اسدالله امرایی:
ممیزی کتاب زاید و هزینه‌ساز است
مترجم آثار نویسندگان مطرحی همچون ساراماگو، همینگوی، مارکز و فوئنتس معتقد است ممیزی آثار ادبی همواره دستخوش سلایق و نگاه‌های مختلفی بوده که در دوره‌های مختلف با یکدیگر تفاوت‌های زیادی داشته‌اند. او می‌گوید: «ممیزی کتاب نمی‌تواند اصول مشخصی داشته باشد، بنابراین زاید است.»
اسدالله امرایی، مترجم سرشناس و باسابقه کشورمان درباره شرایط انتشار کتاب‌های ترجمه‌ای در حوزه ادبیات داستانی به خبرنگار فرهنگی آنا گفت: «اگر بگوییم تغییرات در عرصه نشر نسبت به سال‌های قبل محسوس نبوده، بی‌انصافی کرده‌ایم. واقعیت این است که شرایط بهتر شده و بسیاری از کتاب‌ها که امکان انتشار نداشتند، منتشر شدند اما همچنان مشکل اصلی بر سرجای خود باقی است.»
وی توضیح داد: «اینکه هنوز هم یک عده بنشینند و برای منتشر شدن یا نشدن کتاب‌ها تصمیم‌گیری و به اسم ممیزی ذائقه من و شما را کنترل کنند، پذیرفتنی نیست. به نظر من ممیزی برای ادبیات، به طور کلی امری زاید است که هزینه‌های زیادی هم به بار می‌آورد زیرا به هر حال آن افرادی که می‌نشینند و زیر برخی از جملات و کلمات را خط می‌کشند، هزینه‌های زیادی بار جامعه می‌کند. به هر حال این افراد بابت کاری که می‌کنند باید حقوق بگیرند.»
این مترجم ضمن بیان این مطلب که کلمه ممیزی در اداره مالیات کاربرد دارد و برای آن است که مچ افرادی که می‌خواهند از زیر مالیات شانه خالی کنند بگیرند، اظهار داشت: «ادبیات و هنر با روح انسان سر و کار دارد و دقیقا به همین خاطر است که یک کتاب یا یک اثر هنری، برداشت‌های مختلفی را در مخاطبان خود ایجاد می‌کند. بنابراین در هرصورت ممیزی که کتابی را می‌خواند، سلیقه و برداشت شخصی خود را در کار خود دخالت می‌دهد و این کار غلط است.»
وی ادامه داد: «حتی حالت روحی ممیز در هنگام خواندن کتاب بر روی تصمیماتی که می‌گیرد تاثیر خواهد گداشت و این یعنی ممیزی کتاب نمی‌تواند اصول مشخصی داشته باشد، بنابراین زاید است. حداقل در حوزه علوم انسانی و به طور خاص در عرصه ادبیات، اداره ممیزی و سانسور به جز هزینه و ایجاد مشکل، نتیجه‌ای به بار نمی‌آورد.»
امرایی با اشاره به بی‌ثباتی ممیزی‌ها و گستره تفاوت‌های سلیقه‌ای آن خاطرنشان کرد: «بلایی تا کنون سر چند کتاب من آمده این بوده که در حالی از انتشار ترجمه من ممانعت به عمل آورده‌اند همان کتاب، با ترجمه مترجمان دیگر و با همان مضامین و محتوا مجوز گرفته و به بازار آمده‌اند. مثلا ترجمه من از کتاب «زیر آفتاب هیچ چیز تازه نیست» اثر ارنست همینگوی دچار چنین وضعیتی شد. البته الان مشکل حل شده است. »
وی در ادامه به اهالی کتاب و مطالعه اشاره کرد و گفت: «به نظر من کسی که به آن درجه از تعقل و بلوغ فکری می‌رسد که برای گذران ایام خود مطالعه را انتخاب می‌کند، خودش ممیز خودش است و قدرت تمییز بین بد و خوب را دارد. یعنی نیازی به آقابالاسر ندارد که به او بگوید چه بخوان و چه نخوان. هرچند به عقیده من اصلا کتاب بد وجود ندارد.»
انتهای پیام/
