روزنه‌ای روشن در تولید محصولات دانش‌بنیان صنعت چاپ

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در هفته جاری، همزمان با مراسم اختتامیه بیست و سومین جشنواره ملی صنعت چاپ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از چهار محصول دانش‌بنیان مرتبط با صنعت چاپ رونمایی کرد؛ این محصولات شامل تونر پرینتر، جوهر اکو سالونت، جوهر سابلیمیشن ‌و پلیت افست بودند که توسط مهندسان جوان ایرانی طراحی و تولید شده‌اند.

در صنعت چاپ بیش از 80 درصد مواد اولیه مورد نیاز فعالان صنعت چاپ کشور وارداتی است و اگرچه تلاش‌هایی برای تولید محصولاتی مثل مرکب، کاغذ و .. در کشور انجام شده اما هنوز با کیفیت و استانداردهای جهانی فاصله دارد. به همت و تلاش جوانان ایران طی سال‌های اخیر و سیاست‌های تشویقی از شرکت‌های دانش‌بنیان، محصولات خوبی در صنعت چاپ تولید شده‌اند. از سوی دیگر گستردگی چاپ دیجیتال طی سال‌های اخیر، صنعت چاپ را هم در قسمت پیش از چاپ و طراحی لیبل و بسته‌بندی و هم برای چاپ سفارشات محدود، به نقاط روشنی رسانده است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که توجه به تولید دانش بنیان می‌توان مشکلات اقتصادی زیادی را در کشور حل کند، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان برکسی پوشیده نیست، این شرکن‌ها یکی از بهترین مظاهر و مؤثرترین مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی است و اگر این تولیدات دانش بنیان از سوی دولت حمایت شود در آینده‌ای نزدیک کشور می‌تواند به خودکفایی در تولید این محصولات برسد، همچنین از خروج ارز جلوگیری خواهد کرد و حتی در صورت استمرار حمایت به صادرات و ارزآوری منجر شود.

در این میان با توجه به نامگذاری سال 1402 از سوی مقام معظم رهبری به «تولید، دانش بنیان و اشتغال‌آفرین» می‌توان گفت که تولید چنین محصولاتی می‌تواند به تحقق منویات ایشان منجر شود. جلال ذکایی، مدیر این شرکت دانش بنیان درباره تولیدات دانش‌بنیان صنعت چاپ به خبرنگار آنا، می‌گوید: «ما در حوزه تولیدات صنعت چاپ وابستگی بسیار زیادی به واردات داریم، عموما در حوزه دستگاه‌ها و ماشین‌آلات متکی به واردات هستیم بجز بخشی از دستگاه‌های عملیات تکمیلی که در داخل کشور تولید می‌شود و دستگاه‌های چاپ افست، چاپ روتوگراور، چاپ دیجیتال و .. عموما وارداتی هستند.»

او ادامه می‌دهد: «اما در حوزه مواد مصرفی نیز همین نسبت وجود دارد، البته در حوزه کاغذ و سلولزی نیز بخشی از نیاز داخلی مثل کاغذ تحریر مربوط به کتاب‌های درسی که توسط شرکت چوب و کاغذ مازندران تامین می‌شود، اما در حوزه کاغذ تحریر مربوط به کتاب و نشر و حوزه کتاب‌های کودکان و کاغذ گلاسه نیز ما صد در صد واردات داریم، البته در زمینه کاغذهای پشت چسب‌دار دو کارخانه در کشور مشغول کار هستند، در زمینه کاغذ کرافت و کاغذهای تولید کارتن وضعیت بهتری داریم اما در حوزه مقواهای بسته‌بندی صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی متکی به واردات هستیم.»

