دانشجویان دوره دکتری باید مقاله چاپ کنند یا نه؟

به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، اخیراً حکمی از سوی دیوان عدالت اداری درباره استخراج مقاله از رساله دوره دکتری حاشیه‌ساز شده و بسیاری از مسئولان علمی کشور در این باره اعتراض کرده‌اند که چرا دیوان عدالت به چنین موضوعی ورود کرده است. بر اساس رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری شرط چاپ یک مقاله علمی- پژوهشی مستخرج از رساله دکتری برای دفاع از پایان‌نامه خلاف قانون است، این هیئت این شرط را ابطال کرد.

دیوان عدالت به محتوای آموزشی ورود نکند

علی‌اکبر حق‌دوست، معاون آموزشی وزارت بهداشت در واکنش به رأی دیوان عدالت اداری، بر عدم ورود دیوان در مباحث محتوایی و همچنین رعایت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید می‌کند و می‌گوید: برخی از رأی‌های دیوان عدالت اداری به دانشگاه‌ها آسیب می‌زند.

منصور کبگانیان، دبیر ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز ضمن انتقاد از رأی جدید دیوان عدالت اداری می‌گوید: ما با این رأی مخالف هستیم چراکه این مصوبه دیوان عدالت اداری از مصادیق ورود به محتوای علمی است و در تضاد با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

وی معتقد است که مراجع قضایی فقط می‌توانند در شکل آیین‌نامه‌ها ورود کنند. کبگانیان خواستار ورود قوه قضائیه، شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد نقشه جامع علمی کشور به این موضوع شد.

اکسپت مقاله پابرجاست

در این میان رضا نقی‌زاده، مشاور معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم معتقد است که همچنان موضوع انتشار مقاله پابرجاست و بر اساس رأی دیوان عدالت اداری صرفاً اکسپت مقاله از سوی ژورنال‌ها کفایت می‌کند و نیازی به چاپ کاغذی مقاله نیست و دانشگاه‌ها نباید دفاع دانشجویان را تا چاپ کاغذی مقاله به تعویق بیندازند.

به گفته وی؛ برخی از دانشگاه‌ها یک مقاله و تعدادی نیز دو مقاله را برای دانشجویان دوره دکتری در نظر گرفته‌اند. نقی‌زاده معتقد است که دانشگاه‌ها باید در این زمینه آزاد عمل داشته باشند و خودشان در این باره تصمیم‌گیری کنند.

رأی دیوان باعث تنبلی می‌شود

غلامحسین رحیمی معاون پژوهشی وزارت علوم نیز معتقد است که رأی اخیر دیوان عدالت اداری چندان تغییری در وضعیت ایجاد نکرده است، ورود این نوع مصوبات به روندهای دقیق علمی ممکن است باعث سوءبرداشت‌ها یا توجیه‌کننده پاره‌ای از کم‌کاری‌ها و حتی تنبلی‌های علمی شود.

بر اساس آیین‌نامه دوره دکتری دانشجویان پس از اتمام رساله خود حداقل باید یک یا دو مقاله از رساله خود استخراج و چاپ کنند. به گفته رحیمی معاون پژوهشی وزارت علوم؛ برداشت دقیقی از مقاله و کارکرد آن در برخی از مجامع کشور وجود ندارد. رحیمی می‌گوید: مقاله، زمانی پدید می‌آید که کار پژوهشی حاوی نوعی نوآوری باشد و نتایج آن، در فرمتی خاص تحت عنوان مقاله قابل ارائه باشد. همچنین پژوهش باید کیفیت لازم را داشته باشد و بتواند حرف تازه‌ای بزند.

به عقیده معاون پژوهشی وزارت علوم؛ مقاله عملاً انعکاس نتایج پژوهش در فرمتی خاص برای مخاطبان متخصص است به همین دلیل در ایران و جهان بر روی انتشار مقاله تأکید می‌شود و معمولاً هر چه تعداد و کیفیت مقاله بیشتر شود نشان‌دهنده این است که حیات علمی و تحقیقاتی کشور پربارتر است و کشور در زمینه انجام تحقیقات نسبت به سایر کشورها موفق‌تر عمل کرده است.

معاون وزیر علوم می‌افزاید: توصیف کاربردی بودن یا نبودن تحقیقات به مقاله مربوط نمی‌شود، این توصیف‌ها به خود تحقیق مربوط می‌شود چراکه مقاله صرفاً گزارش تحقیقات است. گاهی این مباحث با یکدیگر خلط می‌شوند و شاهد قضاوت‌هایی ناروا در خصوص مقاله و انتشار مقاله هستیم.

چاپ یک مقاله کم است

رحیمی همچنین نگارش یک مقاله را کم می‌داند و معتقد است چاپ یک مقاله از سوی دانشجویان دوره دکتری تا 10 سال پیش خوب بود ولی اکنون که بیش از 65 هزار مقاله از محققان ایرانی به چاپ رسیده، انتشار یک مقاله کم است و باید مقالات بیشتری از رساله دانشجویان استخراج شود.

در دانشگاه آزاد اسلامی نیز الزام انتشار دو مقاله از رساله دانشجویان وجود دارد که البته برخی از دانشجویان نسبت به آن اعتراض دارند به نظر می‌رسد که این دانشجویان باید کمی سطح علمی خود را ارتقا دهند و رساله‌هایی را تدوین کنند که امکان استخراج بیشتر از یک مقاله وجود داشته باشد چراکه این‌گونه مشخص می‌شود که تحقیق انجام شده حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و می‌تواند ابعاد تازه‌ای را بگشاید.

دانشجویان دوره دکتری باید بدانند که این دوره مانند سایر مقاطع تحصیلی نیست و تفاوت زیادی با آن‌ها دارد. جامعه انتظار دارد که دانشجویان دوره دکتری پس از فارغ‌التحصیلی در رشته خود متخصص شوند و تقریباً همه علم مورد نیاز آن رشته را کسب کنند اگرچه همواره علم در حال تغییر و به‌روزرسانی‌شدن است اما دانشجویان دوره دکتری پس از فارغ‌التحصیلی به بخش مهمی از سرفصل‌های علمی رشته مورد نظر خود آشنایی پیدا می‌کنند و می‌توانند از آن در امور مختلف استفاده کنند. پس این افراد باید تلاش مضاعفی در این دوره تحصیلی به خرج دهند تا بتوانند بر اساس استانداردها و انتظارات فارغ‌التحصیل شوند.

انتهای پیام/4040/