دانشمندان در دوراهیِ زمین خنکتر یا محصولات کشاورزی مغذیتر؟
به گزارش «فیز دات ارگ» (Phys.Org)، پژوهش تازهای که در نشریه «نامههای پژوهش محیط زیست» (Environmental Research Letters) منتشر شده نشان میدهد که خنک کردن کره زمین از طریق تزریق دیاکسید گوگرد به لایهای از اتمسفر به نام استراتوسفر به عنوان روشی پیشنهادی برای مداخله در تغییرات اقلیمی میتواند ارزش تغذیهای محصولات کشاورزی جهان را کاهش دهد.
دانشمندان دانشگاه راتگرز با استفاده از مدلهای جهانی آب و هوا و رشد محصولات کشاورزی بررسی کردند که مداخله از طریق تزریق ذرات معلق به لایه بالایی جو برای خنک کردن زمین (Stratospheric Aerosol Intervention) به عنوان یکی از روشهای مهندسی خنک کردن زمین از طریق بازتاب دادن نور خورشید به فضا، چگونه بر میزان پروتئین چهار محصول غذایی اصلی جهان (ذرت، برنج، گندم و سویا) تأثیر میگذارد.
روش تزریق ذرات معلق به لایه بالایی جو برای خنک کردن زمین (Stratospheric Aerosol Intervention) یا به اختصار (SAI) که الهامگرفته از فورانهای آتشفشانی است، شامل رهاسازی گاز دیاکسید گوگرد در لایه استراتوسفر میشود. این گاز به ذرات اسید سولفوریک تبدیل شده و ابری پایدار در جوّ فوقانی تشکیل میدهد که بخشی از تابش خورشید را بازمیتاباند و در نتیجه زمین را خنکتر میکند.
اگرچه این غلات عمدتا منبع کربوهیدرات هستند؛ اما بخش قابل توجهی از پروتئین رژیم غذایی جمعیتهای وسیعی از جهان را نیز تامین میکنند. شبیهسازیهای مدلسازیشده نشان داد که افزایش غلظت دیاکسید کربن (CO₂) معمولا باعث کاهش پروتئین در این محصولات میشود، در حالی که افزایش دما معمولا سطح پروتئین را افزایش میدهد. از آنجا که روش SAI مانع از افزایش دما میشود، اثر منفی دیاکسید کربن دیگر با گرمایش جبران نمیشود؛ بنابراین میزان پروتئین در مقایسه با جهانی گرمتر و بدون SAI کاهش مییابد.
یک اقلیم مصنوعی و پرریسک
«برندن کلارک»، دانشآموخته دکترای گروه علوم محیطی در دانشکده علوم زیستمحیطی و زیستی دانشگاه راتگرز و نویسنده اصلی این پژوهش، توضیح میدهد: «روش SAI نمیتواند اثرات تغییرات اقلیمی را بهطور کامل خنثی کند؛ بلکه نوعی اقلیم جدید ایجاد میکند که در آن ارتباط میان دیاکسید کربن و دمای سطح زمین از هم گسسته میشود. این وضعیت احتمالا باعث کاهش پروتئین در محصولات میشود و بر بومشناسی گیاهان نیز به شیوههایی تأثیر میگذارد که هنوز شناخت کامل نسبت به آنها نداریم».
عدالت غذایی در خطر: کاهش پروتئین در مناطق آسیبپذیر
مدلها نشان میدهند که تأثیر SAI بر میزان پروتئین در مناطق مختلف جهان متفاوت است، بهگونهای که بزرگترین کاهشها در کشورهایی رخ میدهد که هماکنون نیز با سوءتغذیه و کمبود پروتئین روبهرو هستند. نویسندگان این مقاله تأکید میکنند که برای تصمیمگیری آگاهانهتر درباره اجرای این روش، پژوهشهای میدانی و توسعه مدلهای دقیقتر ضروری است.
آلن روباک، استاد برجسته علوم اقلیمی در گروه علوم محیطی دانشگاه راتگرز و یکی از نویسندگان همکار این پژوهش، در توضیح اهمیت این یافتهها میگوید: «سؤال اصلی این است که آیا ما حاضر هستیم با تمام این پیامدهای احتمالی کنار بیاییم تا از گرمایش جهانی بکاهیم؟ ما در تلاشیم تا هر یک از خطرات و مزایای بالقوه را بهطور کمّی بررسی کنیم تا در آینده بتوان تصمیمهایی آگاهانهتر گرفت».
انتهای پیام/
