روز‌های گرم در انتظار یک اتحادیه یخ‌زده

به گزرش خبرنگار ادبیات و کتاب خبرگزاری آنا، انتخابات پرحاشیه اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به عنوان فراگیز‌ترین تشکل صنفی ناشران و کتابفروشان در تهران و حتی ایران اسفند ماه گذشته و با نتیجه‌ای نافرجام برگزار شد. برگزاری این انتخابات که در دور اول نتوانست آرای سالم لازم برای انتخاب هیات مدیره جدید این اتحادیه را به دست بیاورد در حالی رقم خورد که حواشی پیرامون این تشکل صنفی و نارضایتی و ابهام درباره عملکرد و تاثیرگذای آن به میزان قبال توجهی در میان اهالی نشر و کتابفروشان موج می‌زد.

از سویی زمزمه‌هایی از نارضایتی کتابفروشان از اتحادیه به گوش می‌رسد. به گواهی آمار بخش قابل توجه و در واقع اکثریت اعضای اتحادیه کتابفروشان اعم از مستقل یا کتابفروشان وابسته به موسسات نشر هستند و ناشران مستقل در اقلیت. با این همه مدیریت و سیاست گذاری اتحادیه در این سال‌ها در دست ناشران و یا صاحبان بنگاه‌های بزرگ توزیع کتاب بوده است و همین مساله در انتخابات این دوره زمزمه اعتراض کتابفروشان به بی فایده بودن عملکرد اتحادیه برای رفع مشکلات آن‌ها را به گوش رساند.

** حواشی یک اظهارنظر جنجالی

اوج این اختلاف‌نظر‌ها را جدای از مصاحبه‌های فعالان کتابفروش در این زمینه در اظهار نظر عجیب معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها نمود یافت که خبر از فراهم شدن مقدمات برای تاسیس صنف مستقل کتابفروشان می‌داد.

این اظهارنظر البته از سوی بدنه اتحادیه بدون پاسخ باقی ماند، اما چندان جدی نیز گرفته نشد. هرچند یاسر احمد وند معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چندی بعد در اظهارنظری تکمیلی این موضوع را خواست جمعی از کتابفروشان و پی گیری شده توسط آن‌ها عنوان کرد، اما نشان داد که بی اعتمادی بدنه دولتی سیاستگذار نشر به صنف فعلی و مدیران آن عمیق‌تر از آن است که بتوان با لبخند‌ها و سکوت‌های مدیریتی آن را کتمان کرد.

در کنار این موضوع انتخابات این دوره از اتحادیه بستری برای اظهارنظر و طرح سوال از هیات مدیره فعلی اتحادیه درباره نحوه تعامل با بدنه دولتی قبل در توزیع کاغذ یارانه‌ای میان ناشران به وجود آورد. انتشار فهرست تخصیص‌های صورت پذیرفته کاغذ دولتی به ناشران در زمان وزارت سید عباس صالحی و پاسکاری میان اتحادیه و مدیران وقت درباره نحوه و آئین نامه تخصیص کاغذ و چگونگی این اتفاق و به نوعی مسکوت باقی گذاشتن این موضوع منجر به این مساله شد که هیات مدیره فعلی در اظهارنظر‌های رسمی در رسانه‌ها و نیز شبکه‌های اجتماعی آماج حملات زیادی از سوی اعضا قرار بگیرد و شاید همین موضوع بود که به صورتی معنا دار در انتخابات خود را به نمایش گذاشت.

بخش قابل توجهی از اعضا با وجود اطلاع رسانی‌ها متعدد به صورتی عجیب با فرستادن نماینده و یا مباشر از سویی علاقه خود به صنف را ابراز و از سوی دیگر انتخابات را به تعطیلی و دور دوم کشاندند تا شاید در این میان بتوانند برای ابهامات خود پاسخی درخور پیدا کنند.

اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران طی چهارسال گذشته عملکردی پر نقد و به تعبیر برخی اهالی رسانه منفعلانه را پشت سر گذاشته است. از دست رفتن فرصت مشارکت جدی در موضوع سیاستگذاری و اجرای فرآیند ممیزی کتاب، به نتجه کامل و قطعی نرسیدن موضوع معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان و تداوم قصه پرغصه حضور آن‌ها در دوایر مالیاتی، خارج شدن بدنه اتحادیه از روند اجرایی برگزاری نمایشگاه کتاب و قبضه شدن همه امور در بخش دولتی همانند هشت سال پیش از این، عدم توان اجرایی در ساماندهی به موضوع قاچاق کتاب و دستفروشان کتاب در تهران و دخالت‌های متعدد بخش دولتی در فروش کتاب از طریق سامانه‌های خود و ناتوانی صنف در تعامل و سامان دادن به این قائله و موضوعاتی از این دست منجر به ناامیدی زیادی در اهالی صنف برای اذعان داشتن به کارامدی صنف شده است تا جایی که برخی در روز‌های منتهی به انتخابات و به صورت علنی عنوان کردند که نیازی به تشکل صنفی و عضویت در آن برای فعالیت خود نمی‌بینند.

در چنین شرایطی در روز‌های پایانی خرداد ماه سال ۱۴۰۲ انتخابات دور دوم اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران برگزار خواهد شد و مشخص نیست آیا در این دور هیات مدیره جدید از منظر قانونی تشکیل خواهد شد یا خیر. اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران طی روز‌های سال پیش رو آبستن اتفقات و حوادث عجیبی خواهد بود که بسیاری امیدوارند مهمترین آن خارج شدن از این اتحادیه از گوشه رینگی باشد که بدنه دولتی سیاستگذار نشر برای آن تدارک دیده اند و در مقابل برخی دیگر نیز چاره راه و عاقبت به خیری این اتحادیه را یارکشی از میان بدنه عضو نزدیک به بخش دولتی در هیات مدیره جدید خود می‌دانند.