بومی‌سازی به جای واردات؛ نرم‌افزاری بومی برای تقویت هوش شناختی کودکان + فیلم
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ در دنیای پرشتاب امروز، جایی که فناوری و آموزش درهم تنیده‌اند، چالش‌های پیش روی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و اختلالات یادگیری، اهمیتی دوچندان یافته است.
از سویی در دنیایی که نرمافزارهای آمریکایی به عنوان گزینه‌های پیش‌رو برای آموزش کودکان با نیازهای ویژه معرفی می‌شوند، فناوری‌های بومی ایرانی با راهکارهای نوآورانه و چندبُعدی خود، فرصتی بی‌نظیر برای تقویت هوش شناختی کودکان ایجاد کرده‌اند. نرم‌افزاری چون «محنا» با تمرکز بر نیازها و فرهنگ محلی، نشان داده که چالش‌های جدی نرمافزارهای وارداتی را می‌توان به راحتی با راهکارهای بومی مواجه کرد، براین اساس دُم خروس ضعف نرمافزارهای خارجی حالا بیش از پیش نمایان شده است!
هانیه حدادی شیوایی مدیرعامل یک هسته فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلخچی و کارشناس آموزش و پرورش استثنایی استان آذربایجان‌شرقی با سال‌ها تجربه و تخصص در این زمینه دنبال یافتن راه‌حلی نوآورانه برای این چالش‌ها بوده، او با تکیه بر دانش عمیق خود در حوزه یادگیری و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فناوری، نرم‌افزاری را طراحی کرده که نه‌تنها به دانش‌آموزان استثنایی کمک می‌کند؛ بلکه برای تمامی دانش‌آموزان، ابزاری قدرتمند برای تقویت مهارت‌های شناختی به شمار میرود.
این نرمافزار که در رویداد عصر امید اقتصاد دیجیتال هم عرضه می‌شود(۱۵ تا ۱۷ بهمن در اصفهان)، پاسخی است به ضرورت توجه به نقش بازی در یادگیری و همچنین رفع کاستی‌های نرمافزارهای موجود به‌خصوص نرمافزارهای خارجی.
حدادی شیوایی در گفتوگو با خبرنگار آنا از جزئیات این پروژه، چالش‌ها، دستاوردهای آن و برنامه‌های آینده خود برای بهبود و گسترش این فناوری آموزشی می‌گوید.
این فناور عرصه اقتصاد دیجیتال در این گفتوگو به بررسی دقیق‌تر این نوآوری و تأثیر آن بر حوزه آموزش خواهد پرداخت و از زبان متخصص این حوزه، راهکارهای جدیدی را برای بهبود یادگیری دانش‌آموزان خواهیم شنید.
چالش‌های نرمافزارهای آمریکایی؛ چرا نیازهای واقعی کودکان با نیازهای ویژه نادیده گرفته می‌شوند؟
هانیه حدادی شیوایی مدیرعامل هسته فناور در حوزه آموزش و کارشناس آموزشِ آموزش و پرورش استثنایی استان آذربایجان‌شرقی که با «نرمافزار شناخت بومی‌سازی شده برای بهره‌مندی کودکان با اختلالات يادگيری» در رویداد عصر امید اقتصاد دیجیتال حضور پیدا خواهد کرد در گفتوگو با خبرنگار آنا اظهار کرد: با تخصص در زمینه یادگیری و فراگیری دانش‌آموزان با نیازهای ویژه فعالیت داریم و در کنار آن در حوزه اختلالات یادگیری هم به‌طور تخصصی کار می‌کنیم.
وی با بیان اینکه مشکلات اساسی در ارتباط با دانش‌آموزان و کودکان داریم، اضافه کرد: در حوزه دیجیتال و بازی‌های کامپیوتری و گیمیفیکیشن‌ها با مسائلی مواجه هستیم و والدین هم با دانش‌آموزان و فرزندانشان در زمینه میزان استفاده از گوشی تلفن همراه تبادل‌نظر می‌کنند به نقش بازی در فرزندانشان توجه کافی ندارند.
