ اَوْجِبْ لَنا عُذْرَكَ عَلى‏ ما قَصَّرْنا فيهِ

مورد علاقه ماست باشد، و عذر ما را در کوتاهى از اداى

مِنْ حَقِّكَ، وَ ابْلُغْ بِاَعْمارِنا ما بَيْنَ اَيْدينا مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ

حقّت قبول کن، و آینده عمرمان را به ماه رمضان آینده که در پیش داریم

الْمُقْبِلِ، فَاِذا بَلَّغْتَناهُ فَاَعِنّا عَلى‏ تَناوُلِ ما اَنْتَ اَهْلُهُ‏مِنَ الْعِبادَةِ،

برسان، و چون ما را به آن رساندى ما را بر انجام عبادتى که سزاوار توست یارى ده،

وَ اَدِّنا اِلَى الْقِيامِ بِما يَسْتَحِقَّهُ مِنَ الطّاعَةِ، وَ اَجْرِ لَنا مِنْ صالحِ

و به انجام طاعتى که شایسته آن ماه است موفق‌دار، و عمل صالحى را که

الْعَمَلِ مايَكُونُ دَرَكاًلِحَقِّكَ فِى‏الشَّهْرَيْنِ مِنْ‏شُهُورِ الدَّهْرِ.

موجب تدارک حق تو در آن دو ماه از ماه‏‌هاى زمان خواهد بود به دست ما جارى فرما.

اَللَّهُمَّ وَ ما اَلْمَمْنا بِهِ‏فى شَهْرِنا هذامِنْ لَمَمٍ اَوْ اِثْمٍ، اَوْ واقَعْنا

خداوندا هر گناه کوچکى یا بزرگى که در این ماه به آن دست زدیم، یا معصیتى که

فيهِ مِنْ ذَنْبٍ، وَ اكْتَسَبْنا فيهِ مِنْ خَطيئَةٍ، عَلى‏ تَعَمُّدٍ مِنَّا اَوْ

به آن آلوده گشتیم، یا خطایى که مرتکب شدیم، از روى عمد یا

عَلى‏ نِسْيانٍ، ظَلَمْنا فيهِ اَنْفُسَنا، اَوِانْتَهَكْنا بِهِ حُرْمَةً مِنْ

فراموشى، که در آن به خود ظلم کرده، یا حرمت دیگرى را بدان

غَيْرِنا، فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَاسْتُرْنا بِسِتْرِكَ، وَ اعْفُ

دریده باشیم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و ما را از همه آنها در پرده ستّارى حضرتت بپوشان، و به عفوت

عَنّا بِعَفْوِكَ، وَ لاتَنْصِبْنا فيهِ لِاَعْيُنِ الشّامِتينَ، وَ لاتَبْسُطْ عَلَيْنا

از ما بگذر، و ما را در آن ماه شهره به پیش دیده شماتت کنندگان قرار مده، و زبان

فيهِ اَلْسُنَ الطّاعِنينَ، وَ اسْتَعْمِلْنا بِما يَكُونُ حِطَّةً وَ كَفّارَةً

طعنه‏‌زنندگان را بر ما باز مکن، و ما را به کارى بدار که سبب فرونهادن گناهان و پوشاندن آن

لِما اَنْكَرْتَ مِنّا فيهِ، بِرَاْفَتِكَ الَّتى لاتَنْفَدُ، وَ فَضْلِكَ الَّذى

چیزى شود که در آن ماه بر ما نمی‌پسندى، به مهربانیت که پایان ندارد، و احسانت که کاستى

لايَنْقُصُ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اجْبُرْ مُصيبَتَنا

نمی‌‏پذیرد. خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، و ضایعه دردآور از دست رفتن رمضانمان را

بِشَهْرِنا، وَ بارِكْ لَنا فى يَوْمِ عيدِنا وَ فِطْرِنا، وَاجْعَلْهُ مِنْ

جبران کن، و روز عیدمان و فطرمان را بر ما مبارک گردان، و آن را از بهترین روزهایى

خَيْرِ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْنا، اَجْلَبِهِ لِعَفْوٍ، وَ اَمْحاهُ لِذَنْبٍ، وَ اغْفِرْ لَنا

قرار ده که بر ما گذشته، که بیشترین عفو را موجب، و بیشترین معاصى را محو کننده باشد، و گناهان

