اعتماد جهان به ایران برای حل بحران سوریه + جزئیات توافق جدید

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، سه دولت ایران، روسیه و ترکیه به عنوان کشورهای ضامن آتش بس در سوریه، با امضای یادداشت تفاهمی، ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه را اعلام کردند.

طبق ماده 1 این یادداشت تفاهم، قرار است این طرح به مدت 6 ماه به اجرا گذارده شود و در صورت امکان، 6 ماه دیگر نیز تمدید شود.

چهار منطقه کاهش تنش

مطابق با ماده 1 یادداشت تفاهم، چهار منطقه کاهش تنش (شکل زیر که از سوی خبرگزاری راشاتودی منتشر شده است) شامل استان ادلب و بخش‌هایی از استان همسایه آن یعنی لاذقیه و همچنین استان‌های حلب و حما می‌شود.

همچنین بخش شمالی استان حمص و غوطه شرقی در نزدیکی دمشق و بخش‌هایی از جنوب درعا و قنیطره در مرز با اردن جزء این مناطق هستند.

مطابق با ماده 2 یادداشت تفاهم، نیروهای دولتی سوریه و مخالفان مسلح باید از جنگیدن در این مناطق خودداری کرده و از انجام هرگونه حمله هوایی در این مناطق مانع شوند.

ماده 4 یادداشت تفاهم می‌گوید نظارت بر اجرای تعهدات دو طرف در مناطق چهارگانه از طریق ایست‌های بازرسی و کنترلی کشورهای ضامن انجام شود. همه اقدامات کشورهای ضامن در راستای اجرای این طرح باید با اجماع انجام شود. همچنین در صورت اجماع سه کشور ضامن، امکان اضافه شدن کشورهای دیگر به این جمع وجود دارد. بنابراین این بند، نشان دهنده اثر گذاری دیپلماسی فعال ایران در بحران سوریه و تبدیل ایران به کشوری مهم در تعیین سرنوشت صلح آمیز بحران سوریه است.

این در حالی است که طی سال‌های گذشته برخی کشورهای غربی و متحدان آن از ایران نه به عنوان حل مشکل سوریه بلکه بخشی از این مشکل نام می‌بردند. اما در پیش گرفتن استراتژی تعامل با جهان و تعقیب دیپلماسی فعالانه باعث شده تا ضمن بازگشت ایران به جامعه جهانی، حالا برای حل بحران‌های منطقه‌ای روی ایران و پتانسیل‌های گسترده آن حساب باز شود.

نکته جالب این که، ایران همواره مخالف اضافه شدن کشورهایی با کارنامه ایجاد تنش به روند حل بحران سوریه بوده است. حالا به نظر می‌رسد، در نظر گرفتن این قید که «اضافه شدن کشوری دیگر به عنوان کشورهای ضامن ایجاد مناطق کاهش تنش» نیاز به «اجماع» دارد دقیقا تحقق یافتن خواسته ایران است؛ چرا که در تصمیم گیری طبق فرمول «اجماع»، مخالفت حتی یک کشور می‌تواند آن تصمیم را بی اثر کند. بنابراین به صرف مخالفت ایران با اضافه شدن کشور دیگری در جمع کشورهای ضامن، از حضور چنین کشورش ممانعت خواهد شد.

آسمان مناطق کاهش تنش

نیروی هوایی روسیه عملا از روز 1 می (11 اردیبهشت) حملات هوایی را در این مناطق چهارگانه متوقف کرد. همچنین آسمان این مناطق به روی هواپیماهای آمریکایی نیز بسته خواهد شد.

به گزارش راشاتودی، وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرده که در این خصوص در حال مذاکره با طرف آمریکایی است.

جنگ با داعش

اکنون نزدیک به 42 هزار شبه نظامی مخالفان بشار اسد در این مناطق چهار گانه حضور دارند. عمده این نیروها یعنی 14500 تن از آن‌ها در ادلب و 15 هزار تن دیگر از آن‌ها در نزدیکی مرز با اردن به سر می‌برند. مخالفان هنوز پایبندی خود را به این طرح اعلام نکرده‌اند.

ایجاد مناطق امن به این معنا نیست که جنگ علیه داعش، جبهه النصره و دیگر گروه‌های تروریستی متوقف خواهد شد. وزارت دفاع روسیه گفته است که دولت سوریه مجاز است برای نبرد با این گروه‌ها، به این مناطق نیرو اعزام کند.