مدیرعامل هسته فناور عنوان کرد: از سویی وقتی نقش بازی را در آموزش دانش‌آموزان مورد بررسی قرار می‌دهیم، می‌بینیم اثر بسیار بالایی دارد و می‌توانیم از طریق بازی یکسری حوزه‌های شناختی را در دانش‌آموزان تقویت کنیم.
حدادی شیوایی متذکر شد: یکی از حوزه‌های شناختی که باید در اختلالات یادگیری مورد توجه جدی قرار بگیرد، موضوع ادراک دیداری، سرعت پردازش، ادارک دیداری فضایی یا حافظه دانش‌آموزان کودکان است و براین اساس، مزیتی که نرمافزار و محصول طراحی شده دارد، اینکه این نرمافزار فقط قابلیت استفاده برای دانش‌آموزان استثنایی را ندارد؛ بلکه برای تمامی افراد و دانش‌آموزان عادی هم کاربرد دارد.
فناوری بومی ایرانی؛ راهکارهایی هوشمندانه برای تقویت هوش شناختی و توانمندسازی کودکان
کارشناس آموزش و پرورش استثنایی استان آذربایجان‌شرقی بیان کرد: گیم‌های طراحی شده این قابلیت را دارد که به‌طور مستقیم به حوزه شناختی افراد ورود می‌کند و درصورتی که قسمت‌های شناختی مانند حافظه، ادراک دیداری، سرعت پردازش و ... مشکلی داشته باشند با انجام این بازی‌ها مشکل برطرف شده و میزان مهارت دانش‌آموزان هم بالاتر میرود و نقص را به مرور زمان بهبود می‌دهد.
مدیرعامل هسته فناور توضیح داد: برعکس اگر دانش‌آموزی مشکلی هم نداشته باشد با انجام بازی‌های طراحی شده و تکرار آن مهارتش بیشتر هم خواهد شد، بر اساس اصل انعطاف‌پذیری مغز (نوروپلاستیسیتی) اگر قسمت‌هایی از حوزه‌های شناختی مورد استفاده قرار نگیرد به مرور زمان این عملکرد کاهش پیدا می‌کند.
حدادی شیوایی تأکید کرد: برعکس اگر حوزه‌های شناختی داشته باشیم که کارکرد و عملکرد ضعیفی دارند؛ اگر روی این عملکرد ضعیف تمرینات مکرر و متوالی انجام دهیم در نتیجه حوزه‌های شناختی تقویت خواهد شد و عملکرد این حوزه‌های شناختی بهبود پیدا خواهد کرد.
وی عنوان کرد: البته اکنون نرم‌افزارهایی در بازار وجود دارند که حتی تحقیق و پژوهش دوساله روی یکی از نرم‌افزارها داشتم که یک نرمافزار آن مریکایی است و کتابی در این رابطه به رشته تحریر درآوردم که به تازگی چاپ شد.
کارشناس آموزش و پرورش استثنایی آذربایجان‌شرقی تأکید کرد: اثربخشی نرمافزار کاپیتان لاگ را روی دانش‌آموزان استثنایی مورد بررسی قرار دادم و متوجه شدم که این نرمافزار خارجی نمی‌تواند مورد استفاده ما قرار بگیرد؛ چراکه استفاده از آن مشکل است و زبان آن انگلیسی بوده و حروف آن هم لاتین و تصاویر به کار رفته در نرمافزار کاپیتان لاگ هم مناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی نیست.
مدیرعامل هسته فناور تأکید کرد: هدف ما مناسب‌سازی و بهبود اینگونه نرم‌افزارها بود، در نتیجه با ایده‌های جدیدی که مدنظر داشتیم آن را مناسب‌سازی کردیم، در نرمافزار کاپیتان لاگ جاهایی را تشخیص دادیم که bath آن پایین‌تر بود و در نهایت آن را مناسب‌سازی کرده و ارتقا دادیم.
