عربستان در آینده نزدیک وارد روند آشکار‌سازی روابط نمی‌شود/ خطر انفجار یک بمب در غرب آسیا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا -مجتبی اسماعیلی، علیرضا هاشمی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مدعی شد دست‌کم هفت تا 9 کشور جهان به‌زودی به روند صلح خواهند پیوست. وی پس از پایان مراسم امضای توافق‌نامه عادی‌سازی روابط میان امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی در سخنانی مدعی شد عربستان سعودی نیز به‌زودی در وقت مناسب به روند صلح ادعایی آمریکا خواهد پیوست.

ترامپ پیش از مراسم امضای توافق صلح میان رژیم صهیونیستی با بحرین و امارات گفته بود: امروز روزی تاریخی برای تحقق صلح در خاورمیانه است. پنج یا ۶ کشور دیگر به توافق با اسرائیل خواهند پیوست. همچنین مذاکراتی با پادشاه و ولیعهد عربستان انجام دادند، آن‌ها به روند صلح خواهند پیوست.

عادی‌سازی روابط و دیگر تحولات منطقه دستمایه گفتگو با سیدرضا صدرالحسینی بود تا موشکافانه به بررسی اوضاع پیرامونی کشورمان بپردازیم. وی در بخش نخست مصاحبه با خبرگزاری آنا با بیان اینکه فرو افتادن نقاب از چهره کشورهای مدعی حمایت از آرمان قدس، فرصتی برای مبارزه خالصانه با رژیم صهیونیستی به دست داده است، خیانت امارات و بحرین به فلسطین را نه مختص امروز، بلکه تحولی مسبوق به سابقه برشمرد.

در ادامه، بخش دوم از مصاحبه مشروح با این کارشناس ارشد امور بین‌الملل تقدیم می‌شود.

بیشتر بخوانید:

فرو افتادن نقاب عادی‌سازی فرصتی برای مبارزه خالصانه با رژیم صهیونیستی است

آنا: بعد از موضوع عادی‌سازی روابط امارات با رژیم صهیونیستی پیش‌بینی می‌شد بحرین به این روند بپیوندد و تحلیلگران منطقه موضوع پیوستن عربستان به این روند را نیز مطرح کرده بودند. نکته مهم این است که عربستان به‌گونه‌ای رفتار می‌کند گویا تمایلی به عادی‌سازی روابط ندارد؛ علت این خط‌مشی از سوی ریاض را چه می‌دانید؟

صدرالحسینی: این موضوع دلایل مختلفی دارد و مهم‌ترین دلیل عربستان برای مخالفت با علنی کردن عادی‌سازی روابط، مشکلات داخلی است. دو سوم جمعیت بحرین و امارات مهاجر هستند و نگران وضعیت اعتراضات، اغتشاشات و ناآرامی‌های داخلی نیستند، زیرا ممکن است درنهایت تعداد قلیلی از مهاجران یا ساکنان اصلی این جزایر تحرکاتی انجام دهند، اما دست‌کم در ظاهر وضعیتی ندارند که حکامشان را ناراحت کنند. در عربستان این‌گونه نیست و جمعیت قابل توجهی دارند و به‌دلیل مشکلات عدیده‌ داخلی در حوزه‌های مختلف همچون اختلاف شاهزادگان، اختلاف میان شاهزادگان و دستگاه دینی عربستان، اختلاف نسل و مشکلات استان‌های شرقی، کاهش شدید درآمدهای نفتی و فشار فراوانی که در حوزه مقاومت یمن به آن‌ها وارد می‌شود، وضعیتی ندارند که بتوانند آشکارسازی روابط را به‌زودی انجام دهند.

سعودی‌ها به‌شدت از حرکتی که ممکن است در مناسک حج سال جاری یا سال‌های دیگر به‌وجود بیاید می‌ترسند. به این دلیل با وجود اتخاذ تدابیر لازم مراقب هستند وضعیتی به وجود نیاید که اغتشاش و ناآرامی در مناسک حج رخ دهد، زیرا در مناسک حج بیش از یک‌و‌نیم میلیارد نفر از مردم مسلمان اقصی‌نقاط جهان عربستان را رصد می‌کنند و نگاهشان به این مراسم است. به همین دلیل معتقدیم عربستان به‌زودی به روند آشکارسازی روابط نخواهد پیوست.

آنا: به‌عنوان یک فرضیه اگر عربستان به روند عادی‌سازی بپیوندد، آینده تحولات منطقه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

صدرالحسینی: به نظرم اگر این اتفاق رخ دهد، به‌مثابه کشیدن چاشنی انفجاری و انفجار بمب در غرب آسیا و همراهی جمعیت قابل توجهی از مسلمانان در نقاط دیگر ازجمله در آفریقا خواهد بود. به همین دلیل در اوضاع کنونی این اقدام جزو خطوط قرمز سعودی‌ها و آمریکایی‌هاست. ممکن است رژیم صهیونیستی به این موضوع اصرار کند و آمریکایی‌ها به آن تن دهند، ولی عربستان محافظه‌کاری‌های بیشتری دارد.