ذکایی با بیان اینکه موضوع اتکا به واردات ما را به این فکر وا داشت که به تولیدات مربوط به حوزه چاپ دیجیتال و افست وارد شویم، می‌گوید: «هدف ما این بود که بتوانیم بخشی از نیاز کشور را تامین کنیم، دو سال پیش با گروهی از دانشمندان جوان ایرانی و همکاری دانشکده پلیمر، برنامه‌های را آغاز کردیم و کارها مطالعاتی در این زمینه شروع شد. در بخشی موارد به نتایج خوبی رسیدند و بعد از آزمایش‌های مختلف روی تولیدات که در واحدهای فعال کشور به جمع‌بندی خوبی رسیدیم و کار را برای راه‌اندازی کارخانه و تولید انبوه شروع کردیم.»

وی به هدف‌گذاری بر روی چند محصول طی دو سال اخیر اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «جوهر اکوسالونت که برای تبلیغات محیطی استفاده می‌شود، یکی از محصولات است که نوع پیشرفته‌ای از جوهرها است که با کیفیت بالا امکان چاپ محصولات فضای باز را دارد و باید در مقابل سایش، نور خورشید و باران و .. مقاومت داشته باشد که محصول تولیدی همه این ویژگی‌ها را دارد. همچنین جوهر سابلیمیشن، دیگر محصول تولیدی دانش بنیان ما است که برای چاپ پارچه استفاده می‌شود. این محصول اکنون در دنیا در حال گسترش است و ارقام و اعدادی که ما در دنیا با آن مواجه هستیم نشان می‌دهد که این بخش از چاپ دیجیتال رشد قابل توجهی دارد و باید آن را جدی گرفت.»

ذکایی درباره تولید تونر چاپ نیز به عنوان یکی دیگر از محصولات دانش‌بنیان نیز توضیح می‌دهد: «تونر یکی از محصولات پرمصرف در صنعت چاپ است و بسیاری از اوراق اداری با تونر چاپگرهای رومیزی چاپ می‌شود، از سوی دیگر ناشران هم که روی چاپ دیجیتال تمرکز کرده‌اند و در تیراژ محدود کتاب‌هایشان را چاپ می‌کنند نیازمند این تونرها هستند. روی این محصول هم کار کردیم و بعد از آزمایش‌های مختلف جواب مثبت گرفتیم.»

تولید پلیت افست دیگر محصول دانش بنیانی است که این شرکت روی آن کار کرده، ذکایی درباره این محصول نیز می‌گوید: «در صنعت چاپ افست که شاخه‌های مختلفی از چاپ تجاری، نشر و مطبوعات، بسته‌بندی و .. را شامل می‌شود، یک محصول بسیار استراتژیک به نام پلیت یا زینک استفاده می‌شود که محصولی واسطه‌ای است. اگر این زینک نباشد عملا امکان انتقال تصویر در چاپ افست از دستگاه به روی کاغذ وجود ندارد. دو سال پیش به صورت جدی روی این حوزه مطالعه کردیم و پاسخ‌های خوبی گرفتیم. البته دست‌اندرکاران این حوزه باور نمی‌کردند که به این نتیجه برسیم. نکته مهم محصول در این است که ما مزیت‌های بسیار ویژه‌ای در تولید زینک داریم؛ یک مزیت ما تولید ذخایر و منابع آلومینیوم است و دیگری موقعیت ما در منطقه است، زیرا تمام کشورهای اطراف ما فاقد کارخانه تولید پلیت هستند و این مساله ظرفیت قابل اعتنایی را برای ما ایجاد می‌کند؛ زیرا چیزی نزدیک به 150 میلیون مترمربع ظرفیت مصرف پلیت در خاورمیانه است، این در حالی است مصرف ما در داخل بین پنج تا پنج و نیم میلیون مترمربع در سال است و همه این آمار گویای این است که باید به این موضوع توجه می‌کردیم. این پلیت‌ها در سه چاپخانه مجزا آزمایش شدند و تمام پاسخ‌ها یکسان بود و ابراز می‌کردند بدون هیچ مشکلی کار انجام دادند و در قیاس با نمونه‌های چینی کیفیت بهتری هم دارند.»

