در نشست تخصصی عدالت آموزشی مطرح شد؛
فانی: مافیای کنکور بین نمایندگان نفوذ دارد/ حاجی‌بابایی: درآمد برخی مدارس از شرکت نفت بیشتر است
وزرای سابق آموزش و پرورش در نشستی درباره عدالت آموزشی به مافیای کنکور و درآمد مدارس غیردولتی انتقاد کردند.
به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نشست تخصصی عدالت آموزشی در نظام جمهوری اسلامی با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی ذوعلم عضو هیئت‌علمی گروه فرهنگ پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حمیدرضا حاجی بابایی نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی و وزیر آموزش‌وپرورش در دولت دهم، علی‌اصغر فانی وزیر سابق آموزش پرورش در دولت یازدهم و جمعی از نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در محل موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد.
علی‌اصغر فانی در ابتدای این نشست اظهار کرد: رویکرد من در این بحث کاربردی و عملی است و خیلی به بحث‌های نظری ورود نمی‌کنم. تعریف من از عدالت آموزشی متناسب با استعدادها و نیاز دانش‌آموز است.
وی افزود: فارغ‌التحصیل باید در جامعه نقش‌آفرین باشد و هیچ کودک نوجوانی به دلیل عدم تمکن مالی نباید از آموزش و تحصیل محروم شود. در کمیت عدالت ضعفمان نسبتاً قابل دفاع است اما در بعد کیفی مشکل داریم و تبعیض در کیفیت کولاک می‌کند.
فانی گفت: متأسفانه شاهدیم در برخی مناطق محروم رشته ریاضی و تجربی تدریس نمی‌شود. اصل ۳ و اصل ۳۰ قانون اساسی همه دولت‌ها را موظف کرده خدمات تحصیلی رایگان به دانش‌آموزان ارائه کنند.
وزیر سابق آموزش‌وپرورش گفت: اگر سند تحول به‌صورت کامل هم اجرایی شود عدالت کمی و کیفی خواهیم داشت که اجرای آن نیز ملزوماتی را دارد.
وی در ادامه گفت: اگر تبعیض در نظام آموزشی وجود دارد شکی نیست اما من با توجه به تجربه نیم‌قرن سابقه در آموزش‌وپرورش می‌گویم تبعیض آموزشی از تبعیض طبقاتی نشئت می‌گیرد و فقط کسی که پول دارد مشکل هزینه فرزندش را خود حل می‌کند. اینکه گفته می‌شود مدارس غیرانتفاعی باعث این تبعیض شده‌اند درست نیست.
فانی گفت: اقداماتی که دولت بعد از انقلاب انجام داد تأسیس مدارس نمونه دولتی بود، من در سال ۱۳۶۵ این مدارس را ایجاد کردم و هدف توجه و حمایت از دانش‌آموز مستعد محروم بود. مدارس شبانه و شاهد هم در این راستا ایجاد شد.
وی ادامه داد: دولت‌ها تلاش می‌کردند از طریق اقداماتی که در مدارس دولتی انجام می‌دهند فاصله‌ها را کم کنند اما موانع وجود دارد، موانعی که موجب عدم تحقق عدالت آموزشی است؛ آموزش‌وپرورش معمولا در اولویت نبوده است، بسیاری از مسئولان فکر می‌کنند آموزش‌وپرورش از مسائل پیش پا افتاده و دم دستی است. در اینجا دو اشکال اساسی اصلی و بینشی وجود دارد که باعث شده هرساله میانگین ۲۰ تا ۲۵ درصد با کسری بودجه مواجه شویم.
فانی گفت: سهم آموزش‌وپرورش در جی دی پی از میانگین جهانی پایین تراست؛ بودجه عمومی هم کمتر از میانگین جهانی است که نتیجه‌اش به عدول از استانداردها منجر می‌شود.
