آتش در آشیانه آتلانتیکی‌ها/ گره کور رابطه روسیه-غرب پیچیده‌تر شد

گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا- حنیف غفاری: این روز‌ها سطح و عمق مجادله غرب و روسیه بر سر اوکراین بیشتر شده و دامنه منازعات میدانی و فرامتنی میان این دو نیز افزایش یافته است. کشور‌های اروپایی که در مورد میزان کمک‌های نظامی به اوکراین اختلاف نظر‌های زیاد دارند، در عین حال جز ارسال مدام کمک چارهٔ دیگری نمی‌بینند.

به تازگی بلژیک یک پیمان امنیتی دوجانبه با اوکراین به امضا رسانده و فرانسه نیز صحبت از اعزام نیروی آموزشی را مطرح کرده است.

بااین حال، به نظر می‌رسد که فرانسه، اسپانیا، بلژیک و لیتوانی صراحتاً در صدد گسترش دامنه جنگ از مناطق شرقی (منطقه دونباس در اوکراین) به خاک روسیه هستند.

در مقابل، برخی دیگر از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی معتقدند ورود بی محابا به صحنه جنگ مستقیم با روسیه، منجر به بروز بحرانی غیر قابل کنترل و آغاز جنگی به مراتب فراگیرتر از جنگ اوکراین خواهد شد که تا سال‌ها اروپا را تحت تأثیر سلبی خود قرار خواهد داد.

کاخ الیزه به اصلی‌ترین کانون پمپاژ بحران در جنگ اوکراین تبدیل شده است. تاکنون «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه، چند بار از امکان اعزام نیروی زمینی به اوکراین سخن گفته و هر بار نیز با انتقاد‌های تند از سوی اپوزیسیون داخلی و برخی دولت‌های اروپایی مواجه شده است.

رفتن سربازان فرانسوی به اوکراین – حتی در حد مستشار - عملاً به معنای ورود به جنگ و رویارویی مستقیم با روسیه خواهد بود. این در حالی است که مکرون همچنان تأکید می‌کند که «ما با روسیه در جنگ نیستیم.»

مقامات روسی می‌گویند هر گونه اقدامی از سوی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی که منتج به افزایش انگیزه اوکراینی‌ها در حمله به خاک روسیه شود، مصداق عینی شراکت با کی‌یف در نبرد مستقیم علیه مسکو خواهد بود و کاخ کرملین نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. در کنار فرانسه، انگلیس نیز نقش به سزایی در پررنگ‌تر شدن تهدیدات ناتو علیه روسیه دارد.

برخی تحلیلگران می‌گویند متعاقب شکست‌های میدانی اوکراین در مناطق شرقی این کشور، ناتو قصد دارد پیام محکمی را در خصوص حمایت خود از کی یف به مسکو مخابره کند، اما در عمل بسیاری از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی با ورود جدی‌تر به صحنه منازعه امنیتی-نظامی با روسیه مخالف هستند.

حتی برخی اعضای ناتو مانند مجارستان، خواستار مذاکره نهایی با مسکو در راستای انعقاد پیمان صلح در جنگ اوکراین بوده و دیگر بازیگران را نیز در این خصوص ترغیب کرده‌اند.

صورت‌مسئله مشخص است: ارتش اوکراین در مقابله با روس‌ها به دشواری افتاده و توان مقاومت را تااندازه‌ای از دست داده است. درعین‌حال، طی چند هفتهٔ اخیر اروپاییان و سازمان ناتو این بحث را پیش کشیده‌اند که اوکراین شاید بتواند به کمک سلاح‌های دوربرد، به خاک روسیه ضربه بزند. این سلاح‌های دوربرد را البته آمریکا و دولت‌های اروپایی باید در اختیار کی‌یف قرار دهند. درصورتی‌که ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو و دیگر سران این مجموعه، چنین تصمیمی را اتخاذ کنند، روسیه چنین اقدامی را مترادف با ورود مستقیم (و نه صرفاً حمایتی) آتلانتیکی‌ها به صحنه جنگ دانسته و احتمالاً واکنش‌های مستقیمی علیه آن نشان دهد؛ موضوعی که گره کور راهبردی کنونی میان روسیه و غرب را پیچیده‌تر خواهد کرد.