اشتغال دانش‌بنیان(۱۲)/ عسکری‌پور لاهیجی در گفتوگو با آنا:
توسعه از سرمایه‌گذاری بر انسان‌ها آغاز می‌شود
دانشگاهیان در برابر معضلات جامعه بی‌تفاوت نباشندسرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنگرود گفت: توسعه از سرمایه‌گذاری بر انسان‌ها آغاز می‌شود نه سرمایه‌گذاری بر نیاز آنان و قاعده عدالت می‌گوید در جوامع انسانی، محور هرگونه سیاست یا سرمایه‌گذاری بر انسان و تقویت جنبه انسانی او باشد نه چیز دیگر.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پیام خود به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ عنوان کرد که سال تحصیلی پیش رو را با شعار «تحول در آموزش حافظه‌محور به آموزش بسترساز اشتغال دانش‌بنیان» آغاز خواهیم کرد و این رویکرد مطمئناً دانشگاه را در مسیر متعالی هدایت خواهد کرد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی اظهار کرد که گذر از آموزش حافظه‌محور یکی از تمهیداتی است که مورد توجه دانشگاه قرار گرفته است. دانشگاه باید عملکرد متفاوت و متناسبی در شأن دانشجویان و در راستای مطالبات آنان داشته باشد. دیگر یاددهی صرف کارآمد نیست و باید به دنبال یاددهی تعالی‌بخش در آموزش باشیم و تحول در یاددهی باید در استادان نیز نمایان شود؛ بنابراین تنها آموزش مسئله ما نیست، بلکه تمرکز دانشگاه بر یادگیری تعالی‌بخش و عمیق خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
پیگیری «طرح پویش» در استان گلستان با ایجاد ۱۰۷ فرصت شغلی
ترسیم نقشه راه اشتغال با اشتراک مهارت دانشجویان
تحول در آموزش حافظه‌محور با ایجاد انگیزه تغییر در دانشگاهیان
وی تأکید کرد که دانشگاه باید شاخص‌های کار آمادگی و مهارت‌های موردنیاز در جهان فیزیکی و سایبری را به دانشجو ارائه کند. مهارت در شاد بودن و شادماندن، مهارت زندگی اجتماعی، کارهای گروهی، تعاملات گسترده و ... از آموزش نشئت می‌گیرد. آموزش امروز نیازمند تغییر ماهیت است و باید محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود.
خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت در پرونده‌ای با عنوان «اشتغال دانش‌بنیان» و در گفتوگو با رؤسای واحدهای دانشگاهی به تبیین شعار سال تحصیلی ۱۴۰۰/۱۴۰۱ دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است که در این شماره گفتوگو با محمدرضا عسکری‌پور لاهیجی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنگرود را می‌خوانیم.
آنا: با توجه به شعار سال جدید تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان «تحول در آموزش حافظه‌محور به آموزش بسترساز اشتغال دانش‌بنیان» ملزومات تحقق این شعار را چه می‌دانید؟
عسکری‌پور لاهیجی: دانش و آگاهی نعمتی است که فقط برای انسان و فقط از سوی انسان بهره‌برداری و نشر آن وجود دارد و عدالت که مفهومی انتزاعی و فلسفی است نیز زمینه نشر و تولید آن است. قاعده عدالت می‌گوید در جوامع انسانی، محور هرگونه سیاست یا سرمایه‌گذاری بر انسان و تقویت جنبه انسانی او باشد نه چیز دیگر؛ افزایش ثروت، قدرت، شهرت، فناوری، رفاه و ... همگی ذیل انسان و بر محور انسان معنی می‌دهد؛ بنابراین آموزش‌هایی که فقط روی تقویت حافظه و ارتقای محاسبه‌گری انسان متمرکز می‌شوند و جنبه انسانی ذهن او را به فراموشی می‌سپارد، مدنظر نیست.
راه‌اندازی مراکز رشد، سرای نوآوری و پارک علم و فناوری نخستین زمینه‌های رسمی شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان خواهد بود. بخش انسانی ذهن همان توانایی اندیشیدن خودآگاهانه و تمییزدادن و انتخاب کردن‌های اجتماعی است؛ بنابراین به‌طور خلاصه عدالت آموزشی یعنی حرکت از نظام آموزشی حافظه‌محور به نظام آموزشی رابطه‌محور، عبور از نظام آموزشی دانش‌محور به نظام آموزشی انسان‌محور، اهتمام به توانمندسازی نه دانشمندسازی، اهتمام به آموزش اندیشیدن نه آموزش اندیشه‌ها؛ پس توسعه از سرمایه‌گذاری بر انسان‌ها آغاز می‌شود نه سرمایه‌گذاری بر نیازهای انسان‌ها.