حدادی شیوایی یادآور شد: نرم‌افزاری که طراحی کردیم همراه با مناسب‌سازی کردن نرمافزار آمریکایی، توانستیم آن را بومی‌سازی کرده و ارتقا دهیم، به‌طوری که مهارت‌هایی در نرمافزار آمریکایی در نظر گرفته نشده بود که ما در نرمافزار بومی‌سازی شده آن را لحاظ کردیم.
وی مطرح کرد: البته هنوز جا برای ارتقای نرمافزار طراحی شده داریم، به‌عنوان مثال درنظر داریم صفحه‌های لمسی را اضافه کرده و از عینک‌های سه‌بُعدی استفاده کنیم تا این نرمافزار قابلیت حرکتی هم داشته باشد.
مدیرعامل هسته فناور تبیین کرد: در نرمافزارهای موجود قابلیت حرکتی برای دانش‌آموزان درنظر گرفته نمی‌شوذد، در نتیجه دانش‌آموزان مجبورند ساکن باشند و با یک صفحه کار کنند، متخصصان ما با عینک‌های سه‌بُعدی و صفحه‌های لمسی ضعف کارکردی و حرکتی را مورد توجه قرار داده و آن را برطرف کردند.
پیروزی بر محدودیت‌ها؛ بومی‌سازی به‌عنوان کلیدی برای موفقیت در آموزش کودکان با نیازهای ویژه
حدادی شیوایی درباره اینکه آیا نرمافزار طراحی شده نمونه داخلی دارد؟ چنین پاسخ داد: قطعاً نمونه داخلی داریم، اما نه با قابلبیت نرمافزار طراحی شده توسط متخصصان ما، به‌عنوان متخصص این عرصه می‌گویم که مشکل نرمافزارهای داخلی تک‌بُعدی بودن آنهاست، به‌عنوان مثال فقط برای ادراک دیداری یا برای حافظه است، درحالی که نرمافزار طراحی شده توسط ما چندبُعدی است، یعنی ابعاد، محورها و حوزه‌های مختلف شناختی را در قالب یک نرمافزار داریم.
کارشناس آموزش و پرورش استثنایی آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه نرمافزار طراحی شده توسط متخصصان ما قابلب مقاتیسه با نرمافزار آمریکایی «کاپیتان لاگ» نیست، ادامه داد: نرمافزار تولیدشده توسط متخصصان ما به‌لحاظ قابلیت بالاتر از نرمافزار آمریکایی است، نرمافزار «کاپیتان لاگ» دارای سرعت و سطح بسیار پایینی است و قابلیت نصب روی اندروید هم ندارد و فقط روی یک سیستم خاص می‌توان با آن کار کرد، اما نرمافزار طراحی شده توسط متخصصان ما قابلیت نصب روی اندروید را هم دارد.
حدادی شیوایی توضیح داد: موضوع مهم‌تر اینکه نرمافزار «کاپیتان لاگ» به زبان لاتین بوده و والدین، دانش‌آموزان و حتی درمانگر اگر مسلط به زبان انگلیسی نباشد، نخواهد توانست با این نرمافزار کار کند، در مقابل نرمافزار ایرانی تولیدشده به زبان فارسی است و تمامی خلأهای نرمافزار آمریکایی را جبران می‌کند.
وی در پاسخ به سؤال دیگر که آیا فناوری‌های نوین مانند بلاکچین، هوش مصنوعی، کلان‌داده و ... در نرمافزار «شناخت بومی‌سازی شده برای بهره‌مندی کودکان با اختلالات يادگيری» لحاظ شده است؟ گفت: قطعاً همینطور است. به‌عنوان مثال نرمافزار «ریهاکام» به‌روزتر و جدیدتر است؛ اما باز هم در مقابل نرمافزار تولید شده توسط متخصصان شرکت ما سطح پایین‌تری دارد و به‌صورت جداگانه در حال ایجاد برنامه‌ای هستیم تا آن ایده جدیدی به «ریهاکام» اضافه کرده و قابلیت‌های جدیدی در قالب نرمافزار ایرانی به آن اضافه کرده و آن را بومی‌سازی کنیم.