آنا: محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی گفته بود ارتباط با یهودیان مشکلی ندارد و به این استدلال می‌کرد یکی از زنان پیامبر(ص) یهودی بوده است. این استدلال‌ها از نظر دینی و مذهبی مقبولیت دارد؟

صدرالحسینی: من این صحبت را نشنیده بودم، اما واقعیت این است که از نظر دین اسلام ارتباط با یهودیان اشکالی ندارد. ما با یهودیان ارتباط داریم و در مجلس شورای اسلامی نماینده یهودی وجود دارد. به همین دلیل ما موضوع «صهیونیسم» و رژیم اشغالگر غاصب جعلی را مطرح می‌کنیم. محمد بن‌سلمان با این اظهارنظر احتمالاً در حال زمینه‌سازی  برای انجام تحرکات خاصی است، زیرا مفتی دینی نیست و در عربستان اجازه ورود به موضوعات فقهی ندارد؛ بنابراین به نظر می‌آید اگر این موضوع دقیق و مستند باشد، ولیعهد سعودی به‌دنبال «نبض‌سنجی» است تا موضع افکار عمومی، مفتیان و وهابیون را بسنجد و ارزیابی کند که اگر بخواهند در سال‌های آینده آشکارسازی روابط را انجام دهند، چه اتفاقی رخ خواهد داد.

موضوع عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی پیچیده است و قطعاً به این سرعت انجام نخواهد شد.

از زمانی که بن‌سلمان به قدرت سیاسی رسید در حال پیاده‌سازی رویکرد دینی حداقلی، لیبرالی و سند 2030 است و با توجه به رده سنی مردم عربستان، ممکن است در دهه‌های آینده تغییرات فکری در حوزه مذهبی به‌وجود بیاید، اما اینکه در اوضاع کنونی بخواهند اعلام کنند می‌خواهند با رژیم صهیونیستی ارتباط رسمی داشته باشند، حتماً با واکنش‌های سخت داخلی مواجه خواهد شد. جامعه عربستان کاملاً سنتی است و سال‌های سال، پادشاهان سعودی از راه مقابله با رژیم صهیونیستی نان خورده‌اند، خودشان را پرچمدار حمایت از فلسطین می‌دانند و مقداری بودجه سالانه برای این موضوع کنار می‌گذارند.

آنا: در خبرها آمده است علاوه بر بحرین، امارات و عربستان کشورهای دیگری نظیر سودان و عمان نیز در مسیر عادی‌سازی قرار دارند و حتی از سوی آمریکا به این کشورها وعده‌هایی داده شده است. فکر می‌کنید امکان دارد این کشورها در آینده نزدیک به روند صلح ادعایی واشنگتن بپیوندند؟

صدرالحسینی: بستگی به اوضاع داخلی آمریکا، موقعیت ترامپ در انتخابات و نیز وضعیت نتانیاهو دارد. هر چقدر کارت‌های پنهانی حوزه جهان اسلام آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی نسوزد، به نفع آن‌هاست؛ اما اگر فشارها به‌گونه‌ای شود که مجبور شوند برای برون‌رفت از وضعیت کنونی کارت‌ها را مصرف کنند، امکان پیوستن کشورها به روند عادی‌سازی در آینده نزدیک وجود دارد. بر مبنای تجربه تصور می‌کنم اگر عمان بخواهد وارد این روند شود، دست‌کم 40 روز دیگر طول می‌کشد، یعنی بعد از نیمه دوم مهر ممکن است این اتفاق رخ دهد، ولی به اوضاع مذکور بستگی دارد.

عادی‌سازی روابط به این دلیل از جزایر کوچک خلیج‌فارس آغاز شد که به‌تدریج «بی‌حسی سیاسی» را به جهان اسلام منتقل کنند. 

سودان با توجه به اوضاع کنونی در نوبت عادی‌سازی روابط قرار دارد، اما اینکه چه زمانی وارد امضای توافق شود و واکنش اتحادیه آفریقا به این موضوع چگونه باشد در حال حاضر معلوم نیست. نباید فقط به حکومت‌ها و حکام نگاه کرد، بدنه سودان از نظر جمعیتی مسلمان هستند و به این موضوع که رژیم صهیونیستی جعلی است، باور دارند. 

آنا: در پرونده قتل «جمال خاشقجی»، فعال مخالف سعودی مشاهده کردیم محافل آمریکایی و آن‌هایی که به بدنه دولت متصل نیستند، بن‌سلمان را محکوم کردند و حتی گفتند اسنادی علیه وی وجود دارد، ولی عربستان چندی پیش پرونده قتل را بست و درنهایت چند مهره سوخته متهم شدند و برایشان حکم صادر شد. چه روابط پنهانی میان آمریکا و عربستان در زمینه پرونده وجود داشت که مانع از متهم کردن ولیعهد سعودی می‌شد؟

صدرالحسینی: با وجود برخی اظهارنظرهای پراکنده، اگر تمام اظهارنظرهای مقام‌های آمریکایی را بعد از مثله شدن و قتل خاشقجی جمع کنید، موردی از محکوم کردن محمد بن‌سلمان نمی‌یابید و صرفاً به اظهارنظرهای کلی بسنده کرده‌اند. آن‌ها مگر می‌توانند یک گاو شیرده را قربانی فردی کنند که رژیم سعودی با وی مخالف است؟ 

بن‌سلمان امید آمریکا در منطقه است. فضاسازی‌هایی که از سوی غربی‌ها به‌‌ویژه آمریکا درباره قتل خاشقجی علیه عربستان سعودی انجام شد، بازی رسانه‌ای بود و اصلاً قابل باور نبود. اگر همه اظهارات را جمع کنید، حرف حقوقی از بطنش خارج نخواهد شد که کسی تصور کند آمریکا، بن‌سلمان را محکوم کرده باشد. بنابراین مشخص بود با افزایش هزینه‌کرد محمد بن‌سلمان قصد دارند این موضوع را پایان دهند. طبعاً بده‌بستان‌هایی که میان آمریکایی‌ها و سعودی‌هاست، حتی اگر دستور قتل فردی از خاشقجی مهم‌تر را محمد بن‌سلمان صادر می‌کرد، حل‌و‌فصل می‌کردند.

انتهای پیام/4033/