داستان مرگ ستارگان و انفجارشان
انفجار‌های ستاره‌ای یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی هستند که نشان‌دهنده قدرت و زیبایی کیهان است. فهم چگونگی وقوع این انفجار‌ها ما را با فرآیند‌های بنیادی حیات ستارگان آشنا می‌کند.
به گزارش خبرگزاری آنا، ستاره‌ها این اجرام درخشان و زیبا در آسمان شب منبع نور و انرژی برای سیارات اطراف خود هستند، اما آنها سرنوشت خاصی دارند. برای مثال برخی ستاره‌ها منفجر می‌شوند که به آن ابرنواختر (supernova) اطلاق می‌شود. این پدیده‌های کیهانی به ما اطلاعاتی درباره چرخه حیات ستاره‌ها می‌دهد و نقش مهمی در شکل‌گیری عناصر سنگین و توزیع آنها در کهکشان‌ها ایفا می‌کند.
برای درک چگونگی انفجار ستاره‌ها، ابتدا باید مراحل زندگی آنها را بررسی کنیم. ستاره‌ها از گاز‌های هیدروژن و هلیوم تشکیل می‌شوند که تحت تأثیر گرانش به هم فشرده شده‌اند و به دمای بسیار بالایی می‌رسند. این دما باعث شروع فرآیند همجوشی هسته‌ای (nuclear fusion) می‌شود که در آن هیدروژن به هلیوم تبدیل می‌شود و انرژی آزاد می‌کند. این انرژی باعث ایجاد فشار رو به بیرون است که با نیروی گرانش متعادل است.
پس از گذشت میلیون‌ها سال، زمانی که هیدروژن موجود در هسته ستاره تمام شود، فرآیند‌های جدیدی آغاز می‌شود. ستاره‌های بزرگ‌تر (massive stars) شروع به همجوشی عناصر سنگین‌تری مانند کربن، نیتروژن و اکسیژن می‌کنند. این فرآیند‌ها باعث تولید انرژی بیشتری می‌شوند، اما در نهایت وقتی که هسته ستاره به آهن تبدیل شود، دیگر نمی‌تواند انرژی تولید کند. این نقطه بحرانی است.
زمانی که یک ستاره به مرحله‌ای برسد که دیگر قادر به تولید انرژی نباشد، نیروی گرانش بر آن غلبه می‌کند و هسته ستاره به شدت فشرده می‌شود. این فشردگی باعث ایجاد دما و فشار بسیار بالا در هسته می‌شود. در نهایت، فشار ناشی از گرانش آنقدر زیاد می‌شود که باعث انفجار شدید ستاره می‌شود. این انفجار به نام ابرنواختر(supernova) شناخته می‌شود.
انفجار ابرنواختر باعث تخریب ستاره می‌شود و مقدار زیادی انرژی و مواد را به فضا پرتاب می‌کند. این مواد شامل عناصر سنگینی هستند که در طول عمر ستاره تشکیل شده‌اند و پس از انفجار به صورت غبار و گاز در فضا پخش می‌شوند. این عناصر سپس ممکن است دوباره به هم بپیوندند و نسل‌های جدیدی از ستاره‌ها و سیارات را شکل دهند.
دو نوع اصلی ابرنواختروجود دارد: نوع یک و نوع دو. ابرنواختر نوع یک معمولاً زمانی رخ می‌دهند که یک ستاره کوتوله سفید (white dwarf) مواد را از یک همدم خود جذب کند تا زمانی که به حد بحرانی برسد و منفجر شود. در مقابل، ابرنواخترنوع دو ناشی از مرگ یک ستاره بزرگ‌تر هستند که پس از اتمام سوخت هسته‌ای خود منفجر می‌شود.
این دو نوع ابرنواختر تفاوت‌های بنیادی دارند. برای مثال ابرنواختر نوع یک به عنوان استاندارد‌های کیهانی (cosmic benchmarks) برای اندازه‌گیری فاصله‌های کیهانی استفاده می‌شوند و اطلاعات ارزشمندی درباره انبساط جهان ارائه می‌دهند.
انتهای پیام/
