پیشرفت علمی ۵۰ ساله (۱)؛

توانمند سازی زنان در سایه انقلاب؛ رشد سه برابری تحصیلات دانشگاهی

در سال ۵۷ سهم پذیرش زنان در دانشگاه‌ها ۲۳ درصد بود، اما روند پیشتازی زنان در ورود به مقطع آموزش عالی از سال تحصیلی ۷۷-۷۶ شروع شد و تعداد دختران دانشجوی کشور از ۲۳ درصد کل دانشجویان در سال ۵۷ به ۶۳ درصد در سال ۸۵ رسید یعنی به یکباره طی ۲۷ سال در حدود سه برابر افزایش یافت.

کد خبر : 952259

به گزارش خبرنگار آنا، پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی رژیم پهلوی در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ نقطه عطفی در جمهوری ایران بود که با تاکید بر ارزش‌های اسلامی و کرامت انسانی تاثیرات شگرفی بر جنبه‌های گوناگون جامعه به خصوص ایجاد فرصت‌های جدید در وضعیت علمی بانوان بر جای گذاشت.

باوجود برخی از تفسیر‌های سنتی از جایگاه زنان ایرانی، اما جمهوری اسلامی ایران فرصت‌های جدیدی را برای نقش آفرینی زنان در عرصه‌های مختلف جامعه فراهم کرده و قانون اساسی همواره بر حقوق برابر زنان و مردان در زمینه‌های آموزش، پژوهش، بهداشت، اشتغال و مشارکت‌های سیاسی کشور تاکید دارد و آمار‌ها نشان دهنده سهم چشمگیر زنان ایرانی در پیشرفت و آبادانی مملکت است.

بیشتر زنان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بی‌سواد یا کم‌سواد بودند، طبق آمار در سال ۵۵، ۳۵.۴۸ درصد زنان کشور، باسواد بودند و فقط ۳۷.۸۳ درصد دانش‌آموزان کشور و ۲۹.۸ درصد دانشجویان کشور، دختر بودند.

علی باقر طاهری نیا، رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی می‌گوید: نسبت مردان به زنان در آموزش عالی، حدود ۵۱ درصد به ۴۹ درصد است و سهم زنان سالانه حدود یک درصد رشد داشته است.

سهم ۴۸ درصدی بانوان در آموزش عالی

پس از انقلاب اسلامی، زنان ایرانی در آموزش پیشرفت چشمگیری داشته‌اند و در تمام رشته‌های علوم انسانی، پزشکی، علوم پایه یا فنی و مهندسی تحصیلات عالیه خود را طی کرده و به درجات علمی بالا نائل شده ان؛ آمار‌ها نشان می‌دهد تعداد ثبت نام شدگان دانشجویان دختر در دانشگاه‌ها از حدود ۶ درصد قبل از انقلاب به ۴۸.۸ درصد پس از انقلاب رسیده است.

تا سال ۱۴۰۲، مجموع ثبت نام دانشجویان زنان در دوره‌های تحصیلی کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه‌ای و دکتری تخصصی در آموزش‌های حضوری، نیمه حضوری و غیر حضوری ۵۲۰ هزار و ۳۵۰ نفر است.

جایگاه علمی بانوان به تفکیک رشته‌های تحصیلی

سهم پذیرش یا ثبت نام شدگان زنان در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای و تخصصی در رشته‌های علوم انسانی ۳۱۹ هزار و ۶۲۱ نفر، در علوم پایه ۳۸ هزار و ۳۸۵ نفر، در علوم پزشکی ۳۸ هزار و ۱۵۴ نفر، در فنی و مهندسی ۵۴ هزار و ۶۳۳ نفر، در کشاورزی و دامپزشکی ۱۵ هزار و یک نفر و در هنر ۵۴ هزار و ۵۵۶ نفر است که ۵۱ درصد در بخش دولتی و ۴۹ درصد در بخش غیردولتی مشغول به تحصیل بوده‌اند.

