«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
در دومین اجلاس دانشگاه‌های ایران و روسیه مطرح شد
تهرانچی: انتظار از همکاری‌های بین دانشگاهی تولید مشترک مقالات و انتشارات است
دومین اجلاس روسای دانشگاه‌های برتر ایران و روسیه صبح امروز با حضور دکتر محمد فرهادی، وزیر علوم تحقیقات و فناوری در باغ نگارستان دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر محمد مهدی تهرانچی، رئیس دانشگاه شهید بهشتی و مسئول کارگروه همکاری‌های دانشگاهی ایران و روسیه در این نشست گفت: «علم امروز در جهان منشأ قدرت و ثروت است و توسعه علمی نه تنها از سوی دانشمندان بلکه از سوی دولت‌ها نیز مورد نظر است. امروز اگر به ارجاعات مقالات نگاه کنیم به راحتی به قطب‌بندی موجود در جهان علم که بی‌تاثیر از سیاست نیست می‌رسیم. اگر به اسناد توسعه علمی کشورها نگاه کنیم بهره‌گیری از نیروی انسانی محدود جهانی مقایسه‌ای است در برنامه آنها و تمرکز شرکت‌های نشر و نمایه‌سازی و حتی رتبه‌بندی در جهان غرب بدون برنامه و به دور از سیاست نیست.»
تهرانچی گفت: «اگر به وضعیت علمی دو کشور بپردازیم، روسیه با اتکا به گذشته پر افتخار علمی یک سده گذشته خود در حال بازسازی دوباره فضای علمی است. ایران نیز با اتکا دوره تمدنی دورتر خود و در فضای پس از انقلاب اسلامی در راستای حفظ استقلال کشور و برای پیشرفت توسعه علمی را در کنار دو مولفه توسعه فرهنگی و اقتصادی دنبال کرده و با اتکا به خردورزی‌های رهبران خود سعی کرده علی‌رغم همه بی‌مهری‌های کشورهای غربی بر این راه تاکید کند.»
او افزود: «رئیس آکادمی علوم روسیه در یکی از مصاحبه‌های خود می‌گوید ایران یک قدرت نوظهور علمی است در هیچ دوره تاریخی از روابط دو کشور هیچ گاه سطح همکاری منطقه‌ای در سطح کنونی که می‌توان آن را یک هم پیمانی استراتژیک در حل معضلات منطقه دانست نبوده است. ادامه فضای همکاری می‌تواند در ذوب کردن یخ‌های روابط دوران سرد گذشته موثر باشد.»
رئیس دانشگاه شهید بهشتی گفت: «باید اذعان کرد ایران و روسیه با وجود نزدیکی جغرافیایی، رابطه تاریخی و نزدیکی فرهنگی ارتباطات و تبادلات علمی مناسبی نداشتند. تاریخچه همکاری‌های ما را می‌توان محدود به ربع قرن پس از شوروی دانست. در این دوره 25 ساله گفت‌وگوهایی که انجام شده و منجر به تنظیم حدود 30 تفاهم‌نامه بین دانشگاه‌ها شده است تعداد بسیار کمی همکاری‌های علمی بادوام را شکل دادند.»
تهرانچی به شاخص‌های تبیین کننده ارتباطات علمی دو کشور اشاره کرد و با تقسیم‌بندی آنها به سه دسته گفت: «دسته اول جابجایی نیروی انسانی، دسته دوم همکاری‌های پژوهشی و دسته سوم همکاری در زمینه کارهای پژوهشی است باید توجه داشت ارائه حدود 120 پروژه مشترک در ماه‌های اخیر که حکایت از قابلیت همکاری‌ها دارد. نباید کار فقط به 12 پروژه‌ای که مقرر است از میان این پروژه‌ها تصویب شود و در سال 2017 شروع به کار کند محدود شود. دانشمندان ما امروز یکدیگر را از پنجره غرب می‌شناسند و هنوز یک جریان طبیعی تبادل علمی شکل نگرفته است.»
او ادامه داد: «با توجه به اراده سیاسی در توسعه همه جانبه روابط در سطح رهبران دو کشور از جمله مناسبات علمی، فناوری و دانشگاهی همچنین تمایل ذاتی متخصصان و محققان به فعالیت‌های بین‌المللی اندیشه‌های راهبردی تصمیمات جدی را می‌خواهد که در این راستا در درجه اول شناخت موانع و راه‌های رفع آنها ضرورت دارد.»
رئیس دانشگاه شهید بهشتی به موانع همکاری اشاره کرد و گفت: «روابط آکادمیک پایدار پیش از آنکه ماهیت اداری و بخشنامه‌ای داشته باشد مبتنی بر روابط انسانی متخصصان است چنین رابطه‌ای با شناخت مکاتبه رفت و آمدهای استادان و دانشجویان به صورت دو طرفه میسر است. تجربه ده‌ها سال روابط دانشگاهی ایران با جهان غرب نشان می‌دهد حتی در سخت‌ترین دوره‌های تنش سیاسی روابط انسانی و دوستانه دانشگاهیان تداوم داشته و آثار مفید علمی فرهنگی و حتی سیاسی داشته است.»
تهرانچی گفت: «در تعاملات علمی دو کشور تا کنون رشته‌های علوم پایه و مهندسی بیشتر مورد توجه بودند البته نباید از موضوعات علوم انسانی مانند فرهنگ‌شناسی، مدیریت، اقتصاد، فلسفه، تاریخ، علوم تربیتی، روان‌شناسی و ... غافل بود نقش این علوم در تعمیق گفت‌وگوی بین فرهنگ‌ها بی بدیل است.»
رئیس دانشگاه شهید بهشتی افزود: «یکی از نتایج مهم و مورد انتظار در همکاری‌های بین دانشگاهی تولید مشترک مقالات و انتشارات است که با سیستم‌های ارزیابی امروزی نقش مهم در رده‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌ها دارد.»
او تحصیل کردن اتباع روسی در دانشگاه‌های ایران را یکی دیگر از مشکلات دانست و گفت: «دانشجویان شاغل به تحصیل روسی در ایران بسیار کم و معطوف به زبان فارسی و ایران‌شناسی است.»
تهرانچی در پایان گفت: «خوشبختانه با ابتکار دانشگاه دولتی مسکو و دانشگاه شهید بهشتی مراکز رازی و لومونوسف در دو دانشگاه دایر شده و امیدواریم این دو مرکز بتوانند الگوی مناسبی برای همکاری‌های دانشگاه‌های ایران و روسیه باشند.»
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
