حمایت دولت لازمه سرمایه‌گذاری فارغ‌التحصیلان در بخش کشاورزی/ «خانه ترویج» به جذب دانشجو کمک می‌کند؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ کشاورزی از رشته‌های جذاب و در عین حال فعال دانشگاه آزاد اسلامی است و فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به‌عنوان کارشناس با برنامه‌‌ریزی جامع و هدفمند به رشد جمعیت، فرسایش خاک، محدودیت‌های آب و ضایعات در بخش برداشت محصولات توجه کرده و روی آن تأمل کنند.

یک کارشناس کشاورزی باید بتواند برنامه‌ریزی لازم را برای تأمین محصولاتی مانند گندم، جو، روغن، شکر، برنج و چای انجام دهد. آشنایی با کشاورزی مکانیزه یا شناخت از ماشین‌آلات کشاورزی، کارشناس این رشته را وادار می‌سازد با رشته مهندسی کشاورزی ارتباط برقرار کند.

طی سال‌های گذشته اما از رشته کشاورزی استقبال چندانی صورت نگرفته و این موضوع مسئولان را بر آن داشته تا با برنامه‌ریزی درست و صحیح از این رشته پول‌ساز به بهترین شکل ممکن محافظت کنند.

دانشگاه آزاد اسلامی طی سال‌های گذشته و اکنون بهای بیشتری به رشته کشاورزی داده و برنامه‌ریزی‌های زیادی را ازجمله تولید بذر و فعالیت‌های گلخانه‌ای تدارک دیده است.

بیشتر بخوانید:

ارتقای دانش کشاورزی با حضور دانشجویان در مزرعه و ارائه دروس عملی

تضمین اشتغال فارغ‌التحصیلان کشاورزی با 60 درصد آموزش عملی

لزوم تجمیع استانی رشته‌های کشاورزی

خبرنگار خبرگزاری آنا در ادامه بررسی جایگاه رشته کشاورزی، آسیب‌شناسی و ارائه راهکارها برای آموزش مناسب در این حوزه گفتگویی را با حمیدرضا گنجعلی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان و مدیرگروه کشاورزی این دانشگاه ترتیب داده است که مشروح این گفتگو در پی می‌آید:

آنا: شیوه‌های آموزشی امروز را در حوزه کشاورزی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

گنجعلی: پیش از اینکه به این پرسش پاسخ بدهم  باید درباره پذیرش  دانشجو در حوزه کشاورزی نکاتی را  بیان کنم. طی سال‌های گذشته پذیرش دانشجو بدون درنظرگرفتن نوع رشته تحصیلی پیش‌دانشگاهی یا دیپلم نظام و قدیم و براساس سوابق تحصیلی صورت گرفته، در حالی‌ که در آن به مجموعه زیرشاخه‌های مرتبط با رشته پیش‌دانشگاهی توجهی نمی‌شود.

به‌عنوان مثال در گذشته افرادی که در مقطع دبیرستان موفق به اخذ دیپلم تجربی می‌شدند به‌ناچار منطبق با دیپلم خود باید در یکی از رشته‌های پزشکی، کشاورزی، زیست‌شناسی و ... که جزء  زیرمجموعه رشته علوم تجربی بوده ادامه تحصیل می‌دادند؛ اما امروز به  عشق  قبولی در رشته پزشکی تعداد افرادی که در کنکور علوم تجربی و زیرشاخه‌های آن شرکت می‌کنند، رو به فزونی نهاده است.

مطابقت نداشتن رشته‌های تحصیلات تکمیلی و نامتجانس بودن آن

با توجه به ظرفیت پذیرش محدود در این رشته (پزشکی) مابقی داوطلبان در این رشته یا رشته‌های مشابه پذیرفته نشده و در رشته‌هایی خاص مانند عمران، معماری، حسابداری، حقوق  و ... جذب و سایر رشته‌ها با مشکل  کمبود دانشجو مواجه می‌شوند.

بنابراین مطابقت نداشتن بین رشته و نامتجانس بودن آن اکنون گریبانگیر رشته‌های تحصیلات تکمیلی نیز  شده است، به‌عنوان  مثال  یکی از دانشجویان من فارغ‌التحصیل رشته  اقتصاد در مقطع کارشناسی و رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد  بوده و اکنون مشغول ادامه تحصیل در رشته دکتری کشاورزی است که نمی‌توان فقط با گذراندن چند واحد جبرانی کل مفاهیم تئوری و عملی را به آنها فهماند. حال خود به عمق فاجعه بنگرید که  علاوه بر آن با ادامه این روند در سال‌های آینده این کشور از رشته‌های کشاورزی و علوم پایه تهی خواهد شد.

