مقابله با خرافه‌گری در مراسم‌ عزاداری ایام محرم/ نباید حیطه امنی برای خرافه‌گویی برخی وعاظ و مداحان ایجاد شود

به گزارش خبرنگار حوزه خانواده گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، این روزها حسینه‌ها و تکایا مملو از جمعیتی است که برای اباعبدالله الحسین علیه‌السلام عزاداری می‌کنند و با حضور در پای منابر و سخنرانی‌های مذهبی تلاش دارند بیشتر با معارف دین آشنا شوند؛ در این میان تأثیرگذاری سخنان مداحان و وعاظ بر کسی پوشیده نیست و اگر در محیط هیئت و در بین عزاداری‌ها، کلامی یا روایت نامعتبری ذکر شود باعث ایجاد شبهه‌ای در بین عزاداران می‌گردد که اثرات آن شاید سال‌ها در بین اذهان عمومی و در بین مردم باقی بماند.

بنابراین قابل توجه است که سخنرانان، وعاظ مذهبی و مداحان نباید بدون استفاده از منابع دینی و اسلامی نسبت به ارائه موضوعات دینی و مذهبی به مردم اقدام کرده و اشاعه خرافات کنند

عدم رجوع به متخصص در حوزه‌های مختلف اپیدمی شده است

عباس روزمه در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، گفت: یکی از مسائلی که به طور معمول در جامعه کمتر به آن توجه می‌شود، رجوع به متخصص برای برطرف کردن سؤالات و چالش‌های ذهنی‌مان است.

وی اضافه کرد: در دو حوزه پزشکی و دین، خرافه به‌وفور وجود دارد و گاهی مطالبی مطرح می‌شود که ریشه علمی ندارند. این مسائل در علم طبابت، نجوم و مسائل مذهبی بیشتر از سایر علوم دیده می‌شود. هرچند باید گفت این موضوع مربوط به زمان کنونی نمی‌شود و در زمان‌های گذشته نیز این اتفاق رخ می‌داد.

این استاد حوزه علمیه در ادامه با توضیح مثالی در این خصوص گفت: در زمان ناصرالدین‌شاه آمار پزشکان پایین بود اما بااین‌حال وزیر او می‌گفت که دکتر زیاد داریم و برای آنکه حرفش را ثابت کند، یک روز سرش را بست و پیش شاه رفت. هرکدام از افرادی که آنجا حضور داشتند، موضوعی را مطرح و برای تسکین سردرد او تجویزی کردند، حتی ناصرالدین‌شاه نیز پیشنهادی مطرح کرد همان موقع وزیر دستمال را از سرش باز کرد و اتفاق رخ‌داده را شاهد ادعای خود عنوان کرد.

وی تصریح کرد: در حوزه خانواده نیز این اظهارنظرها زیاد رخ می‌دهد و بسیاری از افراد که تخصصی در این حوزه ندارند، نظر داده و راه‌حل‌های غیرعلمی نشان می‌دهند.

پای منبر بودن از افراد متخصص نمی‌سازد

روزمه با اشاره به اینکه در حوزه دین نیز این اتفاق زیاد رخ می‌دهد، اضافه کرد: بیشتر افراد خود را متخصص دین می‌دانند و فقط کافی است کمی دغدغه فرهنگی داشته و چند صباحی نیز پای منبر نشسته باشند در این صورت است که خود را محق دانسته و در خصوص مسائل دینی نظر می‌دهند و به این طریق خرافه نیز وارد مسائل دینی می‌شود.

این استاد دانشگاه و حوزه علمیه با اشاره به اینکه متاسفانه عده معدودی از مداحان نیز در ترویج خرافات نقش مهمی ایفا می‌کنند، اضافه کرد: خوشبختانه منابع مهمی از روایات مذهبی ما در اختیار مداحان وجود دارد البته در هیئات مذهبی هم از این منابع استفاده می‌شود ولی معدود مداحانی هم هستند که اقدام به اشاعه خرافه می‌کنند

مرز خرافه و علم مطالعه است

وی با اشاره به اینکه مرز بین علم و خرافه، مطالعه است، یادآور شد: وقتی مطالعه وجود نداشته باشد و رجوع به متخصص از ذهن مردم پاک شود، خرافه رواج پیدا می‌کند.

