دین اسلام را دینی اجتماعی می‌دانیم. این دین آن‌قدر به ابعاد اجتماعی زندگی انسان توجه کرده، به ابعاد فردی این‌قدر پرداخته نشده است. و یا اینکه ابعاد فردی را در ابعاد اجتماعی در نظر گرفته زیرا انسان موجودی اجتماعی است.
یکی از اموری که به رشد و بلوغ اجتماعی افراد کمک شایانی می‌کند، بحث مال است که نباید نگاه فردی به آن داشت. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «و لا تئتو...» ما مال را مایه قیام و محکم بودن و سرپا ایستادن جامعه قرار دادیم لذا جامعه‌ای سرپاست که ثروتمند باشد.
مال از نظر خداوند موجب سربلندی و روی پا ایستادن جامعه است. همچنین این مال چگونه باید باشد و چه مالی می‌تواند جامعه را سرپا نگه‌دارد؟ مال باید حقیقی باشد یا غیرحقیقی؟ و منشأ این مال چیست؟
برای مثال گاهی جنسی از طلاست ولی گاهی طلای واقعی نیست و بر روی آن لعاب طلا کشیده‌اند. پس در اینجا مال به معنای واقعی که ریشه و بنیه داشته باشد، نیست.
باید مالی که جامعه را روی پای خودش نگه می‌دارد و بلند می‌کند، واقعی و حقیقی باشد اما مال حقیقی از کجا به دست می‌آید؟ مال حقیقی از دلالی به دست نمی‌آید. مال دلالی مال هست اما مالی که موجب بلندی و بزرگی اجتماع باشد نیست چون ریشه و بنیه ندارد.
همچنین مالی که از راه ربا به دست آمده باشد مال واقعی نیست. اموالی که از راه مزدوری (شخص برای دیگران کاری بکند و برای جوامع دیگر نوکری بکند و مزدی بگیرد.) به‌دست آید، این مال نیست.
چه مالی موجب ثبات و تحکیم جامعه و ثبات فرد فرد مردم جامعه می‌شود؟ آن مالی است که از راه تولید به دست آمده باشد. پس در اینجا می‌توان به اهمیت تولید پی برد.
انسان وقتی می‌تواند بر طبق فطرت و ساختار آفرینش خود پیش برود که انسانی مولد باشد. جامعه وقتی پویا و با نشاط است و اموال آن بدنه اجتماع را سرپا نگه می‌دارد که مولد باشد و مال از راه تولید به دست آمده باشد.
پیامبران ما در زمان خودشان یا صنعتگر (نجار و آهنگر) بودند و یا زراعت، چوپانی یا صیادی می‌کردند که اینها همه نوعی تولید است.
امیرالمؤمنین علی(ع) تولید می‌کرد، چاه حفر می‌کرد، نخلستان آباد می‌کرد و آن را برای سرپا نگه داشتن جامعه وقف می‌کرد.
با این دو مطلب، اهمیت تولید برای قوام و قیام جامعه مشخص شد.
خداوند می‌فرماید مال را برای قیام و سربلندی قرار دادم و این مال قطعاً مال تولیدی است چون مال حقیقی و ریشه‌دار است و از کار به دست می‌آید، نه از مزدوری، دلالی، ربا، راه‌های باطل و مال‌های بادآورده.
اما چه نوع تولیدی حقیقی و چه تولیدی کاذب است؟ تولید واقعی تولیدی است که مبتنی بر اخلاق (تولیدی، صنعتی و بازرگانی)، برآمده از خدمت و نیز براساس مصلحت نظام طبیعت و مصلحت مردم باشد.
انتهای پیام/4126/
انتهای پیام/