مشکین فام: افزایش سه برابری دانشجویان الزهرا پس از پیروزی انقلاب

بتول مشکین فام، رئیس پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) به خبرنگار آنا می‌گوید: قبل از انقلاب دانشگاه الزهرا با نام موسسه عالیه دختران شناخته می‌شد، اما پس از آن این نام به مزیت نام مبارک حضرت زهرا (س) تغییر یافت که در همان زمان ۳۰۰ دانشجو در سه رشته این دانشگاه تحصیل می‌کردند، اما پس از انقلاب تعداد دانشجویان این دانشگاه به ۱۰ هزار و ۵۰۰ دانشجو، ۱۱ دانشکده و ۱۴۶ رشته، گروه و گرایش تحصیلی ارتقا پیدا کرد.

سه استان با بیشترین سهم پذیرش دانشجوی خانم

همچنین، بیشترین سهم استان‌ها در پذیرش دانشجویان خانم مربوط به گلستان، همدان و خراسان رضوی است که به ترتیب شامل درصد‌های ۵۳.۲۶، ۵۲.۲۰ و ۵۱.۸۹ می‌شود.

اختصاص بیش از ۵۰ درصد از صندلی دانشگاه‌ها به دانشجویان دختر

مجموع تعداد دانشجویان موسسات آموزش عالی کشور در دوره‌های حضوری، نیمه حضوری و غیر حضوری در دوره‌های روزانه، شبانه، الکترونیکی، فراگیر، پردیس، مشترک و نیمه حضوری سه میلیون و ۲۴۹ هزار و ۶۰۱ نفر است که از این تعداد یک میلیون و ۶۳۱ هزار و ۹۶ نفر مربوط به بانوان است که در رشته‌های علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی و هنر در دوره‌های تحصیلی کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه‌ای و دکتری تخصصی تحصیل می‌کنند.

کشور‌های منطقه پیگیر این مسئله هستند که دانشگاه الزهرا (س) به عنوان مرکز دانشگاهی زنان تجربیات علمی خود را در اختیار سایر کشور‌ها قرار دهد و طبق شنیده‌ها کشور‌های خارجی تشنه استفاده از اطلاعات علمی استادان دانشگاه الزهرا (س) هستند

مشکین فام می‌افزاید: پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) با قدمت ۳۵ ساله از نوع الف با بودجه دولتی اداره می‌شود که در آن ۱۴ پژوهشگر فعالیت دارند.

وقتی برابری علمی مهم‌تر از امتیاز ویژه است؛ روایت استادان زن دانشگاه

وی درباره قوانین حمایتی سیاستی دولت از نقش بانوان در آیین نامه ارتقا می‌گوید: جامعه دانشگاهی در آیین نامه ارتقا تابع تصمیمات وزارت علوم است، در سال‌های اخیر توجه جدی به بحث مادری شده است. مثلا استادان خانمی که دارای فرزند کمتر از پنج سال هستند، می‌توانند یک روز در هفته فعالیت دورکاری داشته باشند که وضعیت را بسیار بهتر از گذشته کرده است.

رئیس پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) ادامه می‌دهد: برخی از مسئولان پیگیر امتیازات ویژه از قبیل افزایش پایه یا ارتقای علمی برای استادان مادر هستند، اما هیئت علمی‌های خانم مخالفت خود نسبت به این موضوع را اعلام کرده‌اند؛ چرا که تبعیض در حق مردان ایجاد می‌کند. با وجود اینکه هیئت علمی‌های خانم به علت رسیدگی به امور خانه داری و فرزند و همسر داری مسئولیت‌های مضاعفی در مقابل آقایان دارند، اما معتقد هستند که نباید خدشه‌ای به مباحث علمی وارد شود. در این راستا پیشنهاد می‌شود که یک روز در هفته به همسران استادان خانم مرخصی داده شود و به اینصورت فعالیت‌های خانه با کمک زوجین پیش رود تا استادان خانم بتوانند فعالیت‌های علمی و آموزشی را به شکل احسن در کنار مسئولیت‌های خانه داری انجام دهند نه اینکه پایه و امتیاز بانوان افزایش یابد؛ چرا که بحث علمی بسیار مهم است.

نقش آفرینی دانشگاه آزاد اسلامی در تربیت ۴۳ درصد از دانشجویان کشور

بر این اساس، ۵۶.۲ درصد از دانشجویان در موسسات آموزش عالی بخش دولتی و ۴۳.۸ درصد در بخش غیردولتی مشغول به تحصیل بوده‌اند.