آنا: ایراد کار کجاست؟

گنجعلی: تا زمانی که به همه رشته‌ها به یک میزان اهمیت داده نشده و از توان و ظرفیت فارغ‌التحصیلان به یک اندازه در کشور استفاده نشود، گرایش به سمت بعضی از رشته‌ها بیشتر خواهد بود.

آنا: یعنی شما معتقد هستید که کنکور برای گزینش دانشجو مفید بوده است؟

گنجعلی: به عقیده من نحوه و شیوه پذیرش دانشجو باید مورد بازبینی قرار گیرد. تا زمانی که پذیرش براساس قبولی در کنکور صورت می‌گرفت، دانشگاه‌ها در تعداد دانشجویان دارای نظم و قاعده خاص بودند، به‌طوری که ما در رشته‌های کشاورزی و علوم پایه پذیرش بالای 50 دانشجو در هر سال تحصیلی را داشتیم.

آنا: چرا این جذابیت‌ها از بین رفته و دانشجو در رشته‌های مورد اشاره (کشاورزی و علوم پایه) ورود نمی‌کند؟

گنجعلی: دلیل آن را می‌توان با نگاه به جامعه بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه از دید دانشجویان و خانواده آنان یافت. امروزه  جذب و استخدام در  رشته‌های علوم پزشکی در ارگان‌ها، سازمان‌ها و بخش‌های دولتی و خصوصی به مراتب بهتر و بیشتر از سایر رشته‌هاست، به همین دلیل  تمایل خانواده‌ها برای تحصیل فرزندانشان در این رشته‌ها بیشتر شده است و در صورت قبول نشدن در چنین رشته‌هایی به امید استفاده از بازار کار آزاد یا شرکت‌های مربوط به آن به سمت چند رشته محدود دیگر جذب می‌شوند.

آنا: یعنی برای جذب این رشته‌ها مهندسی در کار است یا داوطلب براساس علاقه انتخاب رشته می‌کند؟

گنجعلی: باید قبول کرد که امروزه در کشور ما  اکثر انتخاب رشته‌ها بر مبنای علاقه و شوق به آن رشته صورت نمی‌گیرد. اگر نگاهی منطقی و بدون تعارف به این موضوع داشته باشیم، می‌بینیم که بیشتر خانواده‌ها به‌دلیل جوّ روانی، رقابتی و تفاوت فاحش  در حقوق و استخدام در برخی رشته‌ها فرزندانشان را از این نظر تحت فشار قرار می‌دهند.

آنا: شیوه‌های آموزشی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

گنجعلی: در کنار آموزش تئوری باید آموزش‌های عملی نیز به‌صورت مطلوب ارائه شود. تا دانشجو به‌صورت ملموس مسائل و مشکلات رشته خود را درک نکند،  تصور واقعی از رشته مورد پذیرش خود نخواهد داشت، به‌عنوان مثال در رشته‌های کشاورزی دانشجویان با بازدید میدانی و صحبت با کشاورز و همیاری و همکاری با بخش‌های  مختلف کشاورزی در طول دوران تحصیل می‌توانند به تجارب عملی خود علاوه بر دروس تئوری اضافه کنند. افزایش میزان بازدیدها و اردوهای علمی نیز می‌تواند به این مسئله کمک کند.

آنا: گلخانه‌های بسیاری داریم که نهال تولید و فروش می‌کنند، بدون اینکه متصدی آن گلخانه دانشگاه رفته باشند، خیلی هم درآمدزاست، در این مورد چه نظری دارید؟

گنجعلی: صحبت من همین است. اگر گلخانه‌دار از نیروهای فارغ‌التحصیل دانشگاهی استفاده کند به شرط اینکه دانشجوی ما کنار دروس تئوری، بخش عملی را نیز به خوبی فرا گرفته باشد، آنگاه با تلفیق این دو (آموزش علمی و تئوری) می‌تواند در برداشت نهایی محصول از نظر کمّی و کیفی کمک قابل توجهی به اقتصاد گلخانه‌ و جامعه بکند، به شرط آنکه تجربه را با علم آمیخته و در دانشگاه فراگرفته باشد.

