بررسی سیستم آموزشی عربستان و سنگاپور؛
آموزش روبرو شدن با چالش‌های آینده در مدارس سنگاپور/ سعودی‌ها می‌خواهند با اصلاحات آموزشی بدون اتکا به نفت زندگی کنند
عربستان مدت‌ها است که سیستم آموزشی مدارس خود را بازسازی کرده و تمرکز خود را بر تربیت نسل‌های آینده گذاشته است. سنگاپور نیز به عنوان یکی از کوچکترین کشورهای آسیایی تبدیل به قطب‌های آموزشی جهان شده است.
به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، اثرِ سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش بر رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه قابل انکار نیست. نادیده گرفتن این عامل علاوه بر کاهش رشد، خسارت‌های زیادی را در آینده متوجه کشورها خواهد کرد. دولت‌های زیادی اولویت اول خود در حکمرانی را به آموزش و پرورش دادند. عربستان و سنگاپور از این قاعده مستثنی نیستند.
آموزش و پرورش عربستان
عربستان صاحب یکی از بزرگترین اقتصادهای نفتی جهان است. تخمین زده شد در 90 سال آینده ذخایر عظیم نفت این کشور بیابانی تمام می‌شود. سعودی‌ها به چشم‌انداز 2030 می‌اندیشند. آنها قصد دارند تمرکز خود را از نفت به سوی سرمایه‌گذاری‌های غیرنفتی و نیروی انسانی بدوزند. نوسازی سیستم آموزشی از جنبه‌های اصلی این حرکت است و برای تحول اقتصادی عربستان سعودی، حیاتی تلقی می‌شود.
عربستان اصلاحات آموزشی گسترده‌ای را دنبال می‌کند. سعودی‌ها می‌خواهند با آموزش معلمان، ساخت مدارس جدید و همچنین تمرکززدایی سیستم آموزشی سفت و سخت، کاری کنند تا نسل‌های آینده عربستان بدون اتکا به نفت و سوخت‌های فسیلی زندگی کنند.
طرح‌های آینده‌نگرانه، کلاس‌های درس هوشمند، راه‌اندازی سیستم‌های آموزش دیجیتال، محتوای به‌روز و مورد نیاز کشور، از مصادیق اصلاحات آموزشی این پادشاهی است.
آموزش مهارت‌های اجتماعی، داشتن تفکر سازنده و آشنایی با ارزش‌های اسلامی از اهداف مدارس عربستان است
سال تحصیلی در عربستان از سپتامبر هر سال آغاز می‌شود و در ژوئن به پایان می‌رسد. دانش‌آموزان 5 روز در هفته از یک‌شنبه تا پنج‌شنبه به مدرسه می‌روند. نظام آموزش و پرورش عربستان از دوره پيش‌دبستاني، دوره 6 ساله ابتدايي، 3 ساله مدارس مقدماتي متوسطه و دوره 3 ساله تکميلي متوسطه تشکیل گرديده است.
تمرکز دوره مهدکودک‌ها در عربستان بیشتر برای کسب مهارت‌های اجتماعی کودکان است. علاوه براین، پرورش ابعاد جسمي، ذهني و اخلاقي كودكان، آشناسازي كودكان با جوّ مدرسه و آماده كردن آنها براي زندگي تحصيلي، آموزش مباني ساده مربوط به محيط زندگي، تشويق كودكان به تفكر سازنده و آشنا كردن کودکان به ارزش‌هاي اسلامی از جمله مهمترين اهداف مقطع آموزش پيش‌دبستاني در عربستان است.
آموزش ابتدایی از 6 سالگی شروع می‌شود. در کلاس‌های مقطع ابتدایی علاوه بر تدریس درس‌های ریاضی، تاریخ، جغرافیا و علوم، دروس دینی و قواعد زبان عربی نیز تدریس می‌شود. تحصیلات ابتدایی در مدارس دولتی مانند همه سطوح آموزش عمومی، رایگان است. با این‌حال هیچ یک از سطوح بالاتر تحصیلی، اجباری نیست. در پایان کلاس ششم به دانش‌آموزان گواهینامه مدرسه ابتدایی عمومی (شهادت المداریس الابتدائیه) اعطا می‌شود.
قبولی در امتحانات پایه ششم برای ورود به سطح متوسطه الزامی است. سن دانش‌آموز مقطع متوسطه بین 12 تا 15 سال است. دانش‌آموزان در سطح متوسطه، علاوه بر دروس زبان اسلامی و عربی، دروس عمومی بیشتری فرا می‌گیرند. دانش‌آموزان با اتمام سال سوم متوسطه و قبولی در آزمون می‌توانند یکی از سه گزینه دبیرستان عادی، آموزش حرفه‌ای و مدارس قرآنی را انتخاب کنند.