روزمه اضافه کرد: معدودی از سخنرانان وقتی متوجه شوند که پامنبری‌ها تنها مستمع هستند و سؤالی برای‌شان پیش نمی‌آید، ممکن است هر موضوعی را مطرح کنند و به این طریق به رواج خرافات کمک کنند، هرچند که باید گفت این اتفاق در بسیاری از جوامع و فرهنگ‌های مختلف در دنیا وجود دارد و مسائل دینی نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

پرسشگری راه برون‌رفت از ایجاد خرافه در دین است

وی راه برون‌رفت از این اتفاق را فرهنگ‌سازی و رجوع به متخصص عنوان کرده و ادامه می‌دهد: در دین نباید نظر شخصی مطرح شود، زیرا آنچه مهم است، نظر قرآن، دین و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است و اینکه ما فکر کنیم چون درس دینی خوانده‌ایم می‌توانیم نسبت به مسائل دینی نظر دهیم اشتباه است و نباید به اعمال‌نظر شخصی بپردازیم.

این استاد حوزه علمیه تهران عنوان کرد: مرز بین خرافه و علم، روشنگری و مراجعه به علم است و پرسش از افرادی که در این حوزه تخصص دارند. به‌طور مثال طلبه پایه چهار نمی‌تواند متخصص دین و جوابگوی برخی از سؤالات باشد و باید راه شناخت افرادی که می‌توانند در هر حوزه‌ای پاسخگو باشند برای مردم باز باشد.

روزمه با اشاره به اینکه دین امری عقلی است و مطابق با فطرت انسان‌هاست، اشاره کرد: در دین چیزی وجود ندارد که با علم مطابقت نداشته باشد اما اگر فردی علامت سؤالی در سخنرانی‌ها به ذهنش می‌رسد، باید منبع آن را از سخنران بپرسد و برایش سؤال ایجاد شود. مشکل اینجاست که بسیاری از سخنرانی‌ها یک‌طرفه است و پرسشگری رواج ندارد. این در حالی است که منبری و سخنران و خطیب باید از طرف مردم درصورتی‌که حرف غیرعلمی بزند، به چالش کشیده شود و منبع صحبت‌هایش مشخص شود و این به خود مردم برمی‌گردد.

وی تأکید کرد: امروزه فضای مجازی راه عذر و بهانه را برای مردم بسته است زیرا هر موضوعی با یک جستجوی کوچک در گوگل می‌تواند مشخص و افراد به حقیقت آن پی ببرند.

مداحان بزرگ مسئولیت بیشتری دارند

استاد دانشگاه و حوزه علمیه اضافه کرد: مداحان معروف مسئولیت بیشتری در این خصوص دارند زیرا جمعیت بیشتری پای منبر آن‌ها جمع می‌شوند و در صورت گفتن صحبت‌های غیرواقع باید مورد توبیخ قرار گیرند. چند وقت پیش یکی از این مداحان در مقتل‌خوانی موضوع غیرواقعی را مطرح کرد و وقتی از وی سؤال کردم که چرا این موضوع را مطرح کردی و منبع آن از کجا بوده، به من گفت: این موضوع به من الهام شده است و اینجاست که باید بحث چالش پیش بیاید زیرا نباید حیطه امنی برای بسیاری از وعاظ و مداحان ایجاد شود زیرا اگر پرسشگری و مطالبه‌گری از مطالبی که مداحان بیان می‌کنند، ایجاد شود، آن‌ها قبل از بیان مقتل، قطعاً مطالعه خواهند کرد و به این طریق راه خود را از خرافه جدا خواهند کرد.

وی با تأکید بر اینکه اگر پرسشگری و مطالبه‌گری از مطالبی که در حوزه دین از سوی برخی از افراد بیان می‌شود، ایجاد شود، بسیاری از معضلات حل می‌شود اما وقتی حضور مردم پای منبر باری به هر جهت باشد، این اتفاق رخ نخواهد داد.

روزمه با تأکید بر اینکه باید فرهنگ‌سازی شود، اضافه کرد: معروف بودن برخی از سخنرانان و مداحان نباید مانع از سؤال شود و باید افراد درصورتی‌که برای‌شان گفته‌ای خلاف واقعیت باشد، در مورد آن سؤال کرده و منبع آن را جستجو کنند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از انحرافات افراد در زندگی، به انحرافات فکری و عقیدتی معروف است، ادامه داد: یکی از راه‌هایی که می‌توانیم مسیر بسیاری از آسیب‌ها را در جامعه ببندیم، معرفی متخصصان در هر حوزه و رجوع به آن‌ها برای جواب سؤال‌هایی است که در ذهن‌مان ایجاد می‌شود.

انتهای پیام/4087/پ