آنا: آینده رشته کشاورزی به‌دلیل نداشتن فناوران نخبه تهدید می‌شود، راهکار شما چیست؟

گنجعلی: در یکی از جلساتی که قبل از شیوع بیماری کرونا به‌عنوان عضو کمیته تخصصی تحول در علوم، مهندسی و کشاورزی با حضور دکتر طهرانچی در تهران داشتیم، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی یک نظریه خوب و  ایده‌آل را برای گریز از این مشکل مطرح کرد که ابتدا باید به‌صورت کامل  بررسی و در نهایت برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شود، آن هم موضوع پذیرش دکتری حرفه‌ای کشاورزی مانند دکتری حرفه‌ای دامپزشکی است.

در این راستا دانشجو در چند سال آخر تحصیل مجبور به فراگیری دروس عملی و انجام کارورزی خواهد شد، یعنی همان تلفیق واقعی مباحث تئوری و عملی با یکدیگر تا نتیجه آن را بتوان به‌طور کامل و ملموس در پایان فراغت از تحصیل در بازار کار دید.

نکته دیگر حمایت دولت از بخش کشاورزی و کشاورز است و تا این اتفاق نیفتد، هیچ فارغ‌التحصیلی رغبت نخواهد داشت پا به این عرصه گذاشته و سرمایه علمی و مالی خود را در این راه به‌کار ببرد.

حمایت دولت از متخصصان کشاورزی با پرداخت وام‌های کم‌بهره

حمایت همه‌جانبه دولت در آزمون‌های استخدامی و بخش‌های خصوصی می‌تواند راهکار مناسبی باشد؛ از قبیل پرداخت وام‌های کم‌بهره.

آنا: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان برای رفع مشکلات حوزه کشاورزی چه راهکاری دارد و چه فعالیت‌هایی داشته است؟

گنجعلی: فارغ‌التحصیلان کشاورزی ما در مقاطع کاردانی تا دکتری در بخش‌های مختلف کشاورزی مشغول فعالیت در حوزه‌های مدیریتی، اداری و بخش خصوصی هستند که با کمک آنان در به‌کارگیری و استفاده از ظرفیت و توان دانشگاه همکاری‌هایی تاکنون صورت گرفته است تا بتوان به نحو مطلوب رشته‌های مختلف کشاورزی را به جامعه معرفی کرد و با این راهکار می‌توان ذهنیت و تصور عموم به این رشته را تغییر داد.

اخیراً براساس تصمیم‌گیری‌های صورت  گرفته قرار بر بازگشایی مراکز خدمات کشاورزی غیردولتی یا خانه ترویج در هر روستا شده است تا امکانات مختلف کشاورزی از سوی ادارات در اختیار آنها قرار گیرد که آن هم به فارغ‌التحصیلان این بخش داده خواهد شد.

این موضوع موجب ثبت‌ نام تعدادی از دانشجویان در رشته کاردانی کشاورزی که سال‌ها پذیرش دانشجو نداشت، شده است که امیدواریم این موضوع تداوم داشته باشد. 

آنا: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان از چه رشته‌گرایش‌ها و امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی در حوزه کشاورزی بهره می‌برد و چه تعداد دانشجو، هیئت‌ علمی، رشته فعال و فارغ‌التحصیل دارید؟

 گنجعلی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد  زاهدان دارای آزمایشگاه‌های مختلف با وسایل و ادوات به‌ همراه یک مزرعه آموزشی و سایر امکانات مانند یک گلخانه کوچک آموزشی است و استفاده از امکانات دو مرکز تحقیقات کشاورزی استان سیستان و بلوچستان (سیستان و ایرانشهر) به‌صورت همکاری متقابل  نیز  صورت می‌گیرد.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد  زاهدان دارای چهار عضو هیئت علمی تمام‌وقت دکتری و چند کارشناس آزمایشگاه رشته کشاورزی است و تاکنون بیش از یک‌هزار و 500 فارغ‌التحصیل در رشته‌های مختلف کشاورزی داشته‌ایم که این روزها هم سه دانشجوی مقطع دکتری در رشته زراعت و یک دانشجو نیز در رشته ژنتیک و به‌نژادی گیاهی از پایان‌نامه خود دفاع خواهند کرد.

انتهای پیام/4078/4062/