ما خَفِىَ مِنْ ذُنُوبِنا وَ ما عَلَنَ. اَللَّهُمَّ اسْلَخْنا بِانْسِلاخِ هذَا

پنهان و آشکار ما را مورد مغفرت قرار ده. بارالها پایان یافتن این ماه را

الشَّهْرِ مِنْ خَطايانا، وَ اَخْرِجْنا بِخُرُوجِهِ مِنْ سَيِّئاتِنا،

پایان یافتن خطاهایمان قرار ده، و به دنبال خارج شدنش ما را از بدی‌هامان خارج کن،

وَ اجْعَلْنا مِنْ اَسْعَدِ اَهْلِهِ بِهِ، وَ اَجْزَلِهِمْ قِسْماً فيهِ، وَ اَوْفَرِهِمْ

و ما را از سعادتمندترین اهل این ماه به آن، و پرنصیب‌‏ترین آنان در آن، و بهره‌‏مندترین ایشان

حَظّاً مِنْهُ. اَللَّهُمَّ وَ مَنْ رَعى‏ هذَا الشَّهْرَ حَقَّ رِعايَتِهِ، وَ حَفِظَ

از خودت قرار ده. بار الها هر کس که این ماه را آن طور که بایسته است رعایت کرده، و احترامش را

حُرْمَتَهُ حَقَّ حِفْظِها، وَ قامَ بِحُدُودِهِ حَقَّ قِيامِها، وَ اتَّقى‏

آنچنان که باید حفظ نموده، و حدودش را به بهترین صورت بپاداشته، و از گناهانش

ذُنوُبَهُ حَقَّ تُقاتِها، اَوْ تَقَرَّبَ اِلَيْكَ بِقُرْبَةٍ اَوْجَبَتْ رِضاكَ

به نحو صحیح پرهیز کرده، یا به وسیله کار خیر به تو تقرب جسته که موجب خشنودیت از وى

لَهُ، وَ عَطَفَتْ رَحْمَتَكَ عَلَيْهِ، فَهَبْ لَنا مِثْلَهُ مِنْ وُجْدِكَ،

گشته، و رحمتت را متوجه او نموده، پس مانند آنچه به او بخشیدى از توانگرى خود به ما ببخش،

وَ اَعْطِنا اَضْعافَهُ مِنْ فَضْلِكَ، فَاِنَّ فَضْلَكَ لا يَغيضُ، وَ اِنَّ

و چندین برابر آن را از فضل خود به ما عطا فرما، زیرا که فضلت کاستى نگیرد، و خزائنت

خَزآئِنَكَ لاتَنْقُصُ بَلْ تَفيضُ، وَ اِنَّ مَعادِنَ اِحْسانِكَ

نقصان نپذیرد بلکه افزون می‌شود، و معادن احسانت از بین

لاتَفْنى‏، وَ اِنَّ عَطآءَكَ لَلْعَطآءُ الْمُهَنَّا. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏مُحَمَّدٍ

نمی‌رود، و همانا عطاى تو گوارا عطایى است. بارالها بر محمد و آلش درود

وَ الِهِ، وَ اكْتُبْ لَنا مِثْلَ اُجُورِ مَنْ صامَهُ، اَوْ تَعَبَّدَ لَكَ فيهِ

فرست، و همانند پاداش آنان‏که تا روز رستاخیز این ماه را روزه گرفته‌‏اند، یا به بندگى تو در آن

اِلى‏ يَوْمِ الْقِيمَةِ. اَللَّهُمَّ اِنّا نَتُوبُ اِلَيْكَ فى يَوْمِ فِطْرِنَا الَّذى

اقدام کرده‌‏اند براى ما ثبت کن. بارالها در این روز فطر که

جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنينَ عيداً وَ سُرُوراً، وَ لِأَهْلِ مِلَّتِكَ مَجْمَعاً

آن را براى اهل ایمان عید و شادى، و براى اهل آیین خود روز اجتماع و گردهمایى قراردادى به درگاهت

وَ مُحْتَشَداً، مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ اَذْنَبْناهُ، اَوْ سُوءٍ اَسْلَفْناهُ، اَوْ خاطِرِ

توبه می‌کنیم، از هر معصیتى که دچارش شدیم، یا هر کار بدى که به آن دست زدیم، یا اندیشه

شَرٍّ اَضْمَرْناهُ، تَوْبَةَ مَنْ لايَنْطَوى عَلى‏ رُجُوعٍ اِلى‏ ذَنْبٍ،

سوئى که در دل داشتیم، مانند توبه کسى که خیال بازگشت به گناه را ندارد،

وَ لايَعوُدُ بَعْدَها فى خَطيئَةٍ، تَوْبَةً نَصُوحاً خَلَصَتْ مِنَ

و پس از توبه به جانب هیچ خطایى برنمی‌گردد، توبه پاک و خالصى که از

الشَّكِّ - وَ الْاِرْتِيابِ، فَتَقَبَّلْها مِنّا، وَارْضَ عَنّا، وَ ثَّبِتْنا عَلَيْها.