علاوه بر مدارس دولتی مدارس خصوصی زیادی نیز در سراسر پادشاهی وجود دارد. برخی از این مدارس از برنامه‌های درسی ملی عربستان سعودی و برخی از گواهینامه‌های بین‌المللی پیروی می‌کنند.
در مقایسه با امارات متحده عربی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس، تعداد کمی مدارس بین‌المللی در عربستان وجود دارد. یکی از دلایل این است که شهروندان سعودی اخیراً مجاز به ثبت‌نام در مدارس بین‌المللی شدند با این حال، اکنون که محدودیت‌های تحصیل در مدارس بین‌المللی برداشته شده است، تقاضاهای زیادی برای ثبت‌نام در مدارس بین‌المللی در میان دانش‌آموزان عربستانی به وجود آمده است.
تاکید ویژه‌ای در همه مقاطع مدارس عربستان بر محتوای دینی، قرآن، سنت، فقه و الهیات شده است
سیستم آموزشی در عربستان سعودی دارای 4 ویژگی خاص است: تأکید بر اسلام، سیستم آموزشی متمرکز، آموزش مجزا برای زنان و مردان و حمایت مالی همه‌جانبه دولت. علاوه براین تاکید ویژه‌ای در مدارس عربستان بر محتوای دینی، قرآن، سنت، فقه و الهیات از ابتدایی تا آموزش عالی شده است.
همه مدارس در همه سطوح از روش‌های آموزشی، کتاب‌های درسی، تکنیک‌های ارزشیابی و سیاست‌های آموزشی یکسان استفاده می‌کنند. در تمام مقاطع تحصیلی به استثنای مهدکودک‌ها و برخی مدارس ابتدایی خصوصی، تفکیک شدید جنسیتی وجود دارد.
تربیت نسلی با صلاحیت‌های علمی از سیاست‌های سیستم آموزشی عربستان است
در عربستان چندین سازمان دولتی درگیر برنامه‌ریزی، مدیریت و اجرای سیاست‌های آموزشی هستند. اطمینان از کارآمد بودن سیستم آموزشی، رفع نیازهای مذهبی، اقتصادی و اجتماعی کشور، ریشه‌کن کردن بی‌سوادی، تربیت نسلی با صلاحیت‌های علمی برای عملکرد بهتر در جهت منافع ملی، ایفای نقش مثبت در زمینه‌های علمی و آموزشی و توسعه زبان عربی از سیاست‌های آموزشی دولت عربستان است.
آموزش و پرورش سنگاپور
کشوری که مردم آن به ۲۰ زبان تکلم می‌کنند
افراد با اعتماد به‌‌نفس که اشتیاق به زندگی دارند، سازگار و انعطاف‌پذیر هستند، به خودباوری رسیدند، در قضاوت فهیم هستند، مستقل و انتقادی فکر می‌کنند، توانایی برقراری ارتباط موثر دارند، اینها بخشی از پیامدهای مطلوب نظام آموزشی کشور سنگاپور است. کشوری که با مساحت ۷۲۲ کیلومترمربعی از کوچکترین کشورهای جهان است. زبان‌های انگلیسی، مالایی، چینی و تامیل به عنوان زبان‌های رسمی در سنگاپور شناخته می‌شوند اما در مجموع ساکنان این کشور با نزدیک به ۲۰ زبان مختلف تکلم می‌کنند.
سال‌های پایانی ابتدایی در سیستم آموزشی سنگاپور مرحله جهت‌گیری یا همان هدایت تحصیلی است
پیش‌دبستانی در سنگاپور غیراجباری است. کودکان در مرحله پیش‌دبستانی با رنگ‌ها، حیوانات و میوه‌ها و همچنین آداب اولیه آشنا می‌شوند. در مقطع ابتدايي، يعني از سال اول تا ششم، دانش‌آموزان ۴ سال را به عنوان مرحله پايه‌اي مي‌گذرانند. همه دانش‌آموزان در دوره پايه موظف هستند برنامه‌هاي مشترك زبان انگليسي، زبان مادري، علوم تجربي و رياضيات ... را فرا گیرند.
دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی، با مهارت‌های زبانی پایه، ریاضیات، علوم عمومی و همچنین آموزش‌های اخلاقی آشنا می‌شوند. علاوه براین، زمانی اضافه به فعالیت‌های فوق برنامه، تربیت‌بدنی، هنر، موسیقی و ... اختصاص می‌یابد. تحصیل در مقطع ابتدایی در سنگاپور رایگان و اجباری است. سال پنجم و ششم مقطع ابتدایی در سیستم آموزشی سنگاپور مرحله جهت‌گیری یا همان هدایت تحصیلی است در پایان این سطح، دانش‌آموزان باید در آزمون پایان تحصیلات ابتدایی شرکت کنند و پس از آن باید یک جریان تحصیلی را برای ادامه به سطح متوسطه انتخاب کنند.
