اسکناس با صفرهای کمتر چقدر در بازار و ‌اقتصاد تاثیرگذار است؟/ سیری بر آغاز تحولات واحد پول ملی

به گزارش خبرنگار حوزه بورس، بانک و بیمه گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، با گذشت 2 سال از پروژه تولید نسل جدید ایران چک‌های 50 و 100 هزار تومانی از روز یکشنبه 19 بهمن ماه 99 طبق اعلام نهاد پولی و مالی کشور، شاهد تولید و انتشار ایران چک 100 هزار تومانی در شبکه بانکی کشور هستیم.

البته از تاریخ مذکور علاوه بر ایران چک 100 هزار تومانی، اسکناس 10 هزار تومانی جدید نیز به مرور در سطح گسترده در اختیار شبکه بانکی و مردم قرار گرفته، در معاملات اعتبار داشته و قابل استفاده است.

همچنین روز دوشنبه 20 بهمن ماه 99 نسل جدید اسکناس‌های هزارتومانی، 2 هزار تومانی و 5 هزار تومانی رونمایی شد و فرآیند تولید انبوه و عرضه این اسکناس‌ها طی ماه‌های آتی صورت خواهد گرفت.

طبق گفته امیر شکری، رئیس سازمان تولید اسکناس و مسکوک؛ استفاده از جلوه‌های تصویری متحرک و تکنولوژی نوری ـ مغناطیسی، افزایش امنیت، کارآیی و بهینه سازی در تولید، کاهش هزینه‌های تولید، کاهش سرانه اسکناس و کم رنگ شدن عامدانه چهار صفر در اسکناس‌های جدید در راستای اجرای لایحه حذف 4 صفر از پول ملی از جمله تغییرات انجام شده در فرآیند تولید و انتشار اسکناس‌های جدید است.

وی درباره دیگر ویژگی‌های اسکناس ها و ایران چک‌های جدید می‌گوید براساس سند اسکناس تصویب شده در 2 سال گذشته، تمام اسکناس‌ها و ایران‌چک‌ها در قالب، اندازه و ساختارهای واحد توزیع خواهد شد و تکثر در اندازه و قالب در اسکناس‌های جدید حذف می‌شود، اما ضرایب امنیتی و عناصر به کار رفته در هر اسکناس متفاوت خواهد بود.

حذف 4 صفر از پول ملی قبل از تصویب نهایی در مجلس

در شکل حروفی اسکناس‌های جدید (یک هزار تومانی، 2 هزار تومانی، 5 هزار تومانی و 10 هزار تومانی) تغییری داده نشده اما در فرمت عددی فارسی و انگلیسی آن 4 صفر کمرنگ شده و عدد انگلیسی مربوط به رقم هر اسکناس به ترتیب 1، 2، 5 و 10 در قسمت جلو و پشت اسکناس نوشته شده است. 

در طراحی چک‌های جدید (ایران چک صد هزار تومانی) نیز در شکل حروفی تغییری داده نشده ولی در شکل عددی 4 صفر در فرمت فارسی و انگلیسی کمرنگ نوشته شده و عدد 100 به‌صورت انگلیسی در قیمت جلو و پشت این چک‌های جدید درج شده است.

سیری بر آغاز تحولات واحد پول ملی

آغاز تحولات واحد پول ملی به سال 95 بر می‌گردد زمانی که لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی در دولت بررسی شد و موادی از آن تحت عنوان تعیین واحد پولی اقتصاد کشور به تومان و معادل ریال به تصویب رسید.

این موضوع مسکوت ماند تا اینکه در دی ماه 97 ایران چک 50 هزار تومانی جدید با حضور رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد رونمایی شد، سپس در مرداد 98 رئیس جمهور پس از تصویب هیأت وزیران لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی را به مجلس ارسال کرد و نمایندگان کلیات لایحه را تصویب کردند.