شک و تردید پیراسته باشد، پس آن را از ما بپذیر، و از ما راضى شو، و ما را بر آن استوار بدار.

اَللَّهُمَّ ارْزُقْنا خَوْفَ عِقابِ الْوَعيدِ، وَ شَوْقَ ثَوابِ الْمَوْعُودِ،

بارالها، ترس از عذاب وعده داده شده، و رغبت به ثواب موعود را روزى ما کن،

حَتّى‏ نَجِدَ لَذَّةَ ما نَدْعُوكَ بِهِ، وَ كَاْبَةَ ما نَسْتَجيرُكَ مِنْهُ،

تا لذّت آنچه را که از تو می‌خواهیم بیابیم، و غصه آنچه را که از آن به تو پناه می‌بریم دریابیم،

وَ اجْعَلْنا عِنْدَكَ مِنَ التَّوَّابينَ الَّذينَ اَوْجَبْتَ لَهُمْ

و ما را در پیشگاهت از توبه کنندگانى قرار ده که محبتت را بر ایشان

مَحَبَّتَكَ، وَ قَبِلْتَ مِنْهُمْ مُراجَعَةَ طاعَتِكَ، يا اَعْدَلَ

حتم ساخت‌ه‏اى، و بازگشتشان را به طاعت خود قبول نموده‏اى، اى عادل‌‏ترین

الْعادِلينَ. اَللَّهُمَّ تَجاوَزْ عَنْ ابآئِنا وَ اُمَّهاتِنا وَ اَهْلِ دينِنا

عادل‌‏ها. بارالها، از پدران و مادران و اهل دین ما

جَميعاً مَنْ سَلَفَ مِنْهُمْ وَ مَنْ غَبَرَ اِلى‏ يَوْمِ الْقِيمَةِ.اَللَّهُمَّ

همگى، چه آن که از ایشان از دنیا رفته، و چه آن که تا قیامت به آنان خواهد پیوست درگذر. بارالها

صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ نَبِيِّنا وَ الِهِ كَما صَلَّيْتَ عَلى‏ مَلآئِكَتِكَ

بر محمد پیامبر ما و بر آلش درود فرست همچنان که بر فرشتگان مقرّبت درود

الْمُقَرَّبينَ، وَ صَلِّ عَلَيْهِ وَ الِهِ كَما صَلَّيْتَ عَلى‏ اَنْبِيآئِكَ

فرستادى، و بر او و بر آلش درود فرست آن طور که بر پیامبران مرسلت درود فرستادى،

الْمُرْسَلينَ، وَ صَلِّ عَلَيْهِ وَ الِهِ كَما صَلَّيْتَ عَلى‏ عِبادِكَ‏الصّالِحينَ، وَ

و بر او و بر آلش درود فرست آن طور که بر بندگان شایسته‏‌ات درود نثار کردى، و

اَفْضَلَ مِنْ ذلِكَ يا رَبَّ الْعالَمينَ، صَلوةً تَبْلُغُنا بَرَكَتُها، وَ

بهتر از آن اى خداى عالمیان، چنان درودى که برکتش به ما برسد، و

يَنالُنا نَفْعُها، وَ يُسْتَجابُ لَها دُعآؤُنا، اِنَّكَ اَكْرَمُ مَنْ رُغِبَ

سودش نصیب ما گردد، و به‏‌خاطر آن دعاهایمان مستجاب شود، زیرا که تو بزرگوارترین کسى هستى که به او

اِلَيْهِ، وَ اَكْفى‏ مَنْ تُوُكِّلَ - عَلَيْهِ، وَ اَعْطى‏ مَنْ سُئِلَ مِنْ

توجه شده، و بی‌نیازکننده‌‏ترین کسى هستى که بر او اعتماد شده، و بخشنده‌‏ترین کسى هستى که از احسانش

فَضْلِهِ، وَ اَنْتَ عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَديرٌ.

درخواست شده، و تو بر هر چیز توانایى.

انتهای پیام/4028/