هفته دوم مه؛ از آتش‌فشان اسرارآمیز تا ایده شهرسازی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاوردهای علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به‌سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به‌روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بیشتر بخوانید / مروری بر نشریات علمی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*** 

 ساینس

اسرارآمیزترین آتش‌فشان منظومه شمسی

آیو قمر سیاره مشتری، فعال‌ترین جرم آتش‌فشانی منظومه شمسی است و درون آن پر از اسرار فاش‌نشده برای اخترفیزیکدانان وجود دارد. گدازه‌های آتش‌فشانی سطح این قمر را پوشانده است و محققان با استفاده از روش طیف‌سنجی توانستند گازها و ترکیبات شیمیایی که در اثر فوران‌های آتش‌فشانی در جو آیو پخش شده‌اند را آشکارسازی کنند. ترکیبی از مولکول‌های کلر و گوگرد در جو این قمر شناسایی شده است اما سوالاتی درباره نرخ خروج این گازها از آتش‌فشان‌های سطح آیو وجود دارد که هنوز بی‌پاسخ مانده است. مشاهدات نتایج طیف‌سنجی و تحقیقات اخترفیزیکی نشان می‌دهد اندکی از جرم آیو کم شده است و پرونده ویژه این شماره از مجله ساینس به اثرات فعالیت‌های آتش‌فشانی بر سطح و جرم آیو اختصاص یافته است. سوالات زیادی هم‌چنان درباره این قمر فعال منظومه شمسی وجود دارد مثلا اینکه آتشفشان‌ها چقدر فوران می‌کنند، چقدر درخشان و داغ هستند، شکل جریان گدازه آنها چگونه تغییر می‌کند و چگونه فعالیت آیو به جریان ذرات باردار در مگنتوسفر مشتری مرتبط است. با ارسال فضاپیمای جونو به سمت مشتری و قمرهایش عکس‌ها و اطلاعات جذابی از این غول و قمرهایش به دست آمد که هنوز مورد مطالعه است.

نیچر

در آینده به جای بنزین و گاز چه سوختی مصرف خواهیم کرد؟

معضلات بزرگ آینده پیش روی بشر کمبود آب و تغییرات اقلیمی است و جدی ترین راهکارها برای این که بحران‌های ناشی از این دو عامل را کاهش دهد قطع استفاده از سوخت‌های فسیلی مثل نفت و گاز و زغال‌سنگ و جایگرین کردن آنها با سوخت‌های هیدروکربنی و جدید است. بزرگترین عامل انتشار گازهای گلخانه‌ای در زمین در دوران معاصر، سوزاندن بنزین و گاز و مشتقات نفت است که هم باعث آلودگی شدید هوا می‌شود و هم دمای کره زمین را از زمان انقلاب صنعتی تا امروز به‌طور قابل توجهی افزایش داده است. پرونده ویژه این شماره از مجله نیچر به این موضع پرداخته است که چطور می‌توان با تغییر مواد خام در پالایشگاه‌ها کاری کرد که سوختی با دی‌اکسید‌کربن کمتر ساخته شود. پیشنهاد دیگر محققان این حوزه استفاده از زباله‌های تر شهری و کشاورزی برای ساخت مواد شیمیایی و پلیمری است. در صورتی که ایده‌های محققان قابلیت اجرایی و سرمایه لازم برای ساخته شدن را داشته باشد می‌توانیم امیدوارم باشیم تا سال ۲۰۵۰ کشورها از مصرف سوخت‌های فسیلی دست بردارند. گرچه برای تحقق این موضوع، باید پالایشگاه‌های بسیار بزرگتر و منابع معدنی بیشتر در اختیار داشت.

نیوساینتیست

چه شد که انسان‌ها به فکر شهرسازی افتادند؟                        

کاوش‌های جدید باستان‌شناسی اطلاعاتی که تابه حال درباره شکل‌گیری تمدن به دست آمده را تغییر خواهند داد. شهرهای اولیه حدود ۶هزار و ۲۰۰ سال پیش در اروپای شرقی ساخته شده‌اند و این موضوعی است که مدت‌ها مورد تامل و تحقیق محققان بوده است. چطور اولین بار به ذهن انسان‌ها رسید تا ساختارهای شهری بسازند و از زندگی روستایی خود به زندگی متفاوتی روی آورند؟ قوانین وضع کنند و شکل خانه‌هایشان را اندکی تغییر دهند؟ بررسی کاخ‌ها و شهرهای تاریخی که حدود ۳ هزارسال پیش در حاشیه دریای مدیترانه شرقی از میان رفته‌اند و تنها بقایای کوچکی از آنها به‌جا مانده است، ایده اولیه این تحقیقات بوده است که شرح جزییات آن در مجله نیوسانیتیست آمده است.

.