وی افزود: معلم وضعیت مطلوب معیشتی، هویتی و منزلتی ندارد؛ انگیزه لازم راهم ندارد همچنین یک‌سوم مدارس ما ایمن نیست. در سند تحول نیروی انسانی مدیریت پژوهش و ارزشیابی منابع مالی و...ارکان آموزش پرورش هستند.
فانی: حاکمیت باید بودجه آموزش‌وپرورش را فراهم کند
فانی گفت: حاکمیت باید بودجه آموزش‌وپرورش را فراهم کند؛ حالا چه دولت اصلاح‌طلب باشد چه دولت اصول‌گرا و چه اعتدال‌گرا. دولت یا بودجه ندارد که به آموزش پرورش اختصاص دهد یا دارد و نمی‌خواهد بدهد. دولت می‌گوید بیشتر از این ندارم! درست است که مخاطب باید خودمان (وزرای آموزش‌وپرورش) باشیم اما دستمان خالی است و دولت به وزارتخانه پول نمی‌دهد. فاصله طبقاتی را مردم ایجاد نمی‌کنند اما وزیر هم ایجاد نمی‌کند.
وزیر سابق آموزش‌وپرورش ادامه داد: سال ۱۳۵۲ به دلیل اینکه درآمد نفت بالا بود همه مدارس را دولتی کردند اما آیا تبعیض از بین رفت!؟ آیا عدالت آموزشی ایجاد شد!؟
وی گفت: مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۴ مصوب کرده که کنکور حذف شود اما مافیای کنکور مانع می‌شوند. تا کنکور هست این قضایا هم هست، مافیای کنکور هم هست، هزینه‌های تحمیلی به خانواده‌ها هم وجود دارد. تعدادی از مافیای کنکور بین نمایندگان نفوذ داشته و دارند. اگر کنکور حذف شود بخشی از مشکلات حل‌شدنی است. عدالت کیفی باید در دستور کار دولت و مجلس قرار بگیرد.
فانی گفت: رهبر انقلاب در خصوص نصاب تربیتی فرمودند که این موضوع باید سرفصل مباحث ما شود تا ببینیم نصاب تربیتی _عدالتی که می‌گوییم کجاست؟
وی افزود: دولت موظف است سالانه حداقل نیم درصد به سهم آموزش‌وپرورش بیفزاید تا به برنامه توسعه ششم و هفتم برسیم. از میانگین جهانی نباید پایین‌تر باشیم. همین را تصویب کنند آموزش‌وپرورش می‌تواند قدری قد علم کند.
در ادامه حمیدرضا حاجی بابایی نماینده مجلس شورای اسلامی و وزیر اسبق آموزش پرورش نیز در این نشست اظهار کرد: در تربیت خطاب خدا به قرآن انسان است، انسان به معنای تام و کامل است. معنایش این است که همه انسان‌ها حق دارند از همه شرایط برای تربیت شدن استفاده کنند. این عدالت است. خداوند عادل است و انسان را عادل خلق کرده، عادلانه قرآن فرستاده، پیامبر فرستاده و شرایط را آماده کرده که تربیت شوند.
وی افزود: انسان عادلانه خلق شد و عادلانه هم باید تربیت شود. حکومت در یک کشور اولین وظیفه‌اش آموزش و بهداشت است. هیچ تبعیضی نباید در آموزش وجود داشته باشد و مکرر هم در قانون اساسی به لحاظ کمی و کیفی تأکید شده است. قانون اساسی ما برای تربیت انسان بر اساس قرآن کریم است.
حاجی بابایی: حکومت وظیفه دارد برای همه انسان‌ها شرایط کافی و صددرصدی مهیا کند
حاجی بابایی ادامه داد: حکومت وظیفه دارد برای همه انسان‌ها شرایط کافی و صددرصدی مهیا کند. فاصله طبقاتی ممکن است وجود داشته باشد اما حکومت باید جبران کند و برای کسانی که نمی‌توانند شرایط را فراهم کنند، ضعف‌ها را جبران کند.