سرانجام در بهمن 98 مجلس، لایحه مذکور را با انجام اصلاحات جزئی در عنوان و متن به تصویب رساند و بانک مرکزی موظف شد ظرف مدت 2 سال مقدمات اجرایی قانون فوق را با همکاری سایر دستگاه‌های ذی ربط فراهم آورد.

اواخر فروردین 99 پس از تصویب دولت و تایید مجلس طرح ف.ق به صحنه اجرا نزدیک شد و در اردیبهشت 99 ماده واحده تبدیل واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف 4 صفر به تصویب رسید و به شورای نگهبان ارجاع داده شد.

شورای نگهبان نیز در فرآیند بررسی لایحه قانون پولی و بانکی کشور با ابهام روبرو شد که با مصوبه کمیسیون اقتصادی پاسخ آن را دریافت کرد.

در ادامه فرآیند بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اجرای لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی را مغایر با جزء 2 بند 9 سیاست‌های کلس نظام قانون‌گذاری دانست.

از آن زمان تا کنون لایحه فوق در انتظار تایید نهایی بهارستانی ها مانده است با این وجود بانک مرکزی در طراحی جدید اسکناس‌هایش یک گام به جلو رفته و با کمرنگ کردن چهار صفر و حذف صفرها در فرمت عددی انگلیسی ارقام، ماده واحده تبدیل واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف 4 صفر از لایحه قانون پولی و بانکی کشور را اجرا کرده است.

حذف صفر از پول ملی موثر است؟

طبق دلایل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی معطوف به نیازهای واقعی کشور نیست و باید به عنوان آخرین حلقه بعد از اصلاحات پولی و بودجه‌ای کشور انجام شود.

همچنین طبق اعلام نظر بازوی پژوهشی مجلس، حذف صفر از پول ملی هیچ تاثیری بر مولفه‌های بنیادین اقتصادی کشور مثل تورم، ارزش پول ملی و رشد اقتصادی نخواهد داشت.

سومین دلیل دولت برای تدوین و تهیه این لایحه، صرفه جویی است که این امر به جای حذف صفر با توسعه ابزارهای پرداخت خرد، اصلاح نظام حکمرانی مبتنی بر کارت، تغییر ابعاد و ارزش اسمی اسکناس و مسکوک ممکن می‌شود.

چهارمین دلیل هزینه بَر بودن و زمانبَر بودن اجرای طرح است که قطعا بخشی از توان اجرایی کشور را درگیر خود خواهد کرد.

که در این باره امیر شکری، رئیس سازمان تولید اسکناس و مسکوک می‌گوید طراحی و عرضه اسکناس‌های جدید هزینه اضافی بر کشور تحمیل نمی‌کند، زیرا عمر مفید اسکناس در کشور ما 5 سال است و چاپ و توزیع اسکناس همواره و طبق روال توسط بانک مرکزی انجام شده است.

محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و راور با تاکید بر اینکه حذف 4 صفر از پول ملی اولویت کشور نیست، می‌گوید پرداختن به این موضوع در مجلس، دولت و فضای عمومی کشور باعث هدررفت و اتلاف وقت می شود.

برخی از کارشناسان نیز حذف صفر از پول ملی را منوط به هزینه چاپ میلیون‌ها برگ اسکناس و ضرب میلیون‌ها سکه جدید می‌دانند و معتقدند با اجرای این طرح برای مدت‌ها تنظیم حساب‌های مالی دولت و بخش خصوصی با چالش روبرو خواهد شد، علاوه بر این حذف صفر از پول ملی هیچ ارتباطی با معیشت مردم ندارد.

طبق تجارب کشورهای موفق باید قبل و بعد از حذف صفر از پول ملی اقدامات خاصی انجام شود به طوری‌که باید قبل از حذف صفر سیاست گذار اقدام به اصلاحات اقتصادی کرده و بعد از آن اجرای برنامه‌های ثبات ساز را در پیش بگیرد.

انتهای پیام/4133