محققان و دانشگاهیان در برابر معضلات جامعه بی‌تفاوت نباشند
آنا: گذر از آموزش حافظه‌محور چگونه ممکن است و در این راستا دانشگاه به‌ویژه استادان باید چه عملکردی داشته باشند تا این امر محقق شود؟
عسکری‌پور لاهیجی: علم آن چیزی است که بین ما می‌چرخد و افکار ما، روحیات ما، رفتارهای ما، الگوی ذهنی ما، الگوی رفتارهای ما و شیوه زندگی ما را شکل می‌دهد؛ بنابراین اگر علم در زندگی ما وارد شد و چرخید و اثر گذاشت و ذهن و زندگی ما را تغییر داد، می‌گوییم علم زنده است. در نتیجه دانشگاه و استادان کافی است بستر را برای گذار از علم حافظه‌محور به علم انسان‌محور آماده کنند.
محققان و دانشگاهیان باید به مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی احساس مسئولیت کنند و مقابل معضلات بی‌تفاوت نباشند، در این برهه از زمان و در شرایط کنونی که چشم امید به اندیشمندان و دانشگاهیان دوخته شده است، دانشگاه باید نقش خود را به‌خوبی ایفا کند و برای بهترشدن زندگی مردم و توسعه کشور گام بردارد.
علمی که از گفتوگو و ارتباط بیرون نیاید، علم زنده نیست
آنا: برای تحقق یاددهی مهارت به دانشجویان علاوه‌بر آموزش، چه تمهیداتی اندیشیده و چه امکاناتی را فراهم کرده‌اید؟
عسکری‌پور لاهیجی: همان‌طور که در سؤالات قبل گفته شد، علم زنده علمی است که دانشجویان را در فرآیند آموزش آرام آرام با یک نظریه درگیر و اجزای آن را پیش چشم دانشجو آشکار کند تا در پایان دانشجو احساس کند که آن نظریه را خودش اثبات کرده است. به عبارت دیگر طوری با آنها گفتوگو کنیم که دانشجویان ما نظریه‌ها را به‌عنوان داده (data) حفظ نکنند؛ بنابراین می‌توان گفت که علمی که از گفتوگو و ارتباط بیرون نیاید، علم زنده نیست؛ بلکه تکثیر یک‌سری نظریه‌هاست.
4 مأموریت اصلی دانشگاه‌ها مطرح‌شده توسط یونسکو کدامند؟
آنا: برای اینکه محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود چه برنامه‌هایی دارید؟
عسکری‌پور لاهیجی: با تحولات سریعی که در حوزه فناوری ارتباطی و اطلاعاتی در پیش است، آموزش کاملاً از انحصار نظام آموزشی خارج و به یک امر اجتماعی تبدیل و کودک از همان دوران کودکی درگیر آن می‌شود و از دل آن، مهارت و دانش لازم برای ورود به یک نظام آموزشی تخصصی (دانشگاهی) را هم پیدا می‌کند، بدون آنکه دیگر لازم باشد پشت نیمکت کلاس‌های خسته‌کننده بنشیند؛ بنابراین وظیفه اصلی دانشگاه این خواهد بود که خود را برای ایجاد چنین بستر اجتماعی آماده کند.
از طرفی به چهار مأموریت اصلی دانشگاه‌ها که توسط یونسکو در قرن ۲۱ مطرح شده اشاره کنیم که شامل «آموختن را بیاموزد»، «به‌کارگیری و عمل‌کردن را بیاموزد»، «زندگی‌کردن را بیاموزد» و «با هم زندگی کردن را بیاموزد» می‌شود.
بیشتر بخوانید:
دانشجویان چگونه به فراگیری مهارت‌های جدید رومی‌آورند؟
تغییر سرفصل‌های درسی با تأکید بر آموزش عملی و کارگاهی
استراتژی‌هایی برای گذر از آموزش حافظه‌محور
اگر این چهار مأموریت انجام شود، سرمایه‌های انسانی و اجتماعی کشورها تقویت می‌شود و در پی آن سرمایه‌های اقتصادی و نمادین هم رشد می‌کند.
اکنون دانشگاه‌های ما به مأموریت اول که همان آموختن است، می‌پردازند و فقط اطلاعات را منتقل می‌کنند؛ بنابراین علم یکی از عالی‌ترین دستاوردهای جامعه انسانی است که در این راستا اگر دانشگاه‌ها نتوانند به انسانی‌شدن جوامع کمک کنند به مأموریت خود عمل نکرده‌اند.
آنا: فعالیت‌های دانش‌بنیان واحد لنگرود را چگونه ارزیابی می‌کنید و تا چه اندازه در تحقق شعار سال مفید خواهد بود؟
عسکری‌پور لاهیجی: راه‌اندازی مراکز رشد، سرای نوآوری و پارک علم و فناوری نخستین زمینه‌های رسمی شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان خواهد بود. با توجه به شعار سال تولید، پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها، دانشگاه‌ها با پشتیبانی شرکت‌های دانش‌بنیان و با تقویت آموزش و پژوهش در واحدهای صنعتی و تولیدی (شهرک‌های صنعتی) زمینه تحقیق و توسعه را فراهم می‌آورند.
انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