وی گفت: نظام تعلیم و تربیت دستخوش سیاست‌های گوناگون شده است و رهبر معظم انقلاب مکرر در سخنرانی‌های خود تأکید کرده‌اند به داد مدارس دولتی برسید. دانشگاه فرهنگیان و تیزهوشان را می‌خواستند تعطیل کنند اما مقام معظم رهبری جلوی آن را گرفت.
این مقام مسئول گفت: عدالت آموزشی یعنی بهترین معلم را برای همه فرزندان کشور آماده کنیم. در طول ۴۰ سال گذشته به هر دلیلی آموزش‌وپرورش اولویت دولت‌ها نبوده است. وزیر آموزش پرورش هم به‌سختی از دولت بودجه می‌گیرد اما وزیر خارجه و سایر وزرا راحت بودجه می‌گیرند.
حاجی بابایی: حدود ۳۰۰ هزار نفرکمبود معلم داریم که اولین ضربه‌اش به محرومان وارد می‌شود
وی افزود: حدود ۳۰۰ هزار کمبود معلم داریم که اولین ضربه‌اش به محرومان وارد می‌شود. نظام رتبه‌بندی معلمان سال ۹۲ آماده بود. معلمان باید جایگاه هیئت‌علمی داشته باشند. همچنین برخی از معلمان مشکل اعتقادی دارند یعنی اعتقاد ندارند که قرآن هدایتگراست که این یعنی سند ۲۰۳۰.
حاجی بابایی گفت: رهبر انقلاب فرمودند در برگزاری برنامه‌ها هرچه ستاد کرونا بگوید عمل می‌کنیم، اما نمی‌دانم دانش‌آموزان را به‌حکم چه کسی به سر کلاس فرستادیم، ریسک بزرگی بود و ما هر کاری کردیم ستاد کرونا قبول نکرد که بچه‌ها سر کلاس نروند.
وی افزود: با مدارس غیردولتی مخالف نیستم اما مخالف خصوصی کردن با زور و فشار هستم. درآمد برخی مدارس از شرکت نفت بیشتر است البته برخی از متدینین هم مدارسی راه‌اندازی کرده‌اند که ازهرجهت استاندارد است.
ذوعلم: متأسفانه مسائل اساسی تعلیم و تربیت مغفول مانده است
حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی ذوعلم نیز در این نشست اظهار کرد: طبقه‌بندی‌های سیاسی یکی از مسائل اصلی و مهم ماست. گاهی مسائل اصلی در اثر جناح‌بندی‌های سیاسی فراموش می‌شود. متأسفانه مسائل اساسی تعلیم و تربیت مغفول مانده است.
ذوعلم گفت: رهبر انقلاب به سند روشن، شفاف، قابل اجرا تأکید دارند تا بشود آن را در مسیر ثابت قرارداد. ایشان می‌فرمایند سند تحول باید ترمیم و شاخص گذاری شود.
وی در ادامه افزود: حاکمیتی بودن آموزش پرورش در همه کشورها وجود دارد اما اهرمی که در اجرا به کارمی رود مهم است. آیا مدارس حاکمیتی ما خواسته اسلام و انقلاب را اعمال می‌کنند؟ خیر! اعتقاد معلم در کلاس حرف اول و آخر را می‌زند.
ذوعلم گفت: سه مرکز داریم که هر سه به آموزش‌وپرورش بی‌اعتنا هستند، مجموعه اول که مسئولیت ریلگذاری را برعهده دارد مجلس شورای اسلامی است، دولت که باید مسئله آموزش‌وپرورش را فراتر از یک وزارتخانه ببیند مانند بهداشت و درمان که همه مردم و نهادها درگیر آن هستند. شورای عالی انقلاب فرهنگی که بار آموزش‌وپرورش را از خود سلب کرده است درحالی‌که باید به کمک آموزش‌وپرورش بیاید. اگر این سه ضلع با اراده واقعی کنارهم قرار بگیرند در بازه زمانی ۵ الی ۱۰ ساله می‌توانند تحولی در آموزش‌وپرورش ایجاد کنند.
