تفاوت انواع ضدآفتاب و نحوه استفاده از آن/ استفاده از ضدآفتاب موجب کمبود ویتامین D نمی‌شود

رضا یعقوبی متخصص پوست در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره فواید و نحوه استفاده از کرم ضدآفتاب به مناسبت روز جهانی «ضدآفتاب» گفت: به طور کلی ضد آفتاب‌ها به دو دسته ضد آفتاب‌های فیزیکی (mineral) و شیمیایی (Chemical) تقسیم می‌شوند.

وی ادامه داد: ترکیب ضد آفتاب‌های فیزیکی بیشترشامل تیتانیوم دی اکساید و زینک اکساید است که در لایه‌های سطحی پوست جذب شده و تابش نور خورشید را بازتاب می‌دهند. درحالی که ضد آفتاب‌های شیمیایی نور آفتاب را جذب می‌کنند.

از ضدآفتاب‌های فیزیکی برای کودکان استفاده شود

این استاد دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز افزود: ضد آفتاب‌های شیمیایی میزان حساسیت بیشتری نسبت به نوع فیزیکی آن دارند به همین دلیل است که معمولا توصیه می‌شود برای کودکان از کرم‌های ضد آفتاب فیزیکی استفاده شود. همچنین ضد آفتاب‌های فیزیکی در برابر اشعه‌های uvb و uva که برای آفتاب سوختگی است، به خوبی از پوست محافظت می‌کنند درحالی که ضد آفتاب‌های شیمیایی فقط در برابر اشعه uvb مقاوم هستند.

یعقوبی در پاسخ به این سوال که چه تفاوتی میان ضدآفتاب‌های رنگی و بی‌رنگ وجود دارد گفت: اضافه کردن برخی مواد موجب رنگی شدن ضد آفتاب می‌شود؛ بنابراین احتمال دارد ضدآفتاب‌های رنگی به دلیل وجود ترکیبات بیشتر اثرگذاری بهتری داشته باشند؛ اما به صورت کلی هیچ فرقی میان این دو مدل نیست و انتخاب آن کاملا سلیقه‌ای است.

وی به معیار پزشکان در تجویز ضد آفتاب اشاره کرد و افزود: نوع پوست، میزان خشک یا چرب بودن پوست، رنگ و درجه روشن یا تیره بودن آن نکته بسیار مهمی است که در تجویز یا خرید کرم‌های ضد آفتاب باید به آن توجه کرد.

این متخصص پوست ادامه داد: پزشک برای بیماری که پوست اگزمایی و حساس دارد ضد آفتاب فیزیکی تجویز می‌کند؛ زیرا ممکن است با استفاده از نوع شیمیایی آن حساسیت بیشتری ایجاد شود؛ بنابراین از نظر بی خطری، ضد آفتاب‌های فیزیکی برای پوست‌های حساس، آسیب دیده و دارای بیماری‌های پوستی بهتر است.

یعقوبی به میزان SPF کرم‌های ضدآفتاب اشاره کرد و گفت: اس پی اف مخفف عبارت sun protection factor یا همان فاکتور محافظت در برابر نور خورشید می‌باشد که نشان می‌دهد پوست تا چه میزان می‌تواند در معرض نور خورشید قرار گیرد، بدون اینکه دچار آفتاب سوختگی یا التهاب شود. اس پی اف ضد آفتاب‌های موجود در بازار از ۸ تا حدود ۵۰ یا ۱۰۰ است. برای انتخاب درجه SPF باید به رنگ پوست توجه کرد. معمولا برای پوست‌های نرمان و سبزه، ضدآفتاب با SPF  یا ۳۰ کافی است؛ اما بهتر است افرادی که پوست روشن دارند، از ضد آفتاب با SPF بیشتر استفاده کنند. به صورت کلی تفاوت چندانی در درجه SPF وجود ندارد. شاید حدود یکی دو درصد اثرگذاری بیشتر یا کمتر نسبت به یکدیگر داشته باشند. لازم است گفته شود که هرچه میزان SPF بیشتر باشد قیمت ضدآفتاب نیز بیشتر است.

وی مطرح کرد: پیشنهاد می‌شود افرادی که پوست نرمان یا گندمی دارند از ضد آفتابی با SPF  سی درصد استفاده کنند، همچنین افرادی که پوست سفید‌تر دارند از ضد آفتاب‌هایی با SPF  پنجاه درصد استفاده کنند.

ضدآفتاب موجب کمبود ویتامین D نمی‌شود

استاد دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در پاسخ به این سوال که آیا کرم ضد آفتاب باعث ایجاد کمبود ویتامین D می‌شود گفت: سطحی که برروی آن ضد آفتاب زده می‌شود سطح وسیعی نیست؛ بنابراین استفاده از ضدآفتاب باعث ایجاد کمبود ویتامین D نمی‌شود. معمولاً مردم ایران از لباس‌هایی با رنگ‌های مشکی استفاده می‌کنند که نور خورشید را جذب خود می‌کند؛ پس می‌توان گفت یکی از دلایل کمبود ویتامین D در ایرانی‌ها استفاده از لباس‌ها با رنگ‌های تیره است.

یعقوبی تاکید کرد: باید از ضد آفتاب بر روی تمام نقاط بدن که در معرض تابش نور مستقیم خورشید است استفاده کرد. پوست صورت، گردن، روی دست‌ها و گوش از جمله قسمت‌های مهمی است که حتما باید در برابر تابش نور مستقیم از آن‌ها محافظت کرد. برخی بانوان به دلیل ترس از ایجاد حساسیت، دور چشم‌هایشان را ضدآفتاب نمی‌زنند در حالی که پوست آن قسمت نازک بوده و حساسیت بیشتری نسبت به نور آفتاب دارد. توصیه می‌شود که مردم از زدن کرم ضدآفتاب به دور چشم قافل نشوند.

این متخصص پوست خاطر نشان کرد: در محل کار و خانه نیازی به استفاده از ضد آفتاب نیست. همه افراد ۲۰ دقیقه قبل از این که از منزل خارج شوند، به اندازه ۳ بند انگشت از ضد آفتاب استفاده کنند. بهتر است هر دو یا ۳ ساعت یکبار این کار مجدد تکرار شود.