وضعیت بحرانی اکوسیستم تالابها و سواحل کشور/ لزوم بازنگری فوری در سیاستگذاریها
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، اکوسیستمهای آبی ازجمله تالابها، دریاها و رودخانهها ستون فقرات زیستی هر سرزمینیاند. ایران بهواسطه موقعیت جغرافیایی و تنوع اقلیمی، دارای دهها تالاب، دریاچه و پهنه آبی مهم است که هم از نظر زیستمحیطی و هم از منظر معیشت محلی، گردشگری، تنوع زیستی و مقابله با بحرانهای اقلیمی نقش کلیدی ایفا میکنند.
در این میان، تالابها بهعنوان تنظیمکننده چرخه آبی، تصفیهکننده طبیعی آب، زیستگاه گونههای نادر، و سپر طبیعی در برابر تغییرات اقلیمی از جایگاه بسیار حساسی برخوردارند. تخریب تالابها مساوی است با افزایش فرونشست زمین، کاهش بارش محلی، هجوم ریزگردها و نابودی گونههای زیستی. همچنین کاهش سطح آب دریای خزر میتواند موجب بحرانهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی در استانهای شمالی شود، از جمله افزایش زمینخواری، تغییر کاربری اراضی ساحلی و تخریب زیستگاههای حساس.
در کارگاه تخصصی «تکالیف مقرر در حوزه محیط زیست دریایی و تالابها» که در حاشیه همایش ملی رؤسای ادارات شهرستانها و فرماندهان یگان حفاظت محیط زیست کشور در قم برگزار شد، احمدرضا لاهیجانزاده معاون محیط زیست دریایی و تالابها بر ضرورت توجه به حفاظت هوشمندانه از منابع آبی کشور تأکید کرد.
معاون محیط زیست دریایی و تالابها با اشاره به کاهش سطح آب دریای خزر، روند رو به رشد تخریب تالابها، و آمار پایین ثبت شهرهای تالابی در کنوانسیون رامسر، خواستار اقدامات فوری در سطح شهرستانها شد.
وی گفت: تنها ۵ شهر از حدود ۲۳۰ شهر تالابی کشور بهطور رسمی در کنوانسیون رامسر ثبت شدهاند و این در حالی است که این ثبت میتواند مزایای بینالمللی برای مدیریت منابع فراهم کند. همچنین پسروی دریای خزر از سال ۱۹۹۵ تاکنون شتاب گرفته و در سه سال اخیر به حدود ۲۰ سانتیمتر در سال رسیده است.
لاهیجانزاده همچنین از همکاری با یک شرکت دانشبنیان برای پایش ماهوارهای وضعیت تالابها با کمک هوش مصنوعی خبر داد و تأکید کرد: استفاده از فناوری، اجرای قاطع قوانین محیط زیستی و برخورد با تخلفات، سه رکن اصلی حفاظت از محیط زیست کشور است.
عقبماندگی سیاستگذاری در تالابها، زنگ خطری برای نسل آینده
با وجود اهمیت بالای این اکوسیستمها، همچنان شاهد عقبماندگی در سیاستگذاریهای محلی، ضعف در اجرای قوانین و بیتوجهی به روندهای بینالمللی نظیر ثبت شهرهای تالابی هستیم. اینکه از میان بیش از ۲۳۰ شهر مشرف به تالاب در کشور، تنها ۵ شهر در فهرست کنوانسیون رامسر قرار گرفتهاند، یک زنگ خطر است.
از سوی دیگر، فناوریهای نو مانند پایش ماهوارهای و هوش مصنوعی، فرصتهایی بیسابقه برای مدیریت دقیقتر این منابع فراهم کردهاند که نیازمند حمایت، آموزش و دسترسی در سطوح محلی و شهرستانی هستند.
در نهایت، حفاظت از محیط زیست دریایی و تالابها نهتنها مسئولیت سازمان محیط زیست بلکه یک وظیفه ملی است که نیاز به عزم فرابخشی، قانونگرایی، استفاده از دانش بومی و مدرن و همچنین فرهنگسازی مداوم در سطح جامعه دارد. کوتاهی در این حوزه، هزینههایی خواهد داشت که نهفقط برای نسل حاضر، بلکه برای نسلهای آینده نیز قابل جبران نخواهد بود.
انتهای پیام/