جوهر اکوسالونت؛ دوستدار محیط زیست

یکی از محصولات رونمایی شده، جوهر اکو سالونت است که با برند پیکولیتر (PIKOLITR) در بازار عرضه می‌شود. جوهرهای چاپی اکو سالونت نوعی جوهر چاپ دیجیتال هستند که برای استفاده با چاپگرهای اکو سالونت طراحی شده‌اند. این جوهرها با استفاده از حلال‌های دوستدار محیط زیست ترکیب می‌شوند که تاثیر زیست محیطی آن‌ها را به طور قابل ملاحظه‌ای نسبت به جوهرهای سالونت سنتی کاهش می‌دهد. همچنین قابلیت نمایش فونت‌های بسیار ریز را دارد، بنابراین کیفیت چاپ عکس و فایل چاپی بسیار بهتر و بالاتر از چاپ سالونت سنتی است.

جوهرهای اکو سالونت تولیدی به طور ویژه طراحی شده‌اند تا چاپ‌های پررنگ و دوام بالا را فراهم کنند در حالی که تاثیر زیست محیطی را به حداقل برساند. جوهرهای اکو سالونت تولیدی پیکولیتر برای مجموعه گسترده‌ای از کاربردهای داخلی و خارجی مناسب هستند، دامنه رنگ و دوام استثنایی را ارائه می‌دهند.

این جوهر، دامنه رنگ گسترده‌ای را ارائه می‌دهند و به مخاطب امکان می‌دهد چاپ‌های زنده و واقع‌گرایانه‌ای با بازتولید رنگ دقیق ایجاد کنند، دوام جوهرهای اکو سالونت برای مقاومت به سایش و افت رنگ بهبود یافته‌اند، این جوهرها با محتوای ترکیب آلاینده آلی قابل تبخیر (VOC) کم ترکیب شده‌اند و انتشارات مضر را به حداقل می‌رساند و محیط کاری سالم‌تری را ترویج می‌کند. همچنین با انواع رسانه‌ها از جمله وینیل، کانوا و کاغذ سازگاری دارند و بر روی سطوح چاپی‌ای مناسب است که نسبت به الکل و دیگر حلال‌ها واکنش نشان می‌دهد.

زمان خشک شدن سریع برای چاپ‌هایی با بازده بالا، مقاومت سطوح چاپ شده با جوهر اکوسالونت در برابر آب، خراش و ساییدگی، مناسب برای سلامتی اپراتورهای چاپ، نسبت به دیگر چاپ‌های دیجیتال نیز از دیگر ویژگی‌های این جوهر به شمار می‌آید.

تونر پرینتر؛ با بالاترین استانداردها

تونر پرینتر مشکی رنگ را می‌توان دیگر محصول دانش‌بنیان ساخت جوانان ایرانی معرفی کرد؛ محصولی پرکاربرد و پراستفاده که در صورت تولید انبوه می‌تواند حجم گسترده‌ای از نیاز داخلی را برطرف کند. تونر در واقع همان پودری است که در درون کارتریج قرار می‌گیرد و چاپگر با استفاده از آن، به چاپ اسناد می‌پردازد. پودر تونر از ترکیب خشک مواد پلاستیکی، کربن، اکسید آهن، مواد پلی‌ استر و مواد سیاه یا سایر رنگ‌ دهنده‌هایی است که سبب ایجاد تصویر واقعی روی کاغذ می‌شوند. در چاپگرهای لیزری انتقال دستور چاپ روی کاغذ، بوسیله پودر تونر و درام کارتریج انجام می‌شود. تونر توسط قطعه‌ درام که به روش الکترواستاتیکی شارژ شده منتقل می‌شود و طی فرآیند چاپ، توسط رولرهای داغ‌ شده به کاغذ می‌چسبد. مقداری از تونر کارتریج پس از چاپ، روی درام باقی می‌ماند. این تونر سوخته باید قبل از داغ شدن تونر جدید از درام پاک شود. در واقع تونر در چاپگر لیزری نقشی مانند جوهر در چاپگر جوهری را ایفا می‌کند. این تونر مشکی رنگ پیشرفته مطابق با بالاترین استانداردها همچنین با قابلیت اطمینان بالا و عملکرد عالی تولید شده است.