ذوعلم: تعطیلی مدارس به نفع تعلیم و تربیت ما نیست
وی در ادامه بیان کرد: تعطیلی مدارس به نفع تعلیم و تربیت نیست حضور دانش‌آموز و معلم در کلاس باعث رشد بیشتر و بهتر تحصیلی دانش‌آموز می‌شود. ما به آموزش پرورش اشکال می‌گیریم اما اتوبوس و مترو که همه کنارهم ایستاده‌اند کسی نمی‌تواند ایراد بگیرد. تعطیلی مدارس ساده‌ترین راه است اما آسیب‌زاست.
ذوعلم گفت: یکی از علت‌های اصلی مشکلات این است که صاحب‌نظران کمتر دور یک میز نشسته‌اند. لذا هر کدام از نگاه و سیاست خاصی برخورد می‌کنند و از هم جدا بوده و جدا فکر می‌کنند. روشی که برای تصویب نسخه ۲۰۳۰ دنبال شد باید برای عملی کردن سند تحول به کار بگیریم. مهم‌ترین فقدان ضعف نگاه تربیتی معناگرا، آینده‌گرا در کلیت حاکمیت است. قوه قضاییه نیز یکی از وظایفش نظارت بر اجرای قوانین است که یکی از آن‌ها سند تحول بوده است که البته اقداماتی را انجام داده اما مؤثر نبوده است.
این کارشناس مسائل تعلیم و تربیت گفت: باید به‌صورت جدی به بحث عدالت آموزشی بپردازیم که به تعبیر رهبر معظم انقلاب عدالت در رأس همه اهداف انقلاب است.
وی در پایان سخنان خود ابراز کرد: مطالبه گری مبتنی بر مطالعه و پژوهش در جامعه لازم است و مجلس امروز نقطه امیدم است. باز تولید عدالت آموزشی خودش را در عرصه سیاست هم نشان خواهد داد.
همچنین در پایان این نشست نیز نمایندگان تشکل‌های دانشجویی به ارائه نظرات و طرح سؤالات خود پرداختند.
رحیمی از دفتر تحکیم وحدت به قبولی‌های امسال در کنکور سراسری و تبعیض آموزشی اشاره کرد و گفت: رتبه اول ریاضی در مصاحبه‌ای گفته است سالیانه 15 الی 20 میلیون شهریه پرداخت می‌کردم و این نشان می‌دهد در این سیستم آموزشی با پول می‌توان امکانات بیشتری در اختیار داشت.
فیروزآبادی از دفتر تحکیم وحدت نیز خطاب به میهمانان جلسه گفت: مخاطب بایدها و نبایدها خود شما هستید. شما می‌گویید 2030 بد است ولی نمی‌گویید چه کاری برای مقابله با آن کرد. همچنین شفافیتی در قبال پیاده‌سازی سند تحول بنیادین وجود ندارد که یکی از مشکلات ماست.
پیرایی دبیر کل مجموعه مشورت جوامع استان تهران به این نکته اشاره کرد که اینکه آموزش‌وپرورش اولویت دولت نیست اشتباه است بلکه اولویت حاکمیت نیست. پیرایی خطاب به میهمانان جلسه گفت: شما زمانی وزیر آموزش‌وپرورش بوده‌اید و برای این بی‌عدالتی باید در جلسات هیئت دولت یقه پاره می‌کردید ولی تعارض منافع اجازه این کار را به شما نداد.
پناهی قائم‌مقام اتحادیه انجمن اسلامی مستقل نیز به رشد قارچ گونه مدارس سمپاد اشاره کرد و در آخر اصلاح جایگاه معیشتی و اجتماعی معلمان را متذکر شد.
انتهای پیام/4040/
انتهای پیام/
