توقیف نفتکشها «دزدی دریایی مدرن» است/ آمریکا بهدنبال ناامنسازی ترانزیت انرژی و مهار چین
«میرقاسم مومنی» کارشناس مسائل سیاست خارجی و بینالملل، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، در تشریح ابعاد اقدام اخیر آمریکا در توقیف نفتکشها اظهار کرد: سیاستی که دولت آمریکا در قبال نفتکشها و بهطور کلی ترانزیت سوخت و نفت از مبدأ تولید به مقصد مصرفکننده دنبال میکند، در تضاد آشکار با قواعد حقوق بینالملل و کنوانسیونهای پذیرفتهشده، ازجمله کنوانسیون ژنو و حقوق دریاهاست. آمریکا در آبهای آزاد یا حتی در آبهای سرزمینی کشورهایی مانند ونزوئلا، به بهانه تحریمها اقدام به توقیف نفتکشهای کشورهای مختلف میکند.
آمریکا عمداً بهدنبال ایجاد موج ناامنی در ترانزیت جهانی انرژی است تا بتواند هژمونی امنیتی خود را در این حوزه تحمیل کند
وی افزود: این رفتار را نمیتوان چیزی جز «دزدی دریایی» نامید؛ چراکه آمریکا خود تحریم وضع میکند، خود آن را اجرا میکند، خود نفتکشها را توقیف میکند و در نهایت خود نیز محمولهها را به فروش میرساند. این رویه به معنای زیر پا گذاشتن کامل قواعد بینالمللی و تاراج اموال دیگر کشورهاست و هیچ مبنای حقوقی مشروعی ندارد.
ناامنسازی انرژی با هدف تحمیل هژمونی و فشار بر چین
این کارشناس با اشاره به سکوت یا ناتوانی نهادهای بینالمللی در قبال این اقدامات تصریح کرد: متأسفانه سازمانهای بینالمللی ازجمله سازمان ملل متحد و شورای امنیت، بهشدت تحت تأثیر نفوذ و سیاستهای آمریکا قرار دارند. کشورهایی مانند ونزوئلا و ایران بارها شکایتهای رسمی خود را مطرح کردهاند، اما عملاً نتیجهای حاصل نشده است. این مسئله نشان میدهد که سازوکارهای بینالمللی در برابر قدرت و نفوذ آمریکا کارایی لازم را ندارند.
مومنی ادامه داد: به نظر من، آمریکا عمداً بهدنبال ایجاد موج ناامنی در ترانزیت جهانی انرژی است تا بتواند هژمونی امنیتی خود را در این حوزه تحمیل کند. هدف نهایی این سیاست نیز چین است. چین امروز بزرگترین رقیب راهبردی آمریکا در جهان محسوب میشود و برآورد بسیاری از کارشناسان بینالمللی نشان میدهد که این کشور میتواند تا سال ۲۰۳۰ از آمریکا پیشی بگیرد.
وی تأکید کرد: بدهیهای سنگین آمریکا و مشکلات ساختاری در اقتصاد این کشور، در مقابل رشد نسبتاً پایدار چین، باعث شده واشنگتن بهدنبال ایجاد بحرانهای منطقهای و بینالمللی باشد تا از این طریق، چین را تحت فشار قرار دهد، مسیرهای تأمین انرژی آن را ناامن کند و به بهانههای مختلف تحریمها و محدودیتهای جدید اعمال کند. حتی جمعیت بالای چین نیز از نگاه سیاستگذاران آمریکایی بهعنوان یک نقطه ضعف تلقی میشود که میتوان از آن برای فشار بیشتر استفاده کرد.
این سیاست فقط ایران و ونزوئلا را هدف نگرفته است
تنها راه مقابله با این زیادهخواهی آمریکا، شکلگیری اجماع و همبستگی میان کشورهای تولیدکننده و مصرفکننده انرژی است
این کارشناس مسائل بینالملل با هشدار نسبت به پیامدهای گسترده این سیاستها گفت: جنگی که دولت آمریکا، بهویژه در دوره ترامپ، در حوزه انرژی به راه انداخته، صرفاً ایران، ونزوئلا، چین یا روسیه را متضرر نمیکند. این روند در بلندمدت گریبان کشورهای عربی، کشورهای شمال آفریقا و کشورهای حوزه خلیج فارس را نیز خواهد گرفت.