تراکم رنگ مشکی این محصول بالا است؛ فرمول این تونر رنگ‌ مشکی عمیق و غنی را تضمین می‌کند، که منجر به کنتراست چشمگیر و وضوح استثنایی در هر چاپ می‌شود. از سوی دیگر توزیع ثابت اندازه ذرات نیز از ویژگی‌های این محصول است؛  ذرات این تونر به‌گونه‌ای مهندسی شده تا توزیع اندازه یکنواخت را نشان دهد که به پوشش یکنواخت و باز تولید جزئیات بیشتر کمک می‌کند. از سوی دیگر نقطه ذوب طراحی شده این تونر، چسبندگی سریع و کارآمد به انواع کاغذها را امکان پذیر می‌کند و سرعت چاپ سریع و خروجی قابل اعتماد را افزایش می‌دهد. همچنین این تونر برای طول عمر بالا مهندسی شده است و در برابر پخش شدن، محو شدن، و تأثیرات محیطی مقاومت می‌کند.

جوهر سابلیمیشن؛ مقاومت در برابر سایش

جوهر سابلیمیشن یک فناوری انقلابی است که به مخاطب امکان می‌دهد رنگ‌های زنده و ماندگار را به طیف وسیعی از مواد، از جمله پوشاک، لیوان، ماوس ‌پد و غیره منتقل کند. این جوهر برای ارائه کیفیت چاپ استثنایی، دوام و اشباع رنگ طراحی شده است. جوهر سابلیمیشن با رنگدانه‌هایی فرموله شده است که رنگ‌های غنی، زنده و کیفیت چاپ استثنایی را ارائه می‌دهد. این جوهر طیف رنگی گسترده‌ای ارائه می‌دهد و این امکان را می‌دهد تا طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها و سایه‌ها ایجاد شوند. این جوهر به سرعت خشک می‌شود و این امکان را به مخاطب می‌دهد که چندین مورد را در یک بار بدون نیاز به زمان خشک شدن طولانی بین چاپ‌ها چاپ کند. از سوی دیگر این جوهر برای مقاومت در برابر سایش طراحی شده است و طی سال‌های مختلف پر جنب و جوش و رنگارنگ باقی می‌ماند. جوهر سابلیمیشن با طیف وسیعی از هدهای چاپگرهای سابلیمیشن(EPSON DX5/5113/4720/3200) و مواد انتقالی سازگار است.

پلیت افست

می‌توان گفت که تولید پلیت افست (CTP) یک بخش مهم در صنعت چاپ افست است و به عنوان یکی از تکنولوژی‌های پیشرفته و نوآور در حوزه صنعت چاپ شناخته می‌شود. پلیت افست  به معنای انتقال داده‌های رایانه‌ای به صفحه چاپ است. در این فرآیند، اطلاعات مورد نظر برای چاپ که در رایانه طراحی شده‌اند به صفحه‌های مخصوص چاپ منتقل می‌شوند. استفاده از تکنولوژی این پلیت افست، بهبود قابل توجهی را در کیفیت چاپ، زمان تحویل سفارشات و کاهش خطاهای انسانی در فرآیند تهیه پلیت‌ها به همراه خواهد داشت.

فرایند تولید پلیت شامل ورق آلومینیوم و پوشش‌های پلیمری است. در  ورق آلومینیوم؛ برای انتقال محتوی در چاپ افست از ورق‌هایی به نام پلیت یا زینک استفاده می‌شود. برای ساخت پلیت افست از آلومینیوم با آلیاژ خاص استفاده می‌شود، این فلز برای ایجاد سطح صاف و مقاوم در برابر فشار و حرارت مناسب است. آماده سازی این فلز برای استفاده سطح ورق آلومینیوم به صورت مکانیکی از طریق سیستم سند بلاست، یا برسینگ خیس به صیقلی‌ترین حالت ممکن در می‌آید و در نهایت  انواع پلیت‌های چاپ افست طی فرایند الکترولیز از طریق اکسیداسیون سطحی آماده مرحله پوشش دهی توسط رزین مخصوص می‌شوند.