برنامه‌های درسی مدارس سنگاپور با تأکید بر مشارکت و نوآوری تنظیم شده است
در مقطع متوسطه دانش‌آموزان در یکی از چهار مسیر آموزشی عادی (آکادمیک)، فنی، یکپارچه و اکسپرس ادامه تحصیل می‌دهند. آموزش رسمی در سطح متوسطه در سن ۱۷ سالگی به پایان می‌رسد. برنامه‌های درسی با تأکید بر مشارکت دانش آموزان و نوآوری تنظیم شده است. کتاب‌های درس مدارس به‌طور منظم به‌روز می‌شود تا گزینه‌های جدیدی در اختیار مربیان و دانش‌آموزان قرار گیرد.
ترویج عادات دیجیتالی خوب و داشتن قوانین مناسب برای حضور دانش‌آموزان سنگاپوری در فضای مجازی
برای مسئولان آموزشی سنگاپور، سلامت سایبری دانش‌آموزان اهمیت زیادی دارد. با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان این نگرانی در خانواده‌ها به مرور قوّت گرفت که با همه‌گیری ابزارهای فناوری، سلامت فرزندانشان به مخاطره بیفتد.
برنامه‌های درسی مدارس سنگاپور با هدف تجهیز دانش‌آموزان به دانش و مهارت استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات تهیه شده است تا دانش‌آموزان این کشور با استفاده ایمن از این ابزارها حضور مثبت‌تری در فضای مجازی داشته باشند.
برنامه‌های درسي سنگاپور باتوجه به وضعيت اقتصادي و بازار كار این کشور، قابليت اصلاح‌پذيري دارند
هدف وزارت آموزش و پرورش سنگاپور کمک به دانش‌آموزان برای کشف استعداد، درک پتانسیل خود و ایجاد اشتیاق برای یادگیری است. این سیستم آموزشی در تلاش است تا با رویکردی منحصر به فرد موجبات رشد شخصیتی و تحصیلی دانش‌آموزان را فراهم کند.
کودک و دانش‌آموز سنگاپوری، پیامدهای مطلوب آموزش، مهارت‌ها و دانش لازم برای مقابله با چالش‌های آینده را می‌آموزد و با اعتماد به نفس، سازگار و انعطاف‌پذیر، مستقل و منتقد و برخوردار از توانایی ارتباط موثر با دیگران تربیت می‌شود. شیوه آموزش به نحوی است که دانش‌آموزان با دانستن نقاط قوت و ضعف خود به مرور به توانایی‌های خود ایمان می‌یابند و خود را با تغییرات وفق می‌دهند تا جاییکه آنها پس از مدرسه قادر خواهند بود در برابر ناملایمات انعطاف‌پذیر باشند.
سياست‌هاي آموزشي، متمركز بر رشد منابع انساني است. دانش‌آموزان در مدارس با نيازهاي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي كشور آشنا می‌شوند و با یادگیری مهارت‌هاي ويژه، نيروی كار لازم جهت رفع نيازها تربیت می‌شود.
هر دانش‌آموز زبان انگليسي و زبان مادري خويش را در مدارس ياد می‌گيرد. اين نوع یادگیری موجب مي‌شود دانش‌آموزان تبحّر كافي را در زبان انگليسي كه زبان تجارت، علم و فناوري است کسب کنند. علاوه بر تدریس كُتب درسي استفاده از كتاب‌هاي ارزشيابي نیز از اهميت خاصي در مدارس سنگاپور برخوردار است. هر دانش‌آموز براي هر درسي يك كتاب ارزشيابي مجزا دارد. براي خانواده‌هاي سنگاپوري چيزي غيرعادي نيست كه براي پيشرفت تحصيلي فرزندشان ده‌ها كتاب ارزشيابي تهيه نمايند. كتاب‌هایی که دانش‌آموزان را ترغيب مي‌كند تا با مفاهیم موجود در كتاب‌هاي درسي آشنا شوند.
برنامه‌های درسي در این کشور جنبوب شرق آسیا، كاملاً پويا است و باتوجه به وضعيت اقتصادي و بازار كار، قابليت اصلاح‌پذيري دارند. فرهنگ اجتماعي سنگاپور نيز در رشد تحصيلي دانش‌آموزان نقش به‌سزايي دارد. خانواده‌ها به تحصيل فرزندان خود و يادگيري علوم و فناوري اهميت زيادي قائل هستند و حاضر هستند براي افزايش رشد تحصيلي آنان سرمايه‌گذاري نمايند. مهمترین ویژگی سیستم آموزشی سنگاپور این است که برای رسیدن دانش آموزان به اهداف‌شان مسیرهای زیادی را ایجاد می‌کند.
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
تولید برق از مواد زائد گیاهان و جانوران امکان پذیر می‌شود
آیا سرفصل های درسی در مدارس و دانشگاه‌ها نیاز به بازنگری دارد؟