آمار‌های فوق نشان می‌دهد که از مجموع تعداد کل دانشجویان شاغل به تحصیل در موسسات آموزش عالی کشور ۵۰.۲ درصد زن و ۴۹.۸ درصد مرد هستند، یعنی در سال ۱۴۰۲ تعداد دانشجویان خانم نسبت به آقایان بیشتر گزار شده است.

۴۸ درصد از مدارک دانشگاهی در دست بانوان/ دانشگاه آزاد؛ سهم ۳۰ درصدی دانش آموختگی

بر اساس گزارش اخیر موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تعداد دانش آموختگان دانشگاهی کشور ۵۲۶ هزار و ۵۲۰ نفر است که از این تعداد ۲۵۴ هزار و ۱۲ نفر خانم هستند، بر اساس آمار ۴۸.۲ درصد از آنان را زنان و ۵۱.۸ درصد را مردان تشکیل می‌دهند، همچنین ۳۰.۳ درصد از دانشجویان ایرانی از دانشگاه آزاد اسلامی دانش آموخته شده‌اند.

از هر سه عضو هیئت علمی دانشگاه‌های ایران؛ یک نفر زن/ ۲۸ درصد؛ سهم دانشگاه آزاد

هم اکنون، ۶۰ هزار و ۳۷۸ بانوی ایرانی در مرتبه علمی استاد، دانشیار، استادیار، مربی، مربی آموزشیار، هیئت علمی و سایر در قالب ارائه خدمات تمام وقت و پاره وقت به جامعه دانشگاهی مشغول به فعالیت هستند که از مجموع ۱۷۳ هزار و ۶۳۰ نفر ۳۵ درصد را زن و ۶۵ درصد را مردان تشکیل می‌دهند که این سهم در دانشگاه آزاد اسلامی ۲۲ هزار و ۳۵۷ نفر است و این دانشگاه ۲۸.۳ درصد هیئت علمی خانم فعال دارد.

دانشگاه الزهرا؛ الگویی برای آموزش زنان در منطقه

رئیس پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) می‌گوید که آمار سواد آموزی بانوان قبل از انقلاب ۳۵ درصد بوده، اما این رقم امروزه به بیش از ۹۰ درصد رشد یافته است و با وجود اینکه تعداد دانشجویان از ۳۰۰ نفر به ۱۰۰۰ نفر افزایش یافته و و تعداد مدیران و استادان زن صعیر صعودی به خود گرفته است، اما هنوز فاصله زیادی تا مرحله ایده آل داریم.

به گفته وی، بانوان ایرانی در مجامع بین المللی بسیار شاخص هستند و نوع نگرش آنها بسیار عمیق است که نشان دهنده تربیت انقلاب اسلامی است. همچنین کشور‌های منطقه پیگیر این مسئله هستند که دانشگاه الزهرا (س) به عنوان مرکز دانشگاهی زنان تجربیات علمی خود را در اختیار سایر کشور‌ها قرار دهد و طبق شنیده‌ها کشور‌های خارجی تشنه استفاده از اطلاعات علمی استادان دانشگاه الزهرا (س) هستند.

به گزارش آنا، آمار‌های اعلام شده بیانگر این واقعیت است که پس از انقلاب اسلامی نرخ بی‌سوادی در میان زنان به طور چشمگیری کاهش یافته و به بیش از ۹۰ درصد رسیده است که نشان دهنده ریشه کن شدن بی سوادی در بین بانوان است.

به گفته مشکین فام، بر اساس آمار منتشر شده تعداد استادان ایرانی الزهرا، دانشجویان پسادکتری و محققانی که با استادان الزهرا فعالیت دارند و در سطح جهان پراستناد هستند ۱۵ نفر است که ۶ نفر از آنها در خارج از کشور فعالیت علمی انجام می‌دهند.

بر اساس آمار منتشر شده پایگاه استنادی جهان اسلام، ۵۵۷ بانوی پژوهشگر ایرانی پراستناد یعنی ۱۲.۷۵ درصد در میان پژوهشگران پراستناد جهان حضور دارند که نشان می‌دهد انقلاب اسلامی با فراهم کردن فرصت‌های برابر آموزشی برای زنان جایگاه بسزایی در توانمند کردن و ارتقای نقش علمی آنها ایفا کرده است و دستاورد‌های حاصل شده در عرصه تحصیلات بانوان طی چهار دهه اخیر نه تنها در سطح ملی، بلکه در سطح بین المللی مورد تحسین واقع شده است.

انتهای پیام/