برای پوشش دادن به سطح پلیت افست امروزه غالبا از فتوپلیمرهای مخصوصی که به نور حساس است استفاده می‌شود. این فوتوپلیمر‌ها به گونه‌ای ساخته و حساس شده‌اند که بتوان با استفاده از نور لیزر با طول موج و قدرت تعیین شده طرح مورد نظر برای چاپ را بر روی آن‌ها ایجاد کرد. انتقال تصویر از روی سطح پلیت به محل چاپ پس از انجام عملیات نورپردازی توسط لیزر و ظهور قابل انجام اســت. محل‌های باقیمانده پوشیده شده درسطح پلیت با ماده پایه محل‌هایی هســتند که پس از ظهور قابلیت جذب وانتقال مرکب را دارد.

از جمله ویژگی‌های محصولات این پلیت افست این است از ورق آلومینیوم با آلیاژ خاص ساخته می‌شود. این آلیاژ خاص آلومینیوم  به دلیل سختی، سطح صاف و وزن سبک انتخاب مناسبی برای پلیت های افست است. از سوی دیگر اندازه پلیت افست (CTP) بسته به نیازهای‌ماشین های چاپ و دستگاه (CTP) متفاوت است و امکان تولید آن در ابعاد مختلفی بسته به نیاز مشتری‌ها تولید می‌شود. ضخامت پلیت افست (CTP) معمولاً بین 0.15 و 0.3 میلیمتر است، این محصول می تواند ضخامت پلیت را بسته به نوع دستگاه چاپ و نیازهای مشتریان ارائه کند. پلیت افست (CTP) تولید شده دارای یک روکش پلیمری حساس به نور است که بر روی سطح ورق آلومینیومی آماده شده اعمال می‌شود. این روکش شامل لایه‌هایی از مواد حساس به نور است که با واکنش به نور لیزر با طول موج مشخص، الگوهای چاپ را ثابت می‌کنند. همچنین طول عمر پلیت افست (CTP) بسته به شرایط استفاده، نوع پلیت و تنظیمات چاپ متفاوت است. پلیت افست (CTP) ما معمولاً می‌توانند تعداد زیادی چاپ را تحمل کنند و پلیت افست (CTP) تولید شده با بیش از 90 درصد دستگاه (CTP) موجود در بازار ایران سازگار است.

نکته پایانی..

نکته‌ای  که در این میان وجود دارد این است که تکنولوژی ساخت همه این محصولات کاملا ایرانی است. به گفته تولیدکنندگان در قالب صادرات خدمات فنی – مهندسی امکان انتقال تکنولوژی به کشورهای دیگر وجود دارد تا از این راه امکان بازگشت ارز به کشور نیز فراهم شود، امکانی که یک منبع قابل اعتنا است و می‌توان روی این موضوع هم حساب ویژه‌ای باز کرد. تولیدکنندگان این محصولات دانش بنیان اعلام کردند که تولید جوهرها و تونر به صورت محدود آغاز و از یکی دو ماه آینده به بازار عرضه خواهد شد و کار تولید انبوه و تجاری آن از ابتدای سال 1403 انجام خواهد شد. اما در زمینه پلیت، کار به زمان بیشتری نیاز دارد، زیرا برای راه‌اندازی کارخانه به منابع مالی نیاز است و پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال 1403 نخستین پلیت‌های ایرانی را به بازار مصرف ارائه شود. در این طرح پیش‌بینی شده، صرفا با راه‌اندازی خط اول حدود دو میلیون مترمربع در سال تولید خواهیم داشت و اگر خط دوم راه‌اندازی شود، با افزایش شیفت کاری می‌توان کل نیاز کشور را تامین کرد.