امیرعبداللهیان: اولویت دیپلماسی ارتباط با همسایگان است

به گزارش گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا، حسین امیرعبداللهیان سه‌شنبه شب در برنامه تلویزیونی صف اول درباره عضویت ایران در شانگهای اظهار کرد: سیاست خارجی دولت آقای رئیسی، همان‌طور که دکترین سیاست خارجی ایشان را از ابتدای این دوره اعلام کردیم یعنی سیاست خارجی متوازن و پویا، مبتنی بر روابط خارجی فراگیر است. در چارچوب روابط خارجی فراگیر، بخش عمده‌ای از برنامه سیاست خارجی ما تمرکز بر توسعه پایدار روابط اقتصادی و تجاری با جهان دارد.

وی گفت: بخشی از این مناسبات به صورت دوجانبه با اولویت همسایگان شکل گرفته است. ما از نگاه به شرق یا نگاه به غرب در سیاست خارجی نمی‌گوییم. 

وزیر امور خارجه تصریح کرد: با اولویت نگاه به آسیا و همسایگان، بخشی دیگر در فرمت‌های چندجانبه بین‌المللی که برای تحقق اهداف سیاست خارجی وجود دارد. عضویت ایران در شانگهای کاری است که از سال‌ها قبل شروع شد اما به دلیل رویکردها و ملاحظاتی که وجود داشت این کار در دولت‌های قبلی به سرانجام نرسید.

امیرعبداللهیان افزود: در دولت جدید با تعامل با اعضای اصلی شانگهای و در سفرهای آقای رئیس‌جمهور موفق شدیم ابتدا شروع عضویت دائم ایران را به تثبیت برسانیم و در روزهای اخیر عضویت کامل ایران شکل گرفت.

وزیر خارجه بیان کرد: این عضویت کامل روی زمین برای ما دستاوردها و نتایجی را در پی خواهد داشت. اولاً در حوزه‌های اقتصادی و تجاری ما از همه معافیت‌ها و تسهیلاتی که برای اعضای شانگهای فراهم است، برخوردار می‌شویم. دوم، شانگهای فقط یک سازمان متمرکز بر موضوعات اقتصادی نیست.

او ادامه داد: سایر همکاری‌های امنیتی، فرهنگی، نظامی، مبارزه با تروریسم و علم و فناوری را شامل می‌شود. ما هفته گذشته نماینده خودمان را به عنوان نماینده مرجع ملی ایران نزد سازمان همکاری شانگهای منصوب کردیم.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: تلاش زیادی هم در دولت و هم در مجلس انجام شد تا بتوانیم به موقع اسناد را به تصویب برسانیم که این در تاریخ انقلاب اسلامی و قبل از آن بی‌نظیر است، ۴۹ سند مهم اقتصادی، امنیتی، سیاسی و فرهنگی به تائید دولت و مجلس رسید در حالی که در برخی کشورهای عضو شانگهای این پروسه بیش از پنج سال زمان می‌برد. ما در هفته‌ها و ماه‌های آینده آثار این عضویت را در روی زمین و سفره‌ی مردم خواهیم دید.

وزیر امور خارجه در خصوص گام بعدی ایران تصریح کرد: بریکس دومین سازمان منطقه ای است که اعضای مهمی را در برمی‌گیرد. هفته اول شهریورماه آقای رئیسی به عنوان مهمان ویژه اجلاس دعوت شدند، ماه گذشته در سطح وزرای خارجه نشست بریکس پلاس در آفریقای جنوبی برگزار شد. 

وی ادامه‌ داد: این موضوع مقدمه‌ای بود برای نشست سران بریکس پلاس که در هفته اول شهریورماه انجام خواهد شد.

امیرعبداللهیان گفت: تلاش کردیم که هر پنج کشور بانی بریکس را توجیه کنیم که ایران پس از آنکه چارچوب‌ها تعریف شد، جزو اولین گروه کشورهایی قرار گیرد که عضویت بریکس را طبعاً در مرحله اول عضویت ناظر و سپس وارد گام بعدی بر اساس سازوکار بعدی که در حال تعریف کردن هستند، به عضویت این سازمان درآییم.

وزیر امور خارجه بیان کرد: این یک مزیت بیشتری را برای ما فراهم می‌کند که از آفریقا تا آسیا تا آمریکای لاتین و دیگر کشورها بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. طبعاً این رویکرد در دیپلماسی برای ایجاد گشایش در روابط ما در حوزه تجارت خارجی شکل گرفته و استفاده از مزیت‌های بریکس و شانگهای این است که ما به سمت چندجانبه گرایی حرکت می‌کنیم.

وی اظهار کرد: امروز دنیا، دنیای یک‌جانبه‌گرایی نیست نظم بین‌المللی جدیدی در جهان در حال شکل‌گیری است، یکی از ویژگی‌های این نظم جدید تمرکز و تلاش کشورها برای عبور از یک‌جانبه‌گرایی به سمت چندجانبه گرایی است.

امیرعبداللهیان بیان کرد: استفاده از فرصت‌های این سازمان‌ها یعنی حرکت به سمت چندجانبه گرایی و مقابله باسیاست‌های یک‌جانبه‌گرایی از جمله تحریم‌ها.

وزیر امور خارجه در خصوص آثار مثبت عضویت در سازمان‌های بین‌المللی بر مناسبات مالی ایران گفت: ما در هر دو سازمان سازوکارهای مشخصی برای همکاری‌های مالی و گمرکی در اختیار داریم. سازوکارهایی که در آنجا پیش‌بینی شده مبتنی بر نگاه چندجانبه گرایانه است، نه نگاه یک‌جانبه‌گرایی و قفل کردن همه‌ی موضوعات در چارچوب تحریم‌های یک‌جانبه یک کشور خاص، لذا وقتی صحبت از معامله و تجارت با ارزهای مای می‌شود، یعنی دور کردن دلار از اقتصادهای کشورها و محدودیت‌هایی که دلار در چرخه بانک‌های جهانی ایجاد می‌کند.

وی افزود: سیستم دلار و هژمونی دلار در اقتصاد جهانی عمرش رو به سپری شدن است. امروز وقتی ایران نیست که از استفاده از ارزهای محلی و غیر از دلار صحبت می‌کند. اقتصاد بسیاری از کشورها به خاطر این نگاه یک‌جانبه گرایانه آسیب‌دیده است. 

امیرعبداللهیان گفت: در توافق هسته‌ای که در دولت قبل انجام شد یکی از نکاتی که به عنوان نکته منفی می‌شود از آن یاد کرد، این است که دلار در هیچ جای این سند لمس نمی‌شود. نه سرمایه‌گذار آمریکایی می‌تواند در ایران سرمایه‌گذاری کند و نه حتی یک دلار می‌تواند در سیستم مالی و پولی گردش کند.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: این فرصت شانگهای یکی از اسنادش چگونگی تبادلات و سازوکارهای بانکی است که هم در دولت و هم در مجلس به تصویب رسیده است.

وی در خصوص اقدامات انجام شده برای حذف دلار در مناسبات تصریح کرد: این کاری است که از مدت‌ها قبل شروع شد و در یک سال گذشته شتاب گرفت.  در حوزه دیپلماسی سران تاکنون حدود ۲۴ سفر آقای رئیسی داشتند و از طرف مقابل ۱۷ مقام اول کشورها به ایران سفر داشتند. طبعاً در دیدارهای آقای رئیسی یکی از موضوعات با کشورهایی که در حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی از توانمندی‌هایی برخوردار هستند، توافق بر دو موضوع استفاده از ارزهای ملی و تهاتر است.

امیرعبداللهیان ادامه داد: امروز شرایط به گونه ای است که در سفری که اخیراً به چهار کشور همسایه در حوزه خلیج‌فارس داشتم، یکی از سران این کشورها به من گفت که طبق آخرین آمار حجم تبادلات تجاری ما امروز به ۳۳ میلیارد دلار رسیده است. ما پس از توافق هسته‌ای حجم روابط تجاری با کل اروپا با احتساب فروش نفت به سختی به 10 میلیارد دلار رسید.