مدیرعامل هسته فناور در بخش دیگری از گفتوگو با خبرنگار آنا درباره هزینه‌های طراحی نرمافزارهای بومی‌سازی شده مطرح کرد: برای خریداری و نصب نرمافزار «ریهاکام» حدود ۴۰ میلیون تومان هزینه پرداخت کردیم، در حالی که قیمت تمام‌شده نرمافزار ایرانی به ۳,۵ میلیون تومان می‌رسد و قابلیت استفاده برای بسیاری از مردم خواهد داشت و حجم بسیاری از جامعه می‌توانند از آن استفاده کنند.
کارشناس آموزش و پرورش استثنایی آذربایجان‌شرقی افزود: حتی بسیاری از مدارس می‌توانند این نرمافزار را تهیه کرده و دوره‌های آموزشی را پشت سر بگذارند و با توجه به اینکه به‌عنوان کارشناس آموزش و پرورش استثنایی به جامعه هدف دسترسی دارم، خیلی راحت می‌توانیم دوره‌های آموزشی برای مدارس برگزار کنیم و حتی در حال برنامه‌ریزی هستیم که والدین در منزل از نرمافزار طراحی شده استفاده کنند و آموزگار و درمانگر هم می‌تواند برنامه را کنترل کند، یعنی اگر درمانگر در منزل دانش‌آموز حضور نداشته باشد می‌تواند خارج از محیط هم دانش‌آموز را زیرنظر داشته باشد، درحالی که لاینت موارد در «کاپیتان لاگ» یا «ریهاکام» لحاظ نشده است.
حدادی شیوایی خاطرنشان کرد: همانطور که عرض کردم قابلیت «ریهکام» تک‌بُعدی است و بیشتر در حوزه اجرایی، توانایی‌های بینایی، حرکتی و حافظه کاربرد دارد، درحالی که نرمافزار طراحی شده توسط متخصصان ما حافظه‌محور بوده و دقت در آن حرف نخست را می‌زند یا در زمینه نرمافزار «کاپیتان لاگ» دانش‌آموزان ذهنیتی از آن ندارند؛ اگر قرار باشد دانش‌آموزان استثنایی و دارای اختلالات یادگیری با این نرمافزار کار کنند قطعاً بسیار ضعیف عمل خواهد کرد.
مدیرعامل هسته فناور عنوان کرد: دانش‌آموزان گرایش به بازی، کامپیوتر و گیمیفیکیشن‌ها دارند، در نتیجه در نرمافزار طراحی شده از شخصیت‌هایی استفاده کردیم که برای دانش‌آموزان ملموس‌تر باشد، به‌عنوان مثال دانش‌آموزان «بیش‌فعال» در نهایت ۱۰ دقیقه با نرمافزارهای ابزاری کار می‌کنند و بعد از آن خسته می‌شوند و انگیزه‌ای برای ادامه بازی ندارند، در حالی که در بازی‌های کامپیوتری اینگونه نیست؛ چراکه تصاویر بازی‌های کامپیوتری مدام در حال تغییر است و دانش‌آموز دقت لازم را به آن دارد؛ اما ابزارهای فیزیکی این قابلیت را ندارند.
وی با بیان اینکه از نسخه نرم‌افزاری «کاپیتان لاگ» ایده گرفته و آن را طراحی کردیم، ادامه داد: نرمافزار «کاپیتان لاگ» را توسعه داده و نقاط مثبت و ضعف آن را برداشت کرده و در نهایت نسخه ایرانی را طراحی کردیم.
به گزارش آنا، هفتمین رویداد ملی عصر امید با عنوان «اقتصاد دیجیتال» از ۱۵ تا ۱۷ بهمن جاری با حضور ۷۵ شرکت از ۱۷ استان و ۲۵ واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد اصفهان (خوراسگان) این دانشگاه برگزار می‌شود.
محور‌های هفتمین رویداد ملی عصر امید؛ هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء، بلاکچین، بازی‌سازی، بیوتکنولوژی و پزشکی دیجیتال، متاورس، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، صنایع نسل ۴،۰، شهر‌های هوشمند، تجارت الکترونیک، بازاریابی دیجیتال و انرژی پاک هستند.
انتهای پیام/
