روغن‌های غذایی تأثیر عمیقی بر التهاب و سلامت بدن دارند

به گزارش خبرگزاری آنا، صبا خطاپوش، کارشناس ارشد تغذیه بالینی، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز گفت: التهاب یک پاسخ طبیعی از سیستم ایمنی به آسیب یا عفونت است.

وی ادامه داد: التهاب مزمن عامل مهمی در بسیاری از بیماری‌ها، از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، سرطان و اختلالات نورودژنراتیو است. رژیم غذایی نقش حیاتی در تنظیم التهاب دارد و نوع روغن‌های غذایی مصرفی می‌تواند به طور قابل توجهی بر فرآیند‌های التهابی در بدن تأثیر بگذارد.

کارشناس ارشد تغذیه بالینی افزود: روغن‌های غذایی اغلب از اسید‌های چرب تشکیل شده که می‌توان آنها را به چربی‌های اشباع، چربی‌های غیراشباع یک‌گانه و چربی‌های چندغیراشباع (PUFAs) طبقه‌بندی کرد. چربی‌های اشباع که به طور معمول در چربی‌های حیوانی و برخی از روغن‌های گیاهی یافت می‌شود، می‌تواند به افزایش نشانگر‌های التهابی منجر شود.

خطاپوش بیان کرد: به عنوان مثال روغن نخل و روغن نارگیل حاوی مقادیر بالایی از چربی‌های اشباع است که می‌تواند تولید سیتوکین‌ها، پروتئین‌هایی که در پاسخ التهابی نقش دارند، را تحریک کند

وی تصریح کرد: چربی‌های غیراشباع، به ویژه اسید‌های چرب چندغیراشباع، نقش پیچیده‌تری در التهاب ایفا می‌کند. اسید‌های چرب چندغیراشباع می‌تواند به دو دسته اسید‌های چرب امگا-۳ و امگا-۶ تقسیم شود که هر یک بر التهاب تأثیر متفاوتی دارد. اسید‌های چرب امگا-۳، که در روغن ماهی، روغن دانه کتان و گردو وجود دارد، دارای خواص ضد التهابی است. این اسید‌ها به واسطه‌های لیپیدی تخصصی شناخته شده به نام رزولوکسین‌ها و پروتکتین‌ها تبدیل می‌شود که به حل و فصل التهاب و ترویج بهبودی بافت‌ها کمک می‌کند. تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که اسید‌های چرب امگا-۳ می‌تواند سطح نشانگر‌های التهابی در خون، مانند پروتئین C-reactive (CRP) و اینترلوکین-۶ (IL-۶) را کاهش دهد.

کارشناس ارشد تغذیه بالینی گفت: اسید‌های چرب امگا-۶ که در بسیاری از روغن‌های گیاهی (مانند روغن ذرت، آفتابگردان و سویا) فراوان است، می‌تواند اثرات افزایش التهابی به همراه داشته باشد، به ویژه زمانی که به طور اضافی یا در مقادیر نامتناسب نسبت به اسید‌های چرب امگا-۳ مصرف شود. نداشتن تعادل در نسبت امگا-۶ به امگا-۳، که در رژیم‌های غذایی غربی رایج است، می‌تواند مسیر‌های التهابی را تشدید کرده و به بیماری‌های مزمن منجر شود.

خطاپوش ادامه داد: مکانیسم‌هایی که از طریق آنها روغن‌های غذایی بر التهاب تأثیر می‌گذارد، چندوجهی است. یکی از مکانیسم‌های کلیدی شامل «تنظیم ترکیب لیپیدی غشای سلول‌ها» است که بر سیالیت و عملکرد غشاء تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، افزایش اسید‌های چرب امگا-۳ می‌تواند محیط ضد التهابی را در غشای سلول‌ها ترویج و تولید واسطه‌های ضد التهابی را افزایش دهد. علاوه بر این، روش‌های پردازش و پخت روغن‌های غذایی می‌تواند به طور چشمگیری بر اثرات سلامتی آنها تأثیر بگذارد. روغن‌هایی که به شدت تصفیه می‌شود یا در دما‌های بالا قرار می‌گیرد، می‌تواند ترکیبات مضر، مانند چربی‌های ترانس و محصولات اکسید شده را تشکیل دهد که می‌تواند التهاب را تشدید کند. در مقابل، روغن‌های کم‌تر پردازش شده، مانند روغن زیتون بکر، حاوی ترکیبات مفیدی مانند پلی‌فنول‌ها هستند که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی دارد.

اثرات سلامتی روغن‌های غذایی بر التهاب

وی مطرح کرد: تحقیقات نشان داده که چربی‌های غذایی می‌تواند بر خطر بیماری‌های مزمن التهابی تأثیر بگذارد. مطالعات نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی غنی از اسید‌های چرب امگا-۳ با کاهش خطر بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی و آرتریت روماتوئید مرتبط است. به عنوان مثال، یک متا آنالیز نشان داد که مکمل‌سازی با امگا-۳ به‌طور قابل توجهی درد و سفتی مفاصل را در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید کاهش داده است. در مقابل، مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع و ترانس به افزایش التهاب و خطر بالاتر بیماری‌های مزمن مرتبط شده است. مصرف مداوم مقادیر زیاد اسید‌های چرب امگا-۶ نسبت به امگا-۳ با چندین بیماری التهابی مزمن، از جمله چاقی، سندرم متابولیک و بیماری التهابی روده مرتبط است.

این کارشناس ارشد تغذیه بالینی گفت: انتخاب روغن‌های غذایی تأثیر عمیقی بر التهاب و سلامت کلی دارد. قرار دادن روغن‌های غنی از اسید‌های چرب امگا-۳ در رژیم غذایی و محدود کردن مصرف چربی‌های اشباع و امگا-۶ اضافی می‌تواند به کاهش التهاب و خطر بیماری‌های مزمن کمک کند. با ادامه پژوهش‌ها، درک نقش‌های خاص اسید‌های چرب مختلف در سلامتی و بیماری برای ارائه توصیه‌های غذایی که به ترویج سلامت و پیشگیری از اختلالات مرتبط با التهاب کمک می‌کند، ضروری است.