وزیر امور خارجه افزود: امروز حجم تجاری ما با همسایگان بیش از ۹۰ میلیارد دلار است و ما در یک سال گذشته از ۳۷ درصد تا ۲۷۱ درصد افزایش حجم تبادل تجاری فقط در حوزه همسایگان داشتیم.

وی در خصوص توافق ایران و عربستان تصریح کرد: از ماه‌ها قبل ما پنج‌ دور مذاکرات امنیتی در بغداد و سه دور در عمان داشتیم، جمع‌بندی این‌ها به نقطه‌ای رسید که ما و عربستان وارد صفحه جدیدی از روابط شدیم و بر هیچ‌کس پوشیده نیست که برخی کشورها در منطقه و خارج از منطقه در اغتشاشات چه اقداماتی را انجام دادند.

امیرعبداللهیان گفت: با طرف‌های غربی و آمریکا به صورت غیرمستقیم در حال تبادل پیام بودیم، طرف آمریکایی تصور می‌کرد که ما در اغتشاشات در ضعیف‌ترین حالت قرار داریم و اکنون وقتی است که باید بین ما و آمریکا در بازگشت به برجام توافق شود.

وزیر امور خارجه اظهار کرد: آنها اصرار داشتند ما از خطوط قرمز عبور کنیم اما با پشتوانه مردمی و پشتوانه‌های متنوعی که در ایران داشتیم سخت روی خطوط قرمز ایستادیم.

وی ادامه داد: امروز که ما با هم صحبت می‌کنیم اگر تبادل پیامی بین ما و آمریکا است، اولاً هنوز مسیر مذاکره را ادامه می‌دهیم، ثانیاً رعایت خطوط قرمز از مواضع اصلی ما است.

امیرعبداللهیان بیان کرد: در موضوع عربستان حاکمان سعودی به این نتیجه رسیدند که باید بر مبنای همسایگی و احترام متقابل روابط بین دو کشور شکل گیرد، هم منافع دو طرف را تأمین می‌کند و هم برای منطقه پیام مثبت دارد. 

وزیر امور خارجه افزود: پنج ماه پیش در نشست بغداد ۲ در اردن گفت‌وگوی چنددقیقه‌ای با وزیر خارجه عربستان داشتم، آنجا جمع‌بندی گفت‌وگوها این شد که بازگشت روابط دو کشور به حالت طبیعی نه تنها به نفع طرفین بلکه کل منطقه است.

وی اظهار داشت: با این مقدمات و عقبه‌ای که عرض کردم توافق بین ما حاصل شد، در برنامه سیاست خارجی فراگیر دولت یکی از اولویت‌های مهم ما اقتصاد، تجارت و سرمایه گزاری است. با آقای بن فرحان در اولین ملاقاتم در پکن گفتم. گفتم ببینید ما می‌خواهیم یک روابط تاکتیکی داشته باشیم.

امیرعبداللهیان گفت: اولاً ما تفاوت‌ها و اختلاف‌نظرهایی داریم و چیزی نیست که یک شبه حل شود، اما روی موضوعاتی اتفاق نظر داریم. روی موضوعاتی که اتفاق نظر داریم باید به سرعت جلو رویم و روی موضوعاتی که تفاوت دیدگاه داریم باید تلاش کنیم که از آن عبور کنیم.

وزیر امور خارجه افزود: در راستای وجود یک روابط پایدار بین دو کشور یک ایراد در روابط ما و عربستان وجود داشته است. حتی در بهترین دوره روابط در زمان آقای هاشمی رفسنجانی و در دوره آقای خاتمی، حجم حملات رسانه‌ای علیه یکدیگر کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: اما آیا یک توافق اقتصادی بین ما انجام شده؟ نه. توافق ما این است که در این مرحله باید با درک اینکه تفاوت دیدگاه سیاسی در حوزه‌هایی داریم در مناسبات دوجانبه و سرمایه گزاری قوام ببخشیم، یک همکاری پایدار اقتصادی که به دو طرف کمک کند.