طاهرینیا: استقرار زیستبوم امیدآفرین، مهاجرت را معکوس میکند
علی باقر طاهرینیا، دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، در گفتوگو با خبرنگار آنا، با اشاره به فعالیتهای میز تخصصی نخبگان این شورا که با حضور نمایندگانی از مرکز پژوهشهای مجلس، معاونت علمی ریاست جمهوری، سازمان امور دانشجویان وزارت علوم و بنیاد ملی نخبگان تشکیل شده است، اظهار کرد: گزارشهای ما نشان میدهد که در حوزه نخبگان ظرفیتهایی وجود دارد که باید در کنار مساله نگرانی از مهاجرت، به آنها توجه کرد.
وی افزود: مهاجرت اساساً میتواند به ظرفیتسازی هم منجر شود، در صورتی که مهاجرت مطلق نباشد. اگر مهاجرت نخبگان عبارت باشد از مراودات علمی نخبگان، این ظرفیتسازی است؛ کما اینکه در بسیاری از کشورها، راه رفت و برگشت نخبگانشان را تسهیل میکنند؛ لذا تسهیل مراودات علمی نخبگان را نباید به عنوان یک تهدید تلقی کرد، بلکه باید به عنوان توانمندسازی نیروی انسانی در تحقیق و توسعه تلقی کرد.
زیستبوم مناسب؛ ضرورتی برای ماندگاری؛ از بورسهای ۱۴ گانه تا احساس اثربخشی
طاهرینیا با بیان اینکه مهاجرت پدیدهای شایع در کشورهای مختلف است، بیان کرد: کرد: نگرانی در برخی از کشورها بیشتر است، اما اساسا کشورهای مختلف در معرض مهاجرت قرار دارند و تردد و مراودات افراد بین کشورهای مختلف صادر شده و آنها انتخاب میکنند در کدام کشور خدمت کنند.
دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، بیان کرد: ماندگاری نخبگان به زیستبوم مناسب بستگی دارد. زیستبوم مناسب یعنی زنجیرهای از عوامل مختلف که به ماندگاری کمک میکند. مثلاً فرض کنید اگر نخبه باور داشته باشد که در جامعه خودش اثربخش است، میماند. اثربخشی زمانی معلوم میشود که کارگماری درست، شنیده شدن و دیده شدن اتفاق بیفتد.
وی به راهکارهای پیشنهادی برای نگهداشت نخبگان اشاره کرد و گفت: در این میز تخصصی به دنبال آن هستیم تا بر اساس تحولات پیرامون، واقعیت میدانی و تکالیف اسنادی موجود پیشنهادات متفاوت ارائه دهیم. مثلا، استفاده حداکثر از ظرفیت ۱۴ نوع بورس تعریف شده در وزارت علوم، اعطای دورههای پسادکتری و تعریف کلانپروژهها میتواند موجب نگهداشت بیشتر نخبگان شود.
دبیر ستاد علم و فناوری همچنین بر لزوم رشد متوازن زیستبوم نگهداشت نخبگان با توجه به فرهنگ عمومی، نگاه رسانهای، عملیات میدانی و احساس مفید بودن تاکید کرد و افزود: کشورهایی در این زمینه موفق هستند که مهاجر پذیر بوده و مراودات بیشتری داشته باشند.
تکلیف برنامه هفتم پیشرفت؛ اهرم اصلی شتاب علمی؛ اشاره به کاهش مهاجرت در حوزه سلامت
دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، در خصوص اقدامات کمیسیون مشورتی ستاد علم و فناوری که با هدف ظرفیتسازی و راهبری نخبگانی تشکیل شده، بیان کرد: یکی از پاسخهای اولویتدار اعضای کمیسیون مشورتی در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان شتاب علم و فناوری را محقق کرد، عبارت بود از عمل به تکالیف در برنامه هفتم پیشرفت. گفتند کافی است دولت بتواند به تکالیف مصوب در برنامه هفتم پیشرفت عمل کند؛ به عنوان مثال، سهم دولت از تامین GDP برای تحقیق و توسعه را به دو درصد برساند.
طاهرینیا ضمن اشاره به کاهش ۱۸ درصدی مهاجرت نخبگان در حوزه سلامت، این موضوع را نشاندهنده موفقیت سیاستهای حمایتی در برخی بخشها دانست و ابراز امیدواری کرد که این روند به سایر بخشها نیز تسری یابد.
مهاجرت پنهان؛ چالشی که نیازمند توجه ویژه است
وی همچنین به مفهوم مهاجرت پنهان اشاره کرد و توضیح داد: نیروی انسانی ماهر در کشور خودش حضور دارد، ولی فکرش، توان علمیش و توان مهارتی فناورانهاش را در خدمت جاهای دیگری قرار میدهد. معمولاً این اتفاق در حوزه اقتصاد دیجیتال رخ میدهد.
طاهرینیا تاکید کرد که ستاد علم و فناوری به دنبال ارائه پیشنهادهای جدید بر اساس تحولات پیرامونی و تکالیف اسنادی موجود است تا این چالشها را مرتفع سازد.
انتهای پیام/