مومنی افزود: امروز ممکن است نوبت ایران یا ونزوئلا باشد، اما اگر این قاعده غلط در جهان جا بیفتد، فردا نوبت عربستان، امارات، قطر، عمان، مصر و دیگر کشورهای صادرکننده انرژی خواهد بود. متأسفانه برخی از این کشورها امروز تصور میکنند از این وضعیت سود میبرند یا بیطرف ماندهاند، اما در واقع در حال تن دادن به سیاستی هستند که در آینده علیه خودشان به کار گرفته خواهد شد.
وی با تأکید بر ضرورت همگرایی کشورها تصریح کرد: تنها راه مقابله با این زیادهخواهی آمریکا، شکلگیری اجماع و همبستگی میان کشورهای تولیدکننده و مصرفکننده انرژی است. من امید چندانی به اقدام مؤثر سازمانهای بینالمللی ندارم، اما همکاری نزدیک میان این کشورها میتواند راهکارهای عملی برای مهار این روند خطرناک ارائه دهد.
خطر نظامیشدن دریاها و ضرورت ایجاد سازوکار مشترک
تجربه نشان داده که آمریکا بهدنبال جنگ فرسایشی نیست و اگر با اراده و مقاومت جدی کشورها مواجه شود، عقبنشینی خواهد کرد
مومنی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اسکورت نظامی نفتکشها و پیامدهای آن اظهار کرد: اقدام آمریکا در توقیف نفتکشها، عملاً به نظامیشدن آبهای آزاد دامن میزند. این کشور برخلاف تعهدات بینالمللی خود، آزادی کشتیرانی و ترانزیت نفتکشها را زیر سؤال برده است. در چنین شرایطی، کشورهای صادرکننده ممکن است ناچار شوند نفتکشهای خود را به تجهیزات دفاعی مجهز کنند یا آنها را با ناوهای نظامی اسکورت کنند.
وی ادامه داد: این روند برخلاف روح حقوق بینالملل و قوانین حاکم بر دریاهای آزاد است و میتواند به تشنجهای خطرناک منجر شود. اگر در جریان این تنشها، یک نفتکش دچار انفجار یا آسیب جدی شود، میلیونها لیتر نفت وارد دریا خواهد شد، اکوسیستم دریایی بهشدت آسیب میبیند و سواحل کشورهای منطقه آلوده میشود. این مسئله علاوه بر خسارات زیستمحیطی، میتواند تلفات جانی برای خدمه کشتیها نیز بهدنبال داشته باشد.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی تأکید کرد: احتمال درگیری نظامی میان ناوهای آمریکایی و ناوها یا نفتکشهایی که اسکورت میشوند، کاملاً واقعی است. حتی ممکن است خود نفتکشها به تجهیزات دفاعی مجهز شوند؛ همانطور که در دوران جنگ تحمیلی، برخی نفتکشها و کشتیهای ایرانی با تجهیزات دفاعی توانستند حملات را دفع کنند. امروز نیز چنین سناریویی دور از ذهن نیست.
مومنی در پایان گفت: افزایش ناامنی در ترانزیت انرژی، هزینههای حملونقل و بیمه را بالا میبرد و در نهایت قیمت نفت را برای فروشندگان و خریداران افزایش میدهد. تجربه نشان داده که آمریکا بهدنبال جنگ فرسایشی نیست و اگر با اراده و مقاومت جدی کشورها مواجه شود، عقبنشینی خواهد کرد. اگر کشورهای متضرر قاطعانه و هماهنگ در برابر این اقدامات بایستند، آمریکا ناچار به عقبنشینی خواهد شد؛ همانطور که در موارد متعددی در گذشته چنین اتفاقی رخ داده است.
انتهای پیام/
