ثبت جهانی پنیرهای سنتی ایران/ دانشگاه پنیر در لیقوان تأسیس شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از خوی، یحیی شفیعی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی برای نخستین‌بار در جهان پنیرهای سنتی ایران را با نام محلی و با اشاره به محل و منشاء تولید آنها در کتاب The Oxford Companion to Cheese طبقه‌بندی کرد.

کتاب The Oxford Companion to Cheese که توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد (OUP) شعبه آمریکا به چاپ رسید در سال 2017 برنده جایزه (James Beard Award) شد که به جایزه اسکار مواد غذایی (Oscars of the food) معروف است.

این کتاب که توسط 325 نفر مؤلف از 35 کشور مختلف جهان نوشته شده به‌عنوان جامع‌ترین کتاب قرن درباره پنیر شناخته شده است. یکی از 325 نفرمؤلف یادشده، یحیی شفیعی است که برای نخستین‌بار در جهان پنیرهای سنتی کشور را با نام محلی و با اشاره به محل و منشاء تولید آنها در این کتاب به رشته تحریر درآورده و طبقه‌بندی کرده است که از آن جمله می‌توان لیقوان پنیری، کوپه پنیری، پنیر کوزه، پنیر خیکی، موتال پنیری، لور، زیرلی پنیر، جاجیخلی پنیر، پنیر قرمز سلماس یا قیرمیزی پنیر را نام برد.

شفیعی در این کتاب، تاریخچه پنیر و لبنیات کشور را نیز در بخشی با عنوان «Iran» ثبت کرده که در آن به تاریخ و تمدن غنی و آداب و رسوم و فرهنگ غذایی و ادبیات مرتبط با این فرآورده‌ها نیز به‌خوبی اشاره شده است.

در این کتاب، پنیر موتال اردبیل به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین پنیرهای تولید‌شده در جهان معرفی شده؛ به‌طوری که تاریخ پیدایش این پنیر به هزاران سال قبل باز می‌گردد و با تاریخ پیدایش پنیر برای نخستین‌بار در جهان گره خورده است.

در این کتاب خانواده پنیرهای کوزه‌ای و پوست گوسفندی نیز که سایر پنیرهای محلی کشورهای مدیترانه ازجمله ترکیه و یونان را  دربرمی‌گیرد، توسط یحیی شفیعی نگاشته و در کنار پنیرهای محلی ایران آورده شده است؛ ازجمله پنیر تولوم پینیری ترکیه و تولومی تیری یونان در گروه پنیرهای پوست گوسفندی و بزی و پنیرجارا یا تستی ترکیه در گروه پنیرهای کوزه‌ای.

در بخش دیگری از کتاب نیز لوازم و تجهیزات سنتی مورد استفاده در پنیرسازی در کشورهای مختلف جهان توسط وی به رشته تحریر درآمده و طبقه‌بندی شده است که دراین میان تجهیزات سنتی و قدیمی پنیرسازی کشورمان نیز با اسامی محلی تشریح شده‌اند که از آن جمله می‌توان کوپه، بایدا، سیه توتار و تیانچه را نام برد.

غارها و سردخانه‌های طبیعی به موزه پنیر تبدیل شوند

شفیعی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا اظهار کرد: ثبت جهانی پنیرهای سنتی ایران در این کتاب با نام محلی و بومی خود به‌عنوان نقطه عطفی در شناسایی و معرفی این میراث گرانبها در جهان بوده و به‌عنوان یک انقلاب و تحول علمی، تاریخی و فرهنگی در این زمینه است. در این کتاب، تاریخچه پنیر و لبنیات ایران به رشته تحریر درآمده و نام پرافتخار کشورمان در کنار کشورهای مطرح در تولید پنیر همانند ایتالیا و ایرلند ثبت شده است. در این کتاب طبقه‌بندی انواع پنیرهای سنتی کشور انجام و جدیدترین آمار و اطلاعات درباره صنعت دامپروری و تولید شیر و پنیر کشور از آمارنامه FAO استخراج  شده است.

وی با تأکید بر اینکه پنیرهای سنتی کشور و روش‌های بومی تولید و تهیه این فرآورده‌ها جزئی از تاریخ، فرهنگ، ادبیات و آداب و رسوم این مرز و بوم هستند که باید حفظ و حمایت شوند، افزود: پنیرهای سنتی کشور برخلاف تصورات موجود غیربهداشتی نبوده و باید در دنیا معرفی شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی خاطرنشان کرد: برای تمام پنیرهای سنتی کشور باید PDO (Protected Designation of Origin) اختصاص داده  تا محل و منشاء تولید آنها حفظ شود و محل‌های قدیمی پنیرسازی و رسیدن پنیر که به‌صورت غارهای طبیعی و سردخانه‌های طبیعی در نقاط مختلف کشور از جمله در دهکده سرسبز و توریستی لیقوان به چشم می‌خورد، می‌تواند به‌عنوان موزه پنیر مورد توجه قرار گیرند و به صنعت گردشگری کشور نیز کمک کنند.

تأسیس دانشگاه پنیر در لیقوان

شفیعی با پیشنهاد تأسیس دانشگاه پنیر در لیقوان تأکید کرد: درصورت اجرای این پیشنهاد نخستین دانشگاه پنیر در جهان تأسیس خواهد شد که می‌تواند به رشد علمی و توسعه عملی صنعت پنیرسازی و تولید پنیرهای سنتی کشور کمک قابل توجهی کند و شایسته است بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی به جای اینکه صرف تحقیق بر روی پنیرهای خارجی و از جمله پنیر پیتزا (که اصلاً در ایران وجود خارجی ندارند) شود به تحقیق و پژوهش بر روی پنیرهای سنتی و بومی کشور و حمایت از تولیدکنندگان پنیرهای سنتی و بومی ایران و گسترش کارگا‌ه‌های پنیرسازی معطوف شود.

انتهای پیام/4062/ن