کاهش 15 درصدی مصرف نفت‌گاز با اجرای طرح پیمایش

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی آنا، در سال‌های گذشته قیمت پایین حامل‌های انرژی در کشور در مقایسه با همسایگان سبب می‌شد تا انگیزه برای قاچاق سوخت فراهم شود. همچنین قیمت پایین زمینه را برای مصرف بالا ایجاد کرده بود که این امر علاوه بر سوزاندن سرمایه‌های ملی و خروج ارز از کشور برای واردات فرآورده‌های نفتی و در راس آن بنزین، آلودگی ‌محیط زیست را نیز به دنبال داشت.

کنترل مصرف و جلوگیری از قاچاق از جمله دلایلی بود که سهمیه‌بندی سوخت را بر سر زبان‌ها انداخت.

البته با کاهش قیمت نفت خام و افزایش پلکانی قیمت بنزین،‌ این سوخت دیگر نیازی به سهمیه‌بندی و ارائه با کارت را ندارد حتی در این مورد مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد که قیمت بنزین در کشور واقعی است.

اما نفت‌گاز همچنان با قیمتی به مراتب پایین‌تر از قیمت واقعی عرضه می‌شود که این امر می‌تواند دلیل برای قاچاق باشد. به همین دلیل برای شناسایی مصرف‌کنندگان واقعی این فرآورده نفتی،‌ طرح فروش سوخت از طریق پیمایش مطرح شد که گام اول آن اجرایی شده است.

مدیریت عرضه فرآورده‌های نفتی، همواره یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های بخش پایین‌دستی صنعت نفت در سال‌های اخیر بوده است و برای مدیریت بهینه حوزه مصارف انرژی در کشور، مدیریت همزمان عرضه و تقاضا، ضرورتی گریزناپذیر محسوب می‌شود.

با در نظر گرفتن این ضرورت‌ کنترل مصرف و عرضه این سوخت به مصرف‌کنندگان واقعی همچنین جلوگیری از قاچاق سوخت، طرح پیمایش را باید مهم‌ترین طرح حوزه مدیریت تقاضای نفت گاز در طی سال‌های اخیر دانست.

طرح ملی عرضه هوشمند سوخت نفت‌گاز بر اساس پیمایش یا به اختصار IFAM به صورت مطالعاتی از اواخر سال 1392 آغاز شد .

بر اساس این طرح، سهمیه‌های دریافتی از سازمان راهداری و حمل و نقل بین‌جاده‌ای که در ابتدای امر براساس اسناد حمل ونقل محاسبه و به سامانه منتقل شده، بر اساس مکانیزمی خاص به صورت پیمانه‌ای در طول ماه بر روی کارت ناوگان مزبور منتقل می‌شوند.

به منظور ایجاد هماهنگی میان سازمان‌های مختلف و تکمیل فرآیند و تصمیم‌گیری درباره موارد متعدد و غیرمترقبه، کارگروه راهبری با محوریت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و نمایندگان سایر دستگاه‌های ذیربط تشکیل شد و در راستای بررسی مسائل فنی و کسب و کاری طرح کارگروه‌های فنی، کسب و کار و اطلاع‌رسانی با حضور تمامی سازمان‌های ذیربط تشکیل شده است.

در اجرای طرح، جایگاه‌های عرضه سوخت نفت گاز برخط شده و سامانه‌ای ویژه به وسیله سامانه هوشمند سوخت برای راهبری و مدیریت عملیات این طرح پیاده سازی شد. این طرح از ابتدای مهرماه 94 راه‌اندازی و مورد بهره‌برداری قرار گرفته که در نتیجه، بر اساس داده‌های اولیه جمع‌آوری شده، در ده ماهه مهر 94 تا اول مرداد ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به طور میانگین نزدیک به 15 درصد کاهش در عرضه روزانه نفت گاز مشاهده می‌شود.

البته همه سهم این کاهش را نمی‌توان به این طرح نسبت داد و عوامل دیگری نیز در آن دخیل هستند، اما با توجه به همزمانی شتاب شیب کاهش با اعمال سیاست‌های کنترلی ناشی از طرح، می‌توان آن را به عنوان عمده­‌ترین عامل در نظر گرفت . این در شرایطی است که تاکنون کاهش قابل توجهی در سهمیه‌ها نشده و کاهش مصرف فقط ناشی از مدیریت سهمیه‌ها بوده است.

به علاوه در این مدت کمترین شکایت از عملکرد این سامانه از جانب کاربران گزارش شده است. با توجه به قابلیت‌های سامانه پیاده‌سازی شده درخصوص پارامتریک کردن مدیریت سهمیه، می‌توان انتظار کاهش بیشتری در این زمینه را داشت.

از ویژگی های این طرح می توان به طراحی و پیاده‌سازی کاملا داخلی و با صرف کمترین هزینه و زمان و با استفاده از امکانات موجود،رعایت استانداردهای امنیتی و کسب وکاری،انعطاف‌پذیری بالا جهت اعمال سهمیه با درج پارامترهای متعدد،امکان مدیریت انعطاف پذیر زمانی-مکانی برای خودروها،امکان اخذ گزارش‌های تحلیلی و هوشمند،امکان اتصال به سامانه‌های دیگر و ... اشاره کرد.

در همین راستا از آغاز اردیبهشت ماه سال جاری در قالب سامانه IFAM از تخصیص سهیمه به خودروهای فاقد بیمه شخص ثالث جلوگیری شده است که گام موثر دیگری در جهت مدیریت توزیع و مصرف نفت گاز است .

در پایان باید گفت ساماندهی خودروهای درون شهری فازهای گام بعدی این